Jólagjöfin - 24.12.1917, Blaðsíða 44

42
JÓLAGJÖFIN
En Gerner etatsráð sagði aldrei neitt þegar hann komst
úr jafnvægi, talaði aldrei nema þegar hann var fullkomlega
rólegur, svo að hann gæti vegið og dæmt um afleiðingarnar
af hverju orði sem hann sagði. Enginn, — jafnvel ekki
þjónustufólk hans — hafði nokkurntima heyrt hann tala
óhugsað orð. Þetta var ekki aðeins að þakka hinu meðfædda
viljaþreki, fögrum hugsunarhætti og einstakri réttlætistilfinn-
ingu, heldur var það og afleiðing sérlega slrangs uppeldis og
vandaðrar fyrirmyndar er faðir hans hafði verið honum.
Hin gullvæga en erfiða lífsregla: „Hugsaðu áður en þú talar“,
var sem brend í sál hans þegar í æsku og var orðin honum
sem órjúfanlegt lögmál.
Því þagði hann eiunig nú. Og haun þvingaði sjálfan sig
til þess að setjast aftur, — sló út með hendinni eins og
hann vildi segja: jæja, — áfram með söguna.
Axel hafði hulið andlitið í höndum sér. Nú, þegar komið
var að því að segja frá atvikinu, var það þó miklu erfiðara
en hann hafði hugsað. Hann, sem hafði verið kominn svo
hátt í tigninni, hann, sem hvað eftir annað hafði hlotið viður-
kenningar hjá húsbónda sínum, hann, sem svo margir höfðu
litið upp til, virtu og báru traust til — hann sat nú þarna,
svo djúpt sokkinn í niðurlægingu sem frekast gat orðið.
Nafn hans tlekkað og mannorðið farið og blygðunin lá á
honum sem farg er hann gat ekki risið undir.
Hann sat lengi þannig. Honum fanst sem hann gæti ekki
sagt meira. En alt í einu var mjúkri hönd smeygt inn í hönd
hans og um leið var hvíslað með ástúðlegri rödd:
„Vinur minn, hikaðu ekki, segðu alt eins og það er.
Þú veist að guð veit það alt saman“.
Guð! — Þarna kom það aftur þróttmikla orðið. — Já,
hnfín ætlaði að halda áfram sögunni. Nú fanst honum hann
geta það. Og tók svo til máls.
„Eg átti óvenju golt heimili, — góða og áslríka móður
og föður sem eg bar lotningu fyrir, — hann var göfugasti
eg bezli maðurinn sem eg hefi þekt.
Hann var vel ef'naður og engu var til sparað að veita
mér góða mentun. Eg varð stúdent, en þar eð hugur minn