Ljósmæðrablaðið - 15.06.2005, Blaðsíða 8

Eg er nú eiginlega meira hrædd við
hundana á leiðinni hingað á spítalann
en við sjálfa fæðinguna...
Fœðingin hafði verið auðveld. Akort-
alik hafði verið varkár á meðgöngunni
og reynt að koma í vegfyrirþað að gera
nokkuð sem gœti framkallað erfiða fœð-
ingu. Hún hafði m.a. lítið unnið, hafði
einungis borðað kjöt sem eiginmaður
hennar hafði veitt og stœrstan hluta
meðgöngunnar hafði hún borðað fisk,
sem hún sjálf hafði veitt í gegnum vök-
ina.
Þar sem þetta var hennar fyrsta
barn, hafði hún ekki borðað eða drukk-
ið utandyra og hún notaði einungis eig-
in drykkjarílát. Auk þess hafði hún um
hálsinn leðurband sem báru „amúlett-
ur“ sem voru henni mjög mikilvcegar.
Amúletturnar voru m.a. hérahöfuð, sem
hafði þann eiginleika að barnið myndi
fá fallegt og lítið nef eins og hérinn,
rjúpnahöfuð og rjúpnafótur sem myndi
leiða til þess að barnið yrði létt á fœti
og höfuð af dýri sem fœðir lítil börn,
sem myndi leiða til þess að hún sjálf
myndi fœða lítil börn. Fœðing stórra
barna var nefnilega bæöi sársaukafull
og hættuleg.
Strax að fœðingu lokinni fékk litla
stúlkan nafn. Hún var látin heita eftir
látinni ömmu sinni, Natu. Bútur af
naflastrengnum var tekinn til að setja í
amúlettuhálsmen barnsins. Eldri systir
Susanne á fjórum fótum í foreldrafrœðslu.
Steinunn Blöndal
Ijósmóðurnemi við H.l.
Akortaliks hafði haldið á þvagílátinu
yfir höfði Akortalik í sjálfri fœðingunni,
sem auðveldaði henni að takast á við
verki og erfiði fæðingar. Allt hafði
gengið vel og þess vegna var litla stúlk-
an svona falleg og velkomin, þótt hún
hefði ekki verið drengur.'
Hvað erTasiilaq?
Hluti af starfsnámi í ljósmóðurfræðum
fer fram á „framandi slóðum“, íslensk-
um sem erlendunt, fjarri tækniumhverfi
Kvennadeildar LSH. Undanfarin ár
hafa nokkrir ljósmóðurnemar farið í
víking til Norðurlanda og í upphafi
þessa árs slóst ég í hóp þessara nema og
hélt í starfsnám út fyrir landsteinana.
Ég ákvað hins vegar að breyta lítils
háttar út af venjunni og fór ekki til suð-
urs heldur í norðvesturátt til Græn-
lands. Fyrsti áfangastaður var Kulusuk
á austur-Grænlandi og þaðan var ferð-
inni heitið með þyrlu til bæjarins Tasi-
ilaq. Á þyrlustæðinu tók á móti mér
Susanne I loud, sem er dönsk ljósmóðir
sem hefur unnið í Tasiilaq sl. ár. Sus-
anne hefur kornið víða við í starfi sínu
sem ljósmóðir. Hún vann nt.a. á Nýja-
Sjálandi og i Kanada og starfaði í nokk-
ur ár við Alþjóða Heilbrigðismálastofn-
unina (WHO). Hún sinnti einnig hefð-
bundnum og óhefðbundum ljósmóður-
störfum í Danmörku og á árunum 1998-
2003 var hún rektor ljósmóðurskólans í
Kaupmannahöfn. Á sl. ári bauðst henni
staða ljósmóður á Grænlandi. Hún lét
þá gamlan draum rætast, sagði upp
starfi sínu sem rektor og ákvað að sinna
aftur „raunverulegum“ ljósmóðurstörf-
um. Hún er með fastan samning við
sjúkrahúsið í Tasiilaq til a.nt.k. þriggja
ára og líkar vel.
íbúar Tasiilaq eru um 1600 talsins og
hin fimm þorpin í kring hafa samanlagt
svipaðan íbúafjölda, þannig að þjón-
ustusvæði spítalans telur rúmlega 3200
ntanns. Á veturna er helsta samgöngu-
leið milli staða með þyrlu. Yfir erfið-
ustu og þyngstu vetrarmánuðina er
flogið tvisvar í viku á milli staða, en oft
er alveg ófært vegna veðurs. Á veturna
er einnig mögulegt að fara með hunda-
sleða yfir ísiþaktan Qörðinn, en sl. 2 ár
hefur fjörðurinn frosið mun seinna en
áður og er líklegt að hlýnandi veðurfar
sé að hafa varanleg áhrif á þessu svæði-
Tasiilaq líkist öðrum grænlenskurn
bæjum í ásýnd, þar sem litadýrð lítílla
timburhúsa fær að njóta sín í kyrrð og
vetrarhörkum. í mörgum tilfellum búa
fleiri kynslóðir saman í þessum litlu
húsum og fyrir utan standa sleðahundar
hlekkjaðir við húsin.
8 Ljósmæðrablaðið júní 2005