Freyr - 01.09.2002, Síða 24

7 ° * c ro <S œ I x H .>> ii ii
; > < w m w Z
? ^ $ í? S <
Z M < >
Mynd 4. Reiknað magn dilkakjöts eftir hverja fullorðna á á skýrslu haustið
2001.
fá til nytja eftir hverja á. Þessi
héruð, sem eru talin hér að fram-
an, eru þau sem mörg undanfarin
ár hafa skipst á um efstu sætin á
lista um frjósemi ánna. í þeim
héruðum, þar sem frjósemi er
slökust fást 1,6 lömb til nytja
eftir hverja á, þannig að munur
milli svæða er enn umtalsverður,
þó að hann sé orðinn snöggtum
minni en fyrir þrem áratugum.
Lambahöld eru greinilega talsvert
breytileg eftir svæðum og Ames-
sýsla stingur aðeins í augu í þeim
samanburði þar sem vanhöld em
að jafnaði 0,19 lömb eftir hverja
á og lömb til nytja því aðeins
1,63 þrátt íyrir góða frjósemi að
vori.
Eins og lesa má í töflu 1 er
mikill munur á frjósemi ánna eft-
ir félögum. I nokkrum félögum
með fátt fé skýrslufært fæðast um
eða yfír tvö lömb eftir hverja á.
Þama vekur samt langmesta at-
hygli árangur afreksfélaganna, en
í Sf. Kirkjubólshrepps voru fædd
lömb að jafnaði 1,96 eftir ána og
1,83 komu til nytja og í Sf.
Kirkjuhvammshrepps vom sam-
bærilegar tölur 1,95 og 1,84. Það
sem gerir þennan árangur að
sjálfsögðu enn eflirtektarverðari
er að hér er ekki um einstakan
viðburð að ræða heldur þann
árangur sem búin í þessum sveit-
um hafa verið að skila um árabil.
Slíkum árangri ná menn ekki
nema þar sem stunduð er öflug
fjárrækt og fóðmn og meðferð
fjárins er eins og best gerist.
Eins og bent hefur verið á oft
áður í þessum skrifum má glöggt
sjá að vemlegan hluta af aukinni
frjósemi á síðustu ámm má rekja
til hærra hlutfalls marglembdra
áa en áður var. Talsverðan hluta
þess má síðan rekja til dreifingar
á Þoku erfðavísinum í fjárstofna
á búum vítt og breitt um land á
síðasta einum og hálfum áratug.
Vorið 2001 áttu 5,5% ánna í fé-
lögunum fleiri en tvö lömb og er
það hærra hlutfall en áður hefur
verið. Samtals em 16 félög þar
sem hlutfall marglembnanna fer
yfír 10%.
Haustið 2000 var algert metár,
mælt í framleiðslu dilkakjöts efitir
hverja á, þegar saman fór mjög
góð frjósemi og mikill vænleiki
lamba á stómm landsvæðum.
Fram er komið að lambafjöldi
var sá sami eftir ána haustið
2001, en fallþungi lamba var hins
vegar víða um land snöggtum
minni en árið áður þannig að
framleiðslan varð af þeirri ástæðu
minni en árið 2000.
Reiknað magn dilkakjöts eftir
hverja tvílembu var 31,5 kg
(32,2) en einlemban skilaði að
meðaltali 17,7 kg (18,1) og eftir
hverja á sem skilar lambi að
hausti fengust að jafnaði 28,4 kg
(28,9) og reiknað magn dilka-
kjöts eftir hverja skýrslufærða á,
sem lifandi var við byrjun sauð-
burðar, var 26,5 kg (27,2). Þó að
þetta séu talsvert minni afúrðir en
árið áður em þetta engu að síður
góðar afúrðir og fjórða afurða-
mesta ár í sögu fjárræktarfélag-
anna frá upphafi.
Reiknað kjöthlutfall hjá rúm-
lega 153 þúsund lömbum, sem
hafa skráðar upplýsingar bæði
um þunga á fæti og fallþunga, er
40.4 og hafa þá öll lömb verið
umreiknuð í tvílembingshrúta,
sem þýðir að fýrir lambahópinn í
heild er þessi stærð i raun nokkm
hærri.
Afurðir eftir ána
A mynd 4 er sýnt hvert reiknað
framleiðslumagn eftir ána var í
einstökum hémðum landsins
haustið 2001. Eins og oft áður
em afurðir mestar í Strandasýslu
þar sem ærin er að jafnaði að
skila 29,1 kg af dilkakjöti. Fram
er komið að frjósemi var þar af-
bragðsgóð og vænleiki dilka eins
og ætíð mikill, þó að segja megi
að hann sé snökktum minni en
árið áður þegar Strandamenn
náðu þeim ótrúlega árangri að
framleiða að jafnaði 31 kg dilka-
kjöts eftir hverja á. Næstir
Strandamönnum í framleiðslu-
magni koma Eyfirðingar með
28.4 kg eftir ána og í Vestur-
Húnavatnssýslu er meðaltalið
28,1 kg. Þegar borin er saman
framleiðsla eftir ána í einstöku
hémðum haustið 2000 og 2001
kemur fram mikill og skýr munur
eftir landsvæðum. Á öllu vestan-
verðu landinu em dilkar umtals-
vert léttari árið 2001 en árið áður
og munar þar mestu á Vestfjörð-
um og Ströndum. I Eyjafirði er
sama framleiðsla bæði árin í Suð-
ur-Þingeyjarsýslu er ærin að skila
rúmlega einu kg meira að kjöti
| 24 - Freyr 8/2002