Akranes - 01.01.1952, Qupperneq 3

ísland á leiðum loftsins
Fyrir rúmum 4.8 árum, 17. desember
1903, tókst tveimur Bandaríkjamönnum,
Wright-bræðrunum, að hefja sig til flugs.
Höfðu þeir sjálfir smíðað flugvél sína.
Þeir flugu tvisvar þennan dag og tókst
öðrum þeirra að halda sér á flugi í 59
sekúndur í einu. Þessi atburður er talinn
vera upphaf fluglistarinnar og Wright-
bræðurnir því feður hennar.
Sem að líkum lætur, vakti þessi at-
burður mikla athygli um heim allan og
varð til þess að þeim fjölgaði stórum, sem
fóru að glíma við smíði flugvéla, og brátt
rekur hvert metið annað, í hraða, vega-
lengd og flughæð. Þegar heimstyrjöldin
fyrri skellur á, hafa hernaðarþjóðirnar
komið auga á flugvélina sem hernaðar-
tæki og keppast við að koma sér upp f lug-
flota, sem sé fær um að bjóða andstæð-
ingunum birginn. Hærra og hraðar, hærra
og hraðar en óvinurinn, verður það tak
mark, sem hernaðarlþjóðirnar setja sér.
Þegar þetta kapphlaup stríðsþjóða
heimsstyrjaldarinnar fyrri er háð, er ekki
enn komið til sögunnar það, sem við köll-
um flugsamgöngur. En þegar styrjöldinni
lýkur er þess skammt að biða, að sá þátt-
ur flugsins hefjist. Stríðið skilur eftir mik-
inn aragrúa flugvéla, sem nú er ekki
lengur þörf fyrir, auk fjölda æfðra flug-
manna og vélvirkja. Margir þessara manna
hafa þegar komið auga á þá framtíðar-
möguleika, sem flugtæknin hefir upp á
að bjóða og áður en langt er liðið frá
stríðslokum eru fyrstu flugfélögin stofnuð.
Þau eru ekki stórvaxin í byrjun —- nokkrir
menn slá sér saman mn kaup og rekstur
akranes
cinnar flugvélar, sem hefir sæti fyrir einn
eða tvo farþega, selja skemmtiflug og ann-
ast stuttar leiguferðir. En það sannast hér,
sem svo víða annars staðar, að „mjór er
mikils vísir.“
I grein þessari segir Örn Ó.
Johnson, í stuttu máli, sögu
flugmálanna á fslandi frá
byrjun til dagsins í dag.
Fram til þessa hafði flugið verið okkur
Islendingum óviðkomandi. Við horfðum á
úr fjarlægð. Myndi vist engan undra þó
svo hefði verið lengur en raun varð á,
en sá framfarahugur, sem árin eftir alda-
mótin skópu hjá þeirri kynslóð, sem á
þessum árum lyfti hverju Grettistakinu
öðru stærra, megnaði einnig á þessu sviði
að hvetja menn til dáða. Árið 1919 stofna
nokkrir Reykvíkingar, undir forustu Garð-
ars Gíslasonar, Halldórs Jónassonar og
fleiri góðra manna, Flugfélag Islands h.f.,
hið fyrsta af þremur félögum, sem þetta
nafn hafa borið. Þeir festa kaup á land-
flugvél af svokallaðri AVRO-gerð. Flug-
vélin getur flutt einn farþega, auk flug-
mannsins, og benzinforði hennar nægir til
þriggja klukkustunda flugs.
Þann 3 .september árið 1919 svífur flug-
vél í fyrsta sinn }Jir Islandi. Stjórnandi
hennar er Cecil Faber, höfuðsmaður í
lofther Breta, en flugvélin er eign Islend-
inga sjálfra. Hún rennir sér varlega upp
AKRANES
XI. árg. Jan.—marz 1952. — 1.—-3. tbl.
Útgefandi, ritstjóri og ábyrg'öarmaSur:
ÖLAFUR B. BJÖRNSSON
AfgreiSsla: MiSteig 2, Akranesi
PRENTAÐ 1 PRENTVERKI AKRANESS H. F.
frá Vatnsmýrinni við Reykjavík og
sveimar nokkra hringi yfir höfuðstaðn-
um. Mikill mannfjöldi hefir safnast sam-
an við „ flugvöllinn“ til að sjá þetta furðu-
verk svífa um himingeiminn i kvöldskin-
inu.
Næstu vikurnar er flugvélin alloft á
sveimi yfir nágrenni bæjarins, en í lok
septembermánaðar er hún tekin í sundur,
til geymslu yfir veturinn. Flugvélar þeirra
tíma voru ekki ætlaðar til ferða yfir vetr-
arhjarn Islands.
Næsta sumar, 1920, er hafizt handa um
flugferðir að nýju. Nýr flugmaður hefir
verið fenginn til landsins, Frank Fred-
rickson, Vestur-Iselndingur. Verkefnið er
ekki fjölþætt, hringflug yfir Reykjavík og
nágrenni, en margir verða til að kaupa
sér far í þessum ferðum. Gerð er tilraun
til að fljúga til Vestmannaeyja, en vegna
hvassviðris við eyjarnar neyðist flugmað-
urinn til að snúa við.
Taprekstur og fjárskortur neyðir félag-
ið til að gefast upp og haustið 1920 er flug-
vélin seld úr landi.
Þótt þessi fyrsta tilraun til að koma hér
á flugsamgöngum mistækist, var hún á
margan hátt hin merkilegasta, og þess má
geta, að ef félaginu hefði auðnast að starfa
fram á þennan dag, þá væri það nú annað
af tveim elztu flugfélögum veraldar. —
Elzta félagið, Det Danske Luftfartselskab,
var stofnað um líkt leyti, en það næst
elzta, hollenzka flugfélagið K. L. M., var
stofnað árið 1920.
Þegar þetta fyrsta íslenzka flugfélag
hætti störfum líður alllangur tími þar til
hafizt er handa að nýju um að koma á
flugsamgöngum hér á landi. Sumarið 1924
koma hér við þrjár ameriskar flugvélar í
hnattflugi og ein ítölsk. Vafalaust hefir
koma þessara erlendu flugvéla hingað til
lands orðið til að vekja athygli lands-
manna á þeirri þi’óun flugsins, sem orðið
hafði síðan á fyrstu árunum eftir heims-
styrjöldina fyrri, en ennþá líða nokkur
ár þar til „Súlan“ og „Veiðibjallan“ verða
skáldum að yrkisefni.
Þann 1. maí 1928 er Flugfélag íslands
h.f. stofnað öðru sinni. Nú er það hug-
sjónamaðurinn Alexander Jóhannesson
prófessor, sem hrindir málinu af stað, og
3