Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1952, Side 56

36
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
og kennari okkar eru nú löngu dánir,
eins og fleiri vinir mínir austur þar.
Hjá Pipping hlustaði ég aftur á fyrir-
lestra hans um Eddukvæði, en
hræddur er ég um að íslendingnum
í mér hafi ekki dámað þegar hann
vildi gera Völuspá að sænsku kvæði,
enda munu margar djarfar tilgátur
hans hafa þótt orka tvímælis með
fræðimönnum. Samt er Pipping ein-
hver hinn skarpasti og snjallasti
fræðimaður sem ég hef þekkt, enda
varð ekki um það deilt, að hann
hafði sett Völuspá (ask Yggdrasils)
í samband við veraldartrjá-tignun
eigi aðeins í Uppsölum, heldur
líka í Lapplandi og austur um alla
Asíu með frændþjóðum Finna þar.
En það var raunar finnskur trú-
bragðafræðingur, Uno Holmberg (er
síðar kallaði sig Harva) sem þá ný-
lega hafði skrifað bók um veraldar-
tréð (1922) og fór Pipping eftir
bendingum hans. Hér voru því nýjar
brautir ruddar, athyglisverðar bæði
norrænum og finnskum fræðimönn-
um, brautir sem enginn gat rutt
nema sá sem útsýn hafði, bæði til
austurs og vesturs af því hann kunni
bæði málin. Einn af hinum fyrstu
fræðimönnum til að njóta góðs af
þessu útsýni til beggja handa, þótt
eigi væri hann lærisveinn Pippings,
var Svíinn Dag Strömbáck, er skrif-
aði um seið á íslandi og komst að
þeirri niðurstöðu að Norðmenn og
íslendingar hefðu lært þá íþrótt af
lappneskum og finnskum galdra-
mönnum, og dró þá ályktun af þeirri
staðreynd að þessi göfuga og kröft-
uga íþrótt reyndist vera útbreidd
austur um alla norðanverða Síberíu,
alla leið austur til Eskimóa á norður-
strönd Canada, og líklega til Græn-
lands. Ég kynntist Degi fyrst á ís-
landi sumarið 1926 og voru þá tveir
seiðskrattar meðal íslenzkra stú-
denta, hann og Sigurður Skúlason,
er síðar afræktist þessi fræði en
gerðist ritstjóri Samtíðarinnar og
fyrirmyndarborgari. En svo að ég
snúi nú aftur austur til Finnlands,
þá kynntist ég þar veturinn sem ég
var þar við nám, tveim lærisveinum
Pippings, Finnlendingnum, og nor-
rænufræðingnum Arnold Nordling
og Svíanum og finnskúgriska fræði-
manninum Björn Collinder er síðar
varð prófessor í þeim fræðum við
Uppsala-háskóla og hefur nýlega
þýtt Kalevala, þjóðkvæði þeirra
Finna, á sænsku svo að hreinasta
snilld er að. En ég bjó með Arnold
Nordling í Helsingfors og las með
honum íslenzku, lærði hann málið
svo vel, að hann mun hafa verið bezt
talandi á íslenzku sænskra fræði-
manna á sinni tíð, a. m. k. í Finn-
landi, enda kom hann oft til íslands
meðal annars sumrin 1926 og 1930 —
til Alþingishátíðarinnar. — Hann
varð næsti eftirmaður Pippings í
norrænum fræðum í Helsingfors.
Pipping andaðist á stríðsárunum síð-
ustu í hárri elli og saddur lífdaga,
en Nordling dó fyrir aldur fram úr
krabbameini frá konu og börnum
nokkrum árum eftir stríðið. Hann
ritaði ýmislegt um íslenzk fræði, var
manna athugulastur, og þegar
kennslubók mín í íslenzku kom út
benti hann mér á atriði í notkun
greinis með lýsingarorðum, sena
enginn hafði áður veitt eftirtekt
(jörðin græn).
Eftir að þeir rómantísku leiðtog-
arnir í Þýzkalandi, Herder og
Grimm, höfðu vakið menn til skiln-