Akranes - 01.01.1959, Blaðsíða 42

Næsta morgun tókum við húsráðanda
tali, en um hann hafði ég heyrt margar
sögur alla leið suður á Suður-Sjálandi.
Þessi hávaxni og þrekni maður stendur á
sjötugu en starfsorkan virðist vera óbiluð.
Þegar hann var 20 ára gamall fór haim
til Vesturheims og vann fyista sprettinn
fyrir 25 dollurum á mánuði og var þá
vinnutími auk daganna öll kvöld og sunnu-
daga. Kronborg kynntist mæto vel erfið-
leikum innflytjendanna, sem sérstakar
skrifstofur áttu að aðstoða en aðrir lifðu
af að féfletta. Ekki lét þessi irngi maður
sér allt fyrir brjósti brenna, t. d. lá hann
einu sinni úti í 60 stiga frosti, og á jólanótt
hafði hann ekki annað að leggja sér til
munns en frosnar kartöflur. Um innflytj-
endalíf þetta hefur Brix Kronborg skrifað
allmikla bók, sem við höfðum með okkur
í lestinni þegar við fórum og lásum með
mikilli ánægju.
Þróunarsaga mikiila dugnaðarmanna er
alltaf girnileg til fróðleiks, og ánægjulegt
að sjá, þegar árangurinn er eins og hjá
Carl Brix Kronborg, sem nú á gistihúsið
sitt skuldlaust og veitir gestum sínum allt
hið bezta, sem framreitt er í dönsku eld-
húsi, fyrir rúmar 20 krónur á dag og er
þá herbergi innifalið í verðinu. Þegar ég
lét í ljósi imdrun mína yfir því, hversu
ódýr hin ágæta þjónusta væri, sagði Kron-
borg, að hann væri ekkert að hugsa um
að græða en vildi feginn hafa gott og
skemmtilegt fólk í kringum sig, enda kæmi
sama fólkið ár eftir ár.
Úti við Vesturhafið voru áður fyrr mikl-
ir eyðisandar og sandfokið þaðan var að
eyðileggja ræktað land lengra inni í landi,
svipað þvi sem gerðist í Bangárvallasýslu
á Islandi. Þessa öfugþróun stöðvuðu Danir
algeilega, sögðu sandinum strið á hendur
og unnu sigur. Baráttan við sandinn hófst
af fullum krafli eftir 1864, þegar Danir
biðu ósigur í viðureigninni við Prússa og
misstu hertogadæmin, Holstein og Slesvík.
Þá varð einkunnarorð dönsku þjóðarinnar.
„Ósigra erlendis skulu innri sigrar bæta
okkur upp“. Á næstu árum vann Heiða-
félagið sitt mikla og óeigingjama starf.
þá voni reist mjólkurbú og sláturhús á
samvinnugrundvelli og danskir bændur
urðu fyrirmyn d stéttarbræðra sinna í
mörgum löndum. Um þá hefur verið sagt,
að þeir viti allt um búskap en ekkert ann-
að, hins vegar viti íslenzkir bændur ekk-
ert um búskap en allt annað. Þannig hafa
menn notað ýkjumar til þess að gera
nokkum þekkingamiun þessara stétta aug-
ljósan.
Frá Svinklöv liggui' leið okkar til Árósa,
höfuðborgar Jótlands og næststærstu borg-
ar Danmerkur. Íbúatala hennar og íbúa-
tala lslands hefur um mörg ár verið svip-
uð og er eins og stendur nærri 170 000.
Ekki höfðum við pantað herbergi á gisti-
fiúsi áður en við fómm til Árósa en mér
hafði verið sagt, að þau væm auðfengin.
Á brautarstöðinni hittum við nokkra gisti
húsastarfsmenn, vom flestir þein'a þang-
að komnir til þess að sa‘kja ákveðna gesti.
en einn, sem var málhaltur með afbrigð-
ujn, taldi sig geta útvegað okkuj- eitt
hjónaherbergi og eitt eins manns herbergi
á Nýjaheimatrúboðsgistihúsinu. Auk smá-
pinkla höfðum við meðferðis tvær all-
þungar ferðatöskur. Sá málhalti tók sina
töskuna í hvom hendi og skálmaði af stað
með slíkum hraða, að Jón, sem er vanur
að ferðast í fínum bil í Reykjavik, átti
fullt í fangi með að fylgja honum eftir þó
laus væri. Þegar á heimatrúboðsgistihúsið
kom var okkur sagt að innrita okkui- á þar
til gerð eyðublöð. Ég var rétt að ljúka við
það þegar í Ijós kom, að heimatrúboðsgisti-
húsið hafði ekki nema eitt herbergi laust
og var okkur öllum ætlað að sofa í því.
Jón hafði síðastliðin 20 ár eða meira verið
einn um að sofa hjá Gunnu sinni og
AKRANES
42