Ljósmæðrablaðið - 01.07.1981, Blaðsíða 3

LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
43
Guðmundur Björnsson,
yfirlæknir augndeildar
Landakotsspítala
Nokkur minnisverð
atriði fyrir Ijósmæður
Augu nýfæddra
Augu nýfæddra eru frábrugðin augum fullorðinna hvað stærð
og sjónhæfni snertir, en ekki að byggingu.
Augu ungbarna eru tiltölulega stór miðað við líkamsstærð.
Augnglufa hjá barni er aðeins um 18 mm að lengd, og gerir það að
verkum að augað sýnist minna en það í rauninni er. Á fullorðnum
er augnglufan um 30 mm.
Framhluti augans hefur náð fullri stærð um tveggja ára aldur.
Við fæðingu er þvermál glærunnar um 10 mm, en hefur náð fullri
stærð þegar barnið er ársgamalt, ca. 12 mm. Afturhluti augans,
þ.e. hvitan með þeim himnum sem að henni liggja, er í vexti fram
yfir tvítugsaldur.
Lengdarás augans þ.e. lína, sem tengir miðhluta glæru við sjón-
himnuna á afturvegg augans, er um 14—17 mm við fæðingu, en
um 24—25 mm hjá fullorðnum. Vegna þess hve augað er grunnt í
upphafi eru börn yfirleitt fjarsýn. Um 6 ára aldur kemur vaxtar-
kippur í augað, það dýpkar og fjarsýnin minnkar að sama skapi.
Sjónlag fullorðinna — þ.e. rétt sjónlag, fjarsýni eða nærsýni —
ræðst af stærð augans við fæðingu og hvenær lengdarvöxturinn
hættir,. Margir verða nærsýnir á unglingsárunum. Ástæðan er sú
að fram-afturás augans er of langur fyrir ljósbrot þess. Mynd,
sem horft er á, fellur því í brennidepil fyrir framan sjónhimnuna
og myndin sem fellur á miðgróf sjónu verður því óskýr. Þegar
lengdarvöxtur augans hættir fer nærsýni að standa í stað.
Arfgengi ræður sjónlagi. Það er vitað að fjarsýni og sjón-