Freyr - 01.09.2002, Page 16

Úr kjötsal sláturhúss SS við Laxá i Leirár- og Melasveit. (Freysmynd).
eftirspumina, verðið er eitt, vöm-
þróun, framsetning og sölu-
mennska annað. En það er ljóst
að verðþátturinn er jafnt og þétt
að vinna gegn lambakjötinu.
Sauðfé er einfaldlega óhagkvæm-
ara til kjötframleiðslu en svín og
kjúklingar eins og verði koms er
háttað. Jafhframt er ljóst að kerf-
ið hefur ekki hvatt nægjanlega
til hagkvæmni. Beingreiðslan til
sauðfjárræktar hefur verið föst
upphæð á ærgildi til þeirra sem
eiga kvóta. Þeir, sem hafa síðan
aukið framleiðsluna, hafa ein-
göngu fengið afurðarstöðvaverð-
ið fyrir þann hlutann, sem er nán-
ast hálft verð. Þessi munur er
alltof mikill. Segjum að við séum
með mjög hagkvæmt fjárbú sem
gæti framleitt ódýrara en aðrir.
Það getur þó kannski ekki fram-
leitt 50% ódýrara en aðrir. Þama
þyrfti beingreiðslan í meira mæli
að dreifast á framleiðsluna. Ef
það hefði verið, þá hefði fram-
leiðslan færst fyrr á hagkvæm-
ustu búin. Það þarf hins vegar
ekkert að vera að það séu hrein
sauðfjárbú, það geta alveg eins
verið að meginhluta kúabú. Þama
hafa menn auðvitað líka verið
fastir í því að verja liðna tíð, sem
aftur hefur verið að spilla hag-
kvæmni greinarinnar. Þetta er að
visu að breytast aðeins með nýja
búvömsamningnum.
Hefurþetta ekki verið hluti af
byggðastefnunni?
Jú, jú, en hún endist heldur
ekki ef allir em að deyja. Þá er
betra að einhverjir hætti og ein-
hverjir lifi af.
Sölustarfsemin í verslunum?
Eftir fall Goða þá em fjögur
stór fyrirtæki í kjötiðnaðinum,
það er Alí sem er i svínakjötinu,
Ferskar kjötvömr sem SS á
meirihluta í og það er sérhæft í
svínakjöti og nautakjöti. Síðan
em það Norðlenska og SS, sem
em að markaðssetja kindakjöt.
Staðan er sú að þessi tvö síðast-
nefndu fyrirtæki eru að selja
meira af kindakjöti heldur en þau
fá í gegnum eigin sláturhús. Síð-
an em þau einnig að vinna með
aðrar kjöttegundir.
Þegar við hjá SS emm búnir að
selja það kindakjöt, sem kemur í
gegnum sláturhús okkar, þá
stöndum við frammi fyrir því
hvort við eigum að fara að kaupa
kindakjöt af öðmm sláturleyfis-
höfum sem gefur okkur litla
framlegð, eða selja meira af
nautakjöti og svínakjöti sem fé-
lagsmenn okkar hafa lagt inn og
finnst við standa okkur illa í að
selja.
Margir sláturleyfíshafar, aðrir
en Norðlenska og SS, eru með
veikt sölukerfi og litla eða enga
markaðssetningu. Það er heldur
ekki raunhæft að fara að fjölga
kjötvinnslum á landinu því að
þær hafa ekki rekstrargmndvöll.
Það er þannig innbyggður
þama ákveðinn veikleiki varð-
andi kindakjötið. Ég tel þó að
þetta hafi ekki skaðað kindakjöts-
söluna að ráði, bæði við og Norð-
lenska höfum lagt meira á okkur
að selja kindakjöt heldur en hefúr
verið rekstrarlega skynsamlegt
fyrir fyrirtækin.
Það er líka óheppilegt, eins og
nú er, að fjöldi fjárhagslega mjög
veikra aðila er að slátra. Þeir
eiga fárra annarra kosta völ til að
selja en að fara inn á markaðinn
og bjóða niður verð. Það styrkir
ekki markaðsstöðu kindakjötsins
að margir séu að bjóða fram
kjöt. Það er ekki enn komið aftur
jafnvægi á þennan markað eftir
fall Goða og ég reikna með því
að sláturleyfíshöfúm eigi effir að
fækka.
Raddir hafa heyrst um það að
sláturleyfishafar meti gœði kjöts-
ins öðruvisi en reglugerð um
gœðamat og flokkun kjötsins ger-
ir.
Það er ekki rétt. Við emm með
ákveðið skema sem segir það að
ákveðnir holdfyllingarflokkar og
fituflokkar fari beint á innan-
landsmarkað. Aðrir flokkar eiga
| 16-Freyr 8/2002