Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1906, Blaðsíða 48

þeirri athöfn mikið hátiðarhald og dýrðarbragur eins
og lög gera ráð fyrir; en á því varð skjótur og hrap-
allegur endir. Á Chobinski-völlum fvrir utan Moskva-
bæ var haldin þjóðhátíð í tilefni af krýningunni
fjórum dögum síðar, þ. 30. Maí; var þar slíkur múg-
ur og margmenni saman komið, að ógurleg þrengsli
urðu að, og vóru margar þúsundir manna troðnar
til bana. Mælt er, að keisara hati fallið viðburður
þessi afar-þungt eins og vonlegt var. IJess er vert
að geta i sambandi hér við, að þ. 30. Maí 1770 eða
nákvæmlega 126 árum áður vildi alveg sams konar
slys til á þjóðhátíð i París, sem haldin var í tilefni
af brullaupi Loðvíks XV. Frakkalconungs og Maríu
Antoinette drottningar hans, er seinna vóru tekin af
í stjórnarbyltingunni frakknesku.
Eins og vænta mátti, gerðu menn sér í hugarlund
að hinn ungi keisari mundi gera gangskör að því að
breyta stjórnarskipun Rússaveldis í frjálslyndara horf
og létta ánauð og ófrelsi af þjóðflokkum þeim, svo
sem Pólverjum og Gyðingum, sem lengi hafði verið
þjakað. Kröfur rússnesku þjóðarinnar um rýmkun
á stjórnfrelsi höfðu orðið æ háreystari og leitt til
ýmsra hermdarverka, af þvi að kröfunum hafði eig'i
verið fullnægt, mentun þjóðarinnar hafði vaxið af
auknum viðskiftum við Vesturevrópu-þjóðirnar, menn-
ingarstraumarnir borizt yíir landið og þvi óumflýjan-
legra virtist það að miðaldabragurinn á rússneska
stjórnarfarinu hyrfi sem fyrst — ef eigi skyldi verra
af hljótast. En þær vonir manna, að hinn ungi keis-
ari myndi gera einhverjar breytingar á þessu, hafa
því miður eigi ræzt; þvert á móti hefir hannámarg-
an hátt hert á ófrelsinu og virðist vera að mestu háð-
ur hinum fornrússneska stjórnflokki, er öllu vill halda
í sama horfinu, og forsprakka hans Pobjedonoszev,
formanni hins helga kirkjuráðs, en hann hefir lengi
verið kallaður »Rússlands illa vættur« og ber það
nafn með réttu. Frelsi þegnanna hefir þvi verið tak-
(34)