Akranes - 01.01.1952, Page 9
inn, sem alltaf er að leika á okkur, fram-
leiddi hyllingu, og er maðurinn horfði
yfir á meginlandið, sá hann hvilíkar hæðir
og hálsa, dældir og dali, snækrýnd fjö’l
og freiðandi fossa, að hann snéri aftur
heim til Hevu og sagði: „Landið hérna
hinum megin er þúsund sinnum betra en
þetta. Við skulum flytja.“ En hún, áþekk
sérhverri annarri konu, sem nokkru sinni
hefur lifað, tók til máls og mælti: „Látum
það eiga sig; við höfum allt, sem við
þörfnumst; við skulum vera hér kyrr.“
En hann sagði: „Nei, við skulum fara,“
og hún fór með honum, og þegar þau
komu að hinu mjóa eyði, þá tók hann hana
á bak sér eins og prúðmenni og bar hana
yfir eyðið. En jafnskjótt og þau voru kom-
in yfir um, heyxðu þau gný að baki sér
og er þau litu við, sáu þau, að eyðið var
sokkið í sæ. Hyllingin var horfin, og þar
var ekkert nema sandur og sjávargrjót;
og þá var það, að hinn æðsti Brahma út-
skúfaði þeim til svartasta vítis.
En þá tók maðurinn til máls — og mér
hefur ávallt verið hlýtt til hans síðan —
„Útskúfaðu mér en ekki henni, þvi að
hennar er ekki sökin, heldur min.“
Þetta var rétti maðurinn, að byrja ver-
öld með!
Hinn æðsti Brahma mælti: „Ég skal
hlifa henni, en þér ekki.“ En þá tók hún
til máls af fyllingu kærleika síns, er gagn-
tók hjarta hennar og sem var nógu mikill
til að gera allar dætur hennar ríkar af
heilagri ástúð, og hún mælti: „Ef þú vilt
ekki þyrma honum, þá skalt þú ekki held-
ur þyrma mér; ég kýs ekki að lifa án
hans; ég elska hann.“ Og þá mælti hinn
æðsti Brahma — og mér hefur ávallt
verið hlýtt til hans síðan ég las þetta —
„Ég skal þyrma ykkur báðum og gæta
ykkar og barna ykkar að eilífu.“
Hamingjan góða, er þetta ekki fögur og
dásamleg saga?
Og úr sömu bókinni langar mig að sýna
ykkur, hvaða hugmyndir sumir þessara
vesælu heiðingja höfðu, þessir heiðingjar,
sem við erum að reyna að kristna. Við
sendum út trúboða til að kristna heiðingja
og við sendum út hermenn til þess að
drepa heiðingja. En ef við höfum nokkur
tök á að kristna heiðingja, því þá ekki að
reyna að kristna heiðingjana heimafyrir.
En til þess að gefa ykkur sýnishom af
mönnum þessum, sem við erum að leitast
við að kristna, ætla ég að vitna í þessa
bók. Og þar stendur: „Maðurinn er styrk-
ur, konan er fegurð; maðurinn er hug-
rekki, konan er kærleikur. Þegar maður
elskar konu og kona elskar mann, þá
hverfa englamir af himmnn og setjast að
á heimili þeirra og syngja gleðisöngva.“
Þetta eru mennimir, sem við erum að
snúa til kristni. Hugsið ykkur! Þegar ég
les þetta, þá segi ég, að kærleikurinn til-
heyri ekki neinu sérstöku landi; göfgin
ekki neinni sérstakri þjóð, og i gegnum
aldimar hafa fáeinar viðkvæmar og stórar
sálir blómgast að samúð og kærleik.
Konan stendur manninum jafnfætis, að
mínum dómi. Hún hefur allan þann rétt,
sem ég hef og einn í viðbót, og það er rétt-
urinn til að vera vernduð. Þetta er kenn-
ing mín. Þú, sem ert kvongaður, reyndu
að gera konuna, sem þú elskar, hamingju-
sama. Sá, sem kvongast eingöngu sjálfs
síns vegna, gerir glappaskot; en hver er
sá, er svo elskar konu, að hann geti sagt:
„Ég skal gera hana sæla,“ hann gerir
ekki glappaskot. Og þannig er það einnig
með konuna, sem segir: „Ég skal gera
hann hamingjusaman.“ Það er aðeins ein
leið til að vera sæll, og hún er sú, að gera
einhvern annan sælan líka. Þú getur ekki
verið sæll með því að greiða ekki þinn
skatt; þú verður að feta hinn algenga
tollveg.
Hafi ég andstygð á nokkrum manni,
þá er það á manninum, sem heldur að
hann sé höfuð fjölskyldunnar — mannin-
um, sem heldur, að hann sé „ráðsmaður"!
Imyndið ykkur ungan mann og unga
stúlku í tilhugalífinu ganga saman í tungl-
skyni, er næturgalinn syngur óð um sökn-
uð og ást, alveg eins og þyrnir stæði í
gegnum hjarta hans — ímyndið ykkur,
að þau næmu staðar í tunglsljósinu og
stjömuskininu og söngnum og segðu:
„Jæja, nú skulum við gera út um, hvort
okkar á að ráða!“ Ég segi við ykkur, þetta
er ljót hugsun. — Ég hef andstygð á þeim
manni, sem öllu vill ráða á heimilinu og
sem skipar öllum að þegja „þegar hús-
bóndinn vill tala“, alveg eins og einhver
stórfengleg uppgötvun sé um það bil að
renna af stokkunum í munni hans. Vitið
þið, að ég hef óumræðilega óbeit á slíkum
manni?
En sérstaklega er mér illa við ónota-
segginn. Hvaða rétt hefur hann til þess
að byrgja fyrir dagsljósið? Hvaða rétt hef-
ur hann til þess að myrða lífsgleðina?
Þegar þú kemur heim, þá ættir þú að
koma eins og ljósgeisli — er fái, jafnvel
á niðdimmri nótt, brotist út um dyr og
glugga og lýst upp sortann. Sumir menn
imynda sér, að þeirra voldugu heilar séu
í gifurlegri háspennu af þvi að þeir voru
að hugsa um, hver mundi næst verða
kosinn í bæjarstjóm, og af þvi að þeir
voru að hugsa um stjórnmál. Þeir voru
önnum kafnir í huganum, að velta fyrir
sér stórmerkum og mikilvægum viðafngs-
efnum. Þeir voru að kaupa fimm aura
frímerki fyrir tvo aura og reyna að selja
þau aftur fyrir sjö. Hugsið ykkur hve
feiknamikla andlega áreynslu slíkt hlýtur
að taka, og svo þegar þessi maður kemur
heim, þá verða allir að sitja og standa
eftir hans geðþótta. En konan, sem situr
heima og hefur ekki annað að gera en
að sjá um fimm eða sex börn, og máske
eitt eða tvö þeirra sjúk, er hlúir að þeim
og raular við þau og reynir að láta eina
alin af flúneli duga í staðinn fyrir tvær,
hún er vitanlega hress og kát og fjörug
og reyðubúin til stjana undir þessum
dánumanni —- höfuð fjölskyldunnar —
„ráðsmanninum! “
En vitið þið annað? Ég fyrirlít nirfil-
inn. Ég fæ ekki séð hvernig nokkur maður
getur dáið og látið eftir sig margar
miljónir, þar sem þúsundir eiga við ör-
byrgð að búa, þegar hann sér næstum á
hverjum einasta degi hina visnu hönd ör-
byrgðar og nábleikar varir hungurdauð-
ans. Hvemig nokkur maðtu- fær staðist
þetta og haldið í græðgisklóm sínum mörg-
um miljónum króna, er meira en ég fæ
skilið. Ég fæ ekki séð hvemig hann getur
gert þetta. Ég hefði ekki haldið, að hann
gæti frekar gert þetta, en að geyma timb-
urhlaða á ströndu þar sem þúsundir
manna væm að drukkna í öldum hafsins.
Vitið þið, að ég hef þekkt menn, sem
gátu trúað konum sínum fyrir sínrnn
eigin hjörtum og mannorði, en ekki fyrir
buddunni sinni; ekki fyrir krónu virði.
Þegar ég sé slíkan mann, þá dettur mér
iðulega í hug, að hann hljóti að vita, hvað
af þessu sé honum mikilverðast. Hugsaðu
þér, að gera konuna þína að betlara!
Hugsaðu þér, að láta hana dags daglega
biðja um tvær krónur, eina krónu eða þá
fimmtíu aura! „Hvað gerðir þú við krón-
una, sem ég lét þig hafa síðast liðna viku?“
Hugsaðu þér, að eiga konu, sem hræðist
þig! Hvers konar börn býstu við að eiga
með raggeit og betlara sem móðir? Ég
segi við þig, að ef aleiga þín er ein króna
og þú verður að eyða henni, þá eyddu
henni eins og kóngur, eyddu henni eins
og liún væri skorpið laufblað og þú værir
eigandi að þrotlausum skógum! Þannig
áttu að eyða henni! Ég vildi heldur vera
betlari og eyða seinustu krónunni minni
eins og kóngur, heldur en að vera kóngur
og eyða aumm sínum eins og betlari! Ef
þeir verða að fara, þá láttu þá fara!
Láttu fjölskyldu þína njóta hins bezta
— og reyndu sjálfur að líta út eins vel og
þú getur. Þegar þú lifðir í tilhugalifinu,
hve snyrtilega leiztu ekki út? Já, þá vom
augu þín björt, svefn þinn léttur og þú
leizt út eins og prins. Veiztu, að það er
óþolandi eigingjamt af þér, að búast við,
að kona geti elskað þig, þótt þú lítir alltaf
út eins og sóði. Hugsaðu um þetta! Sér-
hver góð kona á jarðríki mun vera þér
eilíflega trú, þegar þú gerir það bezta,
sem þú getur.
Sumt fólk segir við mig: „Kenning þin
um ást og eiginkonur og allt þess háttar
er afbragð fyrir hina ríku en ekki fyrir
hina fátæku.“ Ég segi við ykkur í kvöld,
að það er meira af kærleik í kotum hinna
fátæku heldur en í höllum hinna ríku.
Framhald á sfóu 30.
AKRANES
9