Akranes - 01.01.1952, Blaðsíða 20

Pétur Sigurðsson, erindreki:
TÖMAS
Tómas mætti Trausta á götu hinnar
miklu borgar.
„Hvaðan kemur þú, Tómas minn?“
spurði Trausti.
„Ég kem frá stjörnuturninum. Ég var
að horfa út í hinn víðáttumikla geim.
Alheimurinn er stór, en maðurinn lítill,
Trausti minn. Getur það verið, að Guð
meti svo litla veru nokkurs í þessu geysi-
víða sólna hafi, ef þá nokkur Guð er til?“
„En heyrðu, Tómas,“ greip Trausti
fram í. „Er það satt, að þú hafir fengið
að skoða alla hina miklu höll konungsins?“
„Já, satt er það.“
„Hvað þótti þér mikilverðast af öllu,
sem þú sást þar?“
„Mest um vert! Því er ekki auðsvarað.
Ég sá þar slíkt samsafn af undursamlegum
muniun, að ég sé í huga mínum siðan
þá heildarmynd, sem engin orð fá lýst.
Ég kom þar í marga, víða og háreista sali.
Þar voru málverk frægustu listamanna
heimsins og alls konar líkön — dásamleg
listaverk. Húsgögn voru öll úr hinum sjald-
gæfustu og dýrustu efnum, og skreytt
gulli, silfri og dýnnn steinum. 1 höllinni
voru fui'ðuleg súlnagöng og margs konar
vistarverur. Þar var salur einn mikill með
hárri hvelfingu, sem öll var úr fægðum
kristöllum og mynduðu sólar- og ljósgeisl-
arnir þar hið undursamlegasta litskrúð.
Ég fékk jafnvel að sjá svefnherbergi kon-
ungshjónanna. Rúmin voru gullbúin og
fyrir þeim há silkitjöld. öðru megin við
rúmin stóð barnarúm af sömu gerð og hin,
og þar svaf hinn kormmgi sonur konungs-
ins. Hinu megin við rúmin stóð borð eitt,
gert af hinum mesta hagleik. Á því stóð
kóróna konungsins, öll glóandi í gulli og
gimsteinum. Slíka fegurð hef ég aldrei
endranær augrnn litið. Slík kóróna hlítur
að vera geysilega mikill fjársjóður.
1 listaverkasafni hallarinnar voru mörg
hinna ágætustu listaverka frægustu snill-
inga heimsins. Þar voru málverk, mynda-
styttur, glitofnir dúkar, ábreiður og tjöld,
og óteljandi minjagripir og voru margir
þeirra tengdir við frægð konungsins. Bóka-
safn hallarinnar var og líkt þessu. Mörg
þúsund hækur og allar í logagylltu og
Framhald af síðustu síðu
Nái ég ekki nóg að fá
náðir skulu minnka,
klaga ég þig karl minn þá
Káranes — fyrir Brynka.
Dóminn gettu: sagt upp sá,
sinni meður ríku,
appellera ekki má
frá yfirvaldi slíku.
Ráðlegg ég þér, reynir brands,
raun svo nái dvína,
óttast skaltu hátign hans,
hér með reiði mína.
Hér með læt ég enda óð,
ekki rétt viðfelldinn,
forlát vinur lasin ljóð,
leggðu þau í eldinn.
Margt er gert að gamni sín,
geðs svo hverfi mæða,
ekki vil ég orðin mín
aðra skuli hræða.
Línan hleypur enda á,
eftir settum máta,
man ég ekki meira þá,
máttu það forláta.
Kjarnagóð frá konu og mér
kveðjan ástarríka
berist kæru þinni og þér,
og Þórarinum líka.
Ykkur sendi sjór og lönd
sóma, farsæld, gæði,
vors Guðs undir verndarhönd
veri þið jafnan bæði.
Unz að kólnar mergur minn,
máttinn títt þá brestur,
játast vinur ég vil þinn.
Jón Hjaltalín prestur. ,
(Utanáskrift séra Jóns til þess, sem
hann sendi Skógarvísumar, var þessi:
Heiðm'sverðum heppnum oft
hreppstjóranum monsér Loft
Guðmundssyni greitt með hrós,
garpur býr á Hálsi í Kjós.
Seinni kona sr. Jóns Hjaltalín var Gróa,
dóttir séra Odds á Reynivöllum, og systir
hennar var Karítas, kona Lofts á Neðra
Hálsi, en hann sendi tvo vinnumenn sína
til að gjöra til kola í Saurhæjarskógi, en
presti mun hafa þótt eftirtekjan lítil eftir
tveggja vikna vinnu: ein tunna af kolum.
mjög haglega gerðu bandi. Víðsvegar um
höllina voru óteljandi skrautmunir. Var
þetta allt dýrðleg veröld út af fyrir sig,
sem orð fá ekki lýst.“
„En, Tómas, hvað þótti þér sjálegast
og eigulegast af öllu, sem þú sást í höll
konungsins?“
„Ég á nú ekki auðvelt með að svara
slíkri spurningu.“
„Ég skal orða hana öðruvísi. Hugs-
aðu þér, Tómas, að þú hefðir átt að velja
um einhvern hlut af öllu því, er þú sást
í höllinni, hvað hefðir þú helzt kosið þér?“
Ég er engu nær. Ég er jafn ráðaláus
eftir sem áður. Mér finnst ég mundi
þurfa langan umhugsunartíma.“
„En, Tómas, veiztu hvað hefur skeð
með höll konungsins síðan þú varst þar.
Konungurinn varð sjálfur að velja um
einn hlut, — aðeins eitt, og velja skyndi-
lega.
„Hvernig þá það„ Trausti?“
„Jú, nú skal ég segja þér, hvað kom
fyrir. Höll konungsins brann til kaldra
kola. Eldurinn kom upp að næturlagi og
áður en vökumenn urðu hans varir, var
hann orðinn svo magnaður að ekki varð
við neitt ráðið. Menn björguðust naum-
lega og konungurinn varð að flýja út á
náttklæðunum. En um leið og hann yfir-
gaf hina brennandi hölí, greip hann eitt
með sér í snatri, en gat ekki bjargað nema
þvi eina. — Hvað heldur þú, að það hafi
verið?“
„Sennilega hin mikla dýrðlega gullkór-
óna hans.“
„Nei, konungurinn gleymdi henni.
Hann greip litla soninn sinn, óvitann,
sem lá sofandi og ósjálfbjarga i rúmi sínu,
og bjargaði honum i dauðans ofboði. Höll-
in var stór og dýrðleg, og kóróna konungs-
ins óviðjafnanlegur dýrgripur, en barnið
var agnarsmátt, en samt var það konung-
inum dýrmætara en allt hitt. Það var
ekki smíðisgripur, heldur lif af hans lífi.“
Pétur Sigur'Ssson.
Gaman og alvara
Ferðalangur nokkur kom að veitingahúsi einu
í sænskri borg, en í glugga þess stóð þessi áletrun:
— Hér eru töluti öll tungumál. —
— Það hlýtur að kosta mikið að hafa öllum
þessum málamönnum á að skipa, sagði gesturinn.
— Nei.
— Hvað segið þér. Ekki getur nokkur einn
maður kunnað öll heimsins tungumál?
— Það eru gestimir, sem tala.
A: Þetta er nú meiri dýrðin.
B: Já, svei mér ef það borgar sig nú orðið að
kaupa i matinn.
Óli hafði keypt sér liftryggingu og greitt árgjöld
sín af mestu skilvísi. Svo hrökk hann upp af. Þá
skrifaði ekkjan líftryggirigarfélaginu svohljóðandi
bréf: „Þar sem Óli, maðurinn minn, er dáinn, hef
ég ekki ráð á að greiða iðgjald af honum fram-
vegis.“
20
AKRANES