Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1938, Page 33

er sagt um Platon, aö liann liafi haft það, sem kall-
að er á erlendu máli »probleminstinkt«. Pað má'ef-
laust segja hið sama um Freud. Hann sér viðfangs-
efnin alls staðar.
Hér á eftir mun ég reyna að gera örstutta grein
fvrir nokkru hinu lielzta úr sálarfræði og lífsskoð-
un Freuds.
Sálarfrœði. I'reucl er höfundur nýrrar stefnu innan
sálarfræðinnar. Heitir sú stefna á erlendum málum:
psyclioanalysis. Á íslenzku mætti e. t. v. kalla hana
sálkönnun. Hentugast mun að gera sér grein fyrir
henni í þrennu lagi: I fyrsta lagi aðferðinni, í öðru
lagi peim staðreyndum eða raunverulegu uppgötvun-
um, sem gerðar hafa verið með þessari aðferð, og í
þriðja lagi kenningakerfinu. — Sálkönnunaraðferðin
(psychoanalytische Methode) er þróunarsálfræðileg
aðferð. Hefir henni aðallega verið heitt við tauga-
veiklað fólk. Rejmt er að rekja sögu veiklunarinnar
og' fylgjast með þróun hennar til þess, sem hún er
orðin. Pegar sjúklingurinn leitar læknis, er saga þessi
venjulega gleymd að mestu leyti. Af mikilli sálfræði-
legri tækni (með því að notfæra sér hin frjálsu hug-
myndatengsl) hefir Freud tekizt að útbúa aðferð til
þess, að grafa upp hinar gleymdu minningar og laga
sig að veruleikanum að nýju. Læknisaðgerðin er því
nokkurs konar enduruppeldi.
Staðreyndirnar, sem rannsóknir Freuds hafa leitt í
ljós, eru e. t. v. merkilegasti þátturinn í starfi lians,
en það liggur í hlutarins eðli, að frá þeim verður
ekki skýrt í stuttu máli. Almennt má segja, að af
þeim megi draga þá ályktun, að athafnir mannsins
séu engan veginn eingöngu háðar þeim aðstæðum,
sem orka á hann þá og' þá stundina, heldur eigi þær
djúpar rætur í fortíðinni og' e. t. v. einkum í frum-
bernskunni, og að þetta samband sé að mestu leyti
óafvitað. Hann leggur og ríka áherzlu á það, að kyn-
ferðislíf ungbarnsins sé þar einna snarasti þátturinn.
(29)