Tónlistin - 01.06.1946, Blaðsíða 20

18
TÓNLISTIN
færi liafði það sér til ágætis, að það
tók ekki langan tíma að læra að
leika á það, og ekki þurfti að vera
að stemma það á ársfresti eins og
píanóin, og auk þess var það ekki
dýrara en svo, að margir gátu veitt
sér það. Það náði fljótt mikilli út-
breiðslu bæði í kauptúnum og
sveitum landsins og befir verið
mest notaða hljoðfærið á heimilum
landsins til skamms tíma, ef það
þá er það ekki enn. Þetta bljóðfæri
hefir veitt Íslendingum miklar á-
nægjustundir, og minnist ég þess, er
ég á æskuárum mínum beyrði föð-
ur minn og félaga lians tala um
hljóðfæraslátl, að þeir tóku stofu-
orgelið langt fram yfir píanóið. Um
það voru þeir algjörlega sammála,
og var þeim sannarlega vorkunn,
því að þá voru næsta fáir í Reykja-
vík, sem kunnu nokkuð að gagni að
spila á píanó, og munu þeir varla
bafa heyrt leikið á það iiljóðfæri af
mikilli kunnáttu. Píanó voru á
fyrsta áratug aldarinnar óvíða til
utan Reykjavíkur, og þar voru þau
nær undantekningarlaust ekki til
nema á heimilum nokkurra lieldri
manna. Einstaka músíkfjölskyldur
kannaðist ég við þar sem leikið var
laglega á þetta bljóðfæri, þótt
leiknin liafi reyndar verið minni en
gerist bjá þeim, sem fá skipulega
tilsögn í píanóleik. Á öðrum lieimil-
um slóðu píanóin „foi’stemmd“ ár
eftir ár, en sómdu sér alltaf vel sem
fín mubla.
Karlakórsöngur var iðkaður frá
þvi löngu fyrir aldamótin og átti
jafnan mikilli hylli að fagna. Það
kom ekki ósjaldan fyrir á kyrrum
vor- og sumarkvöldum, að karla-
kórinn söng úti „gratis“ fyrir bæj ar-
búa, annaðhvort i Tjarnarbrekk-
unni eða annarsstaðar. Þá var
byggðin að mestu bundin við Mið-
bæinn, Þingholtin, Vesturgötuna og
Bráðræðisholtið. Söngurinn barst í
kvöldkyrrðinni um allan bæinn, og
lólkið streymdi þá út úr húsunum
og blustaði á sönginn og liafði af
góða skemmtun. Á öðrum tug ald-
arinnar, þegar karlakórinn „17.
júni“ var i fullu fjöri, lielzt þessi
siður enn, en síðan befir liann verið
að mestu lagður niður, þvi útisöng-
ur karlakóra þekkist nú ekki nema
að eilthvert tilefni sé til bans ann-
að en blíðviðrið.
Er liða tók á annan áratuginn,
fóru kaffihúsin í bænum að liafa
liljóðfæraleikara til að laða að
gesti. Minnast margir bræðranna
Þórarins fiðluleikara Guðmunds-
sonar og Eggerts Gilfei’s, er þeir
léku á kaffihúsum, og ennfi’emur
Bernbui’gs fiðluleikara. Oft voru
bljóðfæraleikararnir sóttir til út-
landa, því að fáir íslendingar
kuxxnu á fiðlu að leika. Þó fór þeinx
fjölgandi, er lærðu á fiðlu og önn-
ur hljóðfæri, svo seixx blásturs-
liljóðfæri, og mun lúðrasveitin i
bænunx jafnan liafa haldið við á-
buga nxanna á hornablæstri.
Einstaka framgjarnir bæfileika-
menn leituðu út fyi'ir pollinn til að
svala menntaþrá sinni á tónlistar-
sviðinu, og fór þeinx fjölgandi með
árunum. Páll Isólfsson lærði orgel-
leik bjá Straube i Leipzig, Iiai’ald-
ur Sigurðsson lærði pianóleik lijá
Rappoldi Kahrer í Dresden, og urðu