Freyr - 01.02.2003, Qupperneq 17

Gróffóðuröflun á kúabúí
Erindi frá Ráðunautafundi 2003, aukið og endurbætt
Iþessari grein er sagt frá
þeim breytingum sem ég
hef gert á gróffóðuröflun á
búi mínu undanfarin ár sem
m.a. felast í því að ég nota nú-
orðið verktaka við heyskap.
Einnig reyni ég að skýra áhrif
þessara breytinga á búskap
minn.
Inngangur
Jörðin Stóru-Akrar I er um 100
ha að stærð, þar af um 40 ha afgirt
fjalllendi. Tún og annað ræktun-
arland er um 50 ha. Meginhluti
þess er frjósöm framræst mýri.
Frá 1997 hef ég leigt um 10 ha til
komræktar og slægna. Túnin
skiptast jafnt á tvö svæði og er
fjarlægðin þar á milli um 2 km.
Þetta er að sjálfsögðu mikilvægt
þegar þau em öll undir í heyskap
samtímis.
Fram til ársins 1995 var fram-
leiðslan á búinu um 95.000 lítrar
mjólkur árlega og rúm 2 tonn
kindakjöts. Sumarið 1997 breytti
ég fjósinu þannig að ég setti bása-
röð í geldneytastíumar, hætti
nautaeldi og setti upp aðstöðu fyr-
ir kvígur í hesthúsi og hluta fjár-
húsa. Þá keypti ég kýr, kvígur og
kvóta til að fylla í þessa stækkun.
Síðan hefur framleiðsla mjólkur
aukist stöðugt og var á síðasta ári
186.313 lítrar. Síðastliðið haust
vom lögð inn um 4 tonn af kinda-
kjöti.
Faðir minn hefúr alla tíð séð að
miklu leyti um fóðmn kúnna og
segja má að hann hafi verið eini
fasti vinnukrafturinn á búinu auk
mín frá 1990. Á sumrin hef ég
alltaf ráðið einn aðstoðarmann og
nú síðustu tvo vetur hefúr einnig
verið vetrarmaður í hlutastarfi.
Segja má að vinnuafl hafi alla tíð
verið í lágmarki.
VERKTAKI I HEYSKAPINN
Heyöflun búsins var í föstum
skorðum allt til 1997. Þá heyjaði
ég í 250 rúmmetra votheystum og
rúllaði afganginn. Eg átti þau
tæki sem þurfti til að heyja í tum-
inn, en rúllur heyjaði ég í félagi
við nágranna minn. Ég átti fast-
kjama rúlluvél en hann pökkunar-
vél og þannig heyjuðum við sam-
an á báðum jörðunum. I miðjum
heyskap sumarið 1997 bilaði
rúlluvélin. Bessi Vésteinsson í
Hofsstaðaseli, sem hafði stundað
verktöku við heyskap í nokkur ár,
var þá nýbyrjaður að heyja í fer-
bagga (80x80x200 cm). Ég fékk
hann til að ljúka fyrri slættinum
og líkaði þessi aðferð strax mjög
vel. I framhaldinu samdi ég við
hann um að bagga og pakka fyrir
mig það sem eftir var, hána og
grænfóðrið. Síðan gerði ég við
rúlluvélina og seldi hana, en þá
var nágranni minn, sem unnið
hafði með mér, að hætta búskap.
Þó að þetta líti út fyrir að vera
skyndiákvörðun, var alls ekki svo.
Ég hafði velt talsvert fyrir mér
leiðum til að minnka vinnuálag og
skapa tíma til að taka sumarfrí
með fjölskyldunni og með þessu
sýndist mér gefast svigrúm til
þess.
Árið 1999 hætti ég að heyja í
votheystuminn. Setti í hann stór-
an seglpoka og geymi í honum
heimaræktað kom. Ég seldi allt
úthaldið við tuminn, heyhleðslu-
vagn, blásara, rör og dreifitúðu,
ásamt 25 ára gömlum Zetor sem
notaður hafði verið síðustu árin til
að knýja blásarann. Samtals seldi
eftir
Gunnar Sigurðsson,
bónda,
Stóru-Ökrum,
Skagafirði
ég vélar og tæki vegna breyttrar
aðferðar við heyskap fyrir 700
þúsund krónur. Frá árinu 2000
hefúr öllu mínu heyi verið pakkað
í plast. Heildarheyskapur á búinu
hefúr verið um 1.000 ferbagg-
ar/rúllur. Fóðurþörfin er hins veg-
ar um 800 ferbaggar. Ég hef því
selt talsvert af heyi, en sá markað-
ur hefur farið minnkandi þannig
að haustið 2001 sá ég fram á að
fyma allmikið af heyjum og sagði
þá upp leigu á um 10 hektömm
komlands og færði alla komrækt
heim. Með þessu minnkaði ég
heyskap um nær fjórðung.
Frá árinu 1993 hef ég ræktað
bygg til þroska. í byrjun var rækt-
unin í smáum stíl, en effir stofnun
einkahlutafélags um rekstur
þreskivéla árið 1996 jókst hún
talsvert. Segja má að sú sam-
vinna, sem komræktin krefst, hafi
víkkað mikið sjóndeildarhringinn
hvað varðar samnýtingu á tækjum
og kaup á þjónustu verktaka.
Ekki má gleyma því að til að
hægt sé að kaupa út ákveðin verk
þarf einhver að vera tilbúinn að
vinna þau. Ég legg áherslu á að
verktakinn hafi afkastamikil tæki í
heyskapinn. Þannig tel ég þjón-
ustuna best tryggða “á réttum
tima”. Við Skagfirðingar höfúm
verið svo heppnir að hafa í héraði
Freyr 1/2003 - 13 |