Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1952, Blaðsíða 83

UPPHAF BYGÐA ÍSLENDINGA í N.D.
63
alúð þessari, þótt þúsund ár og um
þrjátíu ættliðir stæðu á milli Norð-
mannsins og íslendingsins. Kemur
þetta alls staðar fram í fornsögu ís-
lendinga vestra, en gætir minna, þeg-
ar tímar líða fram. Gestrisnina guldu
sumir þeim hjónum í dagsverkum
eins og Jóni þýzka, en allir með því,
að kenna þeim sitt löngu týnda
fornmál, norrænuna, sem nú heitir
íslenzka. Töluðu ÍSlendingar alment
við þau á móðurmáli sínu, því fæstir
þeirra kunnu norsku, og ekki nema
fáir höfðu lært ensku svo vel, að þeir
gætu talað hana að nokkuru ráði,
þótt þeir fyrstu, Magnús og Sigurður
Jósúa, væru þar undantekning. Kom
svo að lokum, að ÍSlendingum tókst
láta þau skilja sig nokkurn veg-
inn, og fanst þá, að þau að minsta
kosti væru orðin hálf-íslenzk. Fjöl-
skylda þessi flutti til Canada 1887
°g settist að í Brown-bygð, sem er
^ett norðan við landamærin, syðst
1 Manitoba, en rúmum fjörutíu míl-
um vestar en Pembina, sem er rétt
sunnan við landamærin. Ellefu árum
seinna (1898), tók Bótólfur norski á
ftioti fyrstu íslenzku landnemunum,
er þangað fluttu frá Dakota og sett-
Ust að í nágrenni hans. En þá var
hann búinn að skifta um ættnefni,
°g hét þá Holo, að því er Jóhannes
Ualldórsson Húnfjörð ritar í sögu
Lrown-bygðar.
Bótólfur hinn norski ók með þeim
hJagnúsi og Sigurði Jósúa svo dög-
Urn skifti yfir hið ónumda landflæmi.
Skoðuðu þeir sig um vestur undir
embina hálsum og all-langt 1 norð-
Ur °g suður. Þótti þeim alls staðar
agurt um að litast. Voru báðir sam-
mála um, að landsvæði það, er þeir
efðu yfir litið, væri hið ákjósanleg-
asta í alla staði og bezti framtíðar
bústaður íslendingum. Að lokinni
landskoðuninni ók Bótólfur bóndi
með þá austur til Pembina, þar sem
þeir skrifuðu sig fyrir bújörðum, er
þeir höfðu valið sér. Eru þeir fé-
lagar fyrstu íslendingar, „er settu
rétt á land í Dakota.“
■ Um bújarðir þeirra Magnúsar og
Sigurðar Jósúa kemst Árni Magnús-
son að Hallson svo að orði í
Minningarriti um 50 ára landnám ís-
lendinga í Norður Dakota* (bls. 27):
. . . Magnús (Stefánsson) valdi sér
land skamt fyrir sunnan og austan
Olson og setti á það forkaupsrétt
(preemption), þegar hann kom til
Pembina. Það land er 2 mílur austur
frá Akra póst'húsi, að norðanverðu
við brautina, og liggja 120 ekrur af
því að vestanverðu við brautina, sem
er á milli Akra- og Cavalier-bygða,
en 40 ekrur af því að austanverðu í
Cavalier-bygð. Sigurður Jósúa
Björnsson tók sitt land hálfri mílu
fyrir vestan land Magnúsar, að
sunnanverðu við Akra-veginn, rétt
fyrir sunnan Akra skólahús. Liggja
80 ekrur af landinu suður með veg-
inum að vestan, og hinar 80 ekrur
suður með veginum að austan.f
II.
Nú víkur sögunni aftur til Nýja-
Islands, þótt fátt sé nú vitað af því,
sem þar var rætt á þessu uppreistar
vori. Hálfri þriðju viku eftir að Lady
Ellen lagði af stað frá Gimli með
*Hátiö aS Mountain 1. og 2. júlí, 1928.
Winnipeg, Canada. — Columbia Press
Limited, 1929.
tÞaö land er I section (fermílu) 13 og
14, (W. %, N. W. Sec. 13 — E. %,
N. E. %, Sec. 14 T. 161, R. 55 W.).