Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1952, Side 110

90
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
urnar, sem að vísu lýsa að nokkru
hugsunarhætti hans og standa fylli-
lega jafnfætis flestu því, er ritað
var um sama tíma, eru meira mótað-
ar af þáríkjandi tíðaranda og bók-
mentastefnum, ásamt umhverfinu,
og því aðeins lítill þáttur úr lífi
hans. Hann hafði stórri fjölskyldu
fyrir að sjá, rak búskap og verslun,
póstafgreiðslu og umboðssölu, sat í
sveitarstjórn, vann að kirkju- og
safnaðarmálum, hafði áhuga á lands-
pólitík og skrifaði margar greinar
um þau mál. Þó átti hann sér ef til
vill enn stærra hugðarefni, þar sem
var hljómlistin. Með ótrúlegustu
erfiðleikum aflaði hann sér svo
mikillar þekkingar í hljómfræði, að
hann frumsamdi og raddsetti söng-
lög, sem standa enn jafnfætis mörgu
því besta, sem skráð hefir verið hér
vestra á því sviði. Þar kemur glöggv-
ar í ljós hin mildari og blíðari al-
vöruhlið skáldsins, sú hliðin, sem
fjöldinn hallaðist að honum og unni
honum fyrir.
Það er annars mikil eftirsjá í því,
að þessar sögur, og þá sumt af bestu
blaðagreinum Gunnsteins, voru ekki
prentaðar 30—40 árum fyrr, meðan
minning hans var grænni og kaup-
endur fleiri, ekki síst vegna þess, að
heima á föðurlandinu selst aldrei
neitt til muna af því, sem skrifað er
og prentað vestan hafs. Því lofsverð-
ara er það, að dóttir hans hefir ráðist
í að gefa þær út á sinn kostnað, vit-
andi vits, að salan getur aldrei fylli-
lega borið kostnaðinn.
Æskilegast hefði verið að gefa
skýringar yfir enskuslettur og
hrognamál, sem höf. vísvitandi legg-
ur persónum sínum í munn bæði í
Elenóru og sumum hinum sögunum;
en bæði felst í því talsvert verk og
aukinn kostnaður við útgáfuna, svo
ekki þótti tiltækilegt að gjöra það.
AUSTURLAND, III.—IV.
Mikið megum við arfar Austur-
lands vera þakklátir fyrverandi al-
þingismanni og forstjóra Halldóri
Stefánssyni fyrir öll fræðimanns-
störf hans í þágu Austfirðingafjórð-
ungs, eins og sá hluti landsins er tíð-
ast nefndur. Mun það nafn að líkind-
um tolla við, enda þótt Austurland sé
bæði fallegra og landfræðilega rétt-
ara. Gerði Halldór fulla grein fyrir
þessum nöfnum í inngangi fyrsta
bindis. Nú eru als komin út fjögur
bindi, og er augsýnilegt að Halldór
hefir verið aðalritstjórinn og drif-
fjöðrin í fyrirtækinu, þó ýmsir aðrir
séu taldir og hafi vitanlega lagt
drjúgan skerf til ritsins. í þessum
fjórum bindum telst mér til að séu
um eða innan við þrettán hundruð
blaðsíður, og af þeim hefir Halldór
einn skrifað og safnað mun meira
en helmingi og auk þess annast að
mestu prófarkir og nafnaskrár. Áður
hafði hann skrifað sögu Möðrudals á
Efra-Fjalli, eins og hann kallar það
rit, sem í eðli sínu tilheyrir þessu
safni.
Fyrstu tvö bindi Austurlands
komu út á árunum 1947 og 1948, og
var þeirra getið í þessu riti á sínum
tíma. Svo varð hlé á útgáfunni
þangað til þriðja bindi var gefið út
1951 og svo fjórða bindi seint á árinu,
sem leið (1952). Þriðja bindið er
langstærst, eða nærri 100 blaðsíðum
meira en fyrsta og annað, hvort um
sig. Fyrst er saga og lýsing Papeyjar,
eftir Halldór St. og Eirík Sigurðs-