Freyr

Árgangur

Freyr - 01.10.1998, Blaðsíða 19

Freyr - 01.10.1998, Blaðsíða 19
Lífrœn mjólkurframleiðsla Inngangur Erindi þetta hef ég skrúfað saman að beiðni Hólmgeirs Karlssonar, for- manns TM (Tæknifélags mjólkur- iðnaðrins). Ég hef valið að skipta því í tvo hluta. I fyrri hlutanum leit- ast ég aðallega við að útskýra þær kröfur sem gerðar eru til framleið- enda lífrænna landbúnaðarvara og mjólkurafurða. I seinni hluta erind- isins mun ég hins vegar láta hugann reika og velta fyrir mér gæðakröfum til lífrænnar mjólkur, og framtíðar- horfum lífrænnar mjólkurvinnslu á Islandi. Hugmyndafræði lífræns landbúnadar Segja má að grunnsetningin í hug- myndafræði lífrænslandbúnaðar sé framleiðsla á landbúnaðarafurðum í sátt við náttúruleg vistkerfi. Meng- un eða röskun umhverfisins skal vera í lágmarki, þetta tekur einnig til tilvistar villtra dýra og náttúru- vemdar yfirleitt. Leitast skal við að auka eða viðhalda frjósemi jarð- vegsins. Að lokum má nefna að mikil áhersla er lögð á mannúðlega meðferð dýra. • Hópi frumherja (bænda, mjólk- urbúa, smásala og neytenda) með rétt viðhorf og þor. • Stjómvöldum sem sáu tækifæri, settu reglur, auglýstu upp merki og veittu fjármagni á öllum stig- um frá túni bóndans heim á borð neytandans. • Stórum smásala sem var ákveð- inn og með framkvæmdaáætlun. • Viðhofsbreytingu hjá almenningi. • Fagmennsku, gæðum, kynningu og úrvali. Lokaorð Mér vitanlega hefur ekki verið mót- uð eða kynnt opinber stefna varð- Eftir Audun Hermannsson, gæðastjóra og for- stöðumann vöru- þróunar í MBF, Selfossi Aðlögunarferlið Frá því að bóndi tekur ákvörðun um að breyta hluta eða allri framleiðsl- unni úr hefðbundinni yfir í lífræna framleiðslu og þangað til hann getur farið að selja afurðirnar sem slíkar, verður hann að ganga í gegnum að- lögunarferli sem tekur a.m.k. tvö ár. I upphafi er hin lífræna fram- leiðslueining skilgreind og afmörk- uð landfræðilega, en einnig þarf að afmarka hana fjárhagslega. Þess vegna verður bóndi sem aðeins er að hluta til í lífrænni framleiðslu að skilja hana algerlega frá hinni hefð- bundnu rekstrarlega. Bóndinn skal leggja fram aðlög- unaráætlun sem vottunaraðillinn þarf að samþykkja. Mikil áhersla er lögð á nákvæmt skýrsluhald, sem fyrst og fremst á að auðvelda allt eftirlit með framleiðandanum. andi lífræna framleiðslu hér á landi. Sömuleiðis hefur íslenskur mjólkur- iðnaður ekki mótað eða markað sér stefnu í þessum málum. Það er hins vegar staðreynd að lífræn mjólkur- vara er komin á markaðinn hjá okk- ur. Fleiri mjólkurframleiðendur munu fara út í lífræna framleiðslu á næstu árum og vörutegundunum á eftir að fjölga. Því væri mjög æski- legt að íslenskur mjólkuriðnaður markaði sér stefnu í þessum málum, hvort sem opinberir aðilar gera slíkt eða ekki. Erindi þetta hefur áður birst í tíma- ritinu Mjólkurmál, 1. tbl. 1998. Aðlögunartíminn er 24 mánuðir og á þeim tíma framleiðir bóndinn skv. stöðlum um lífrænan landbún- að, en án þess að mega selja vöruna sem slíka. Þetta tímabil er því flest- um framleiðendum mjög erfitt fjár- hagslega. Kröfur til lífrænnar framleiðslu Ef við lítum á þær kröfur sem gerðar eru til lífrænnar ræktunnar, þ.e. fóð- uröilunar þegar rætt er um mjólkur- framleiðslu, þá eru þær í meginat- riðum þessar: * Bannað er að eitra gegn mein- dýrum og illgresi. * Miklar takmarkanir eru á notkun tilbúins áburðar. Bann við notkun eiturs hefur lítil áhrif hérlendis, þar sem lítil þörf er fyrir notkun slíkra efna. Erlendis hefur þetta bann í för með sér mikla vinnu við upprætingu illgresis og meindýra og halda ýmsir því fram að þessi vinnuþörf muni í síðasta enda takmarka framleiðslugetu líf- ræns landbúnaðar þar sem þetta vinnuafl finnist ekki í sveitunum. Sé litið á þær kröfur sem gerðar eru til lífrænnar búfjárræktar og þar með talinnar mjólkurframleiðslu, þá skal stefnt að því að allt búfé sé fætt og alið upp á lífrænum býlum. Þó er leyfilegt, ef þörf krefur, að endur- nýja eða stækka hjörðina um allt að 105% á ári með utanaðkomandi gripum. Aður en heimilt er að nýta afurðimar sem lífrænar verður skepnan að hafa gengið í gegnum 12 vikna aðlögun. Til kjötframleiðslu má eingöngu nota dýr fædd á lífræn- um býlum. Stefnt skal að því að allt fóður sé lífrænt ræktað og aldrei minna en 80%. Þá er lögð áhersla á mannúð- lega meðferð dýra, sérstaklega ung- viðis, t.d. er mælt með því að kálfar gangi undir mæðmm sínum og bannað er að venja þá undan fyrr en við tíu vikna aldur. Freyr 12/98 - 19

x

Freyr

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.