Tónlistin - 01.06.1946, Page 46

44
TÓNLISTIN
þann, a<5 gefa út tónmenntir alþýÖunn-
ar fyrst og fremst?
Eg hygg, at5 eitt sterkasta aflið nú orS-
iS til kynningar á islenzkum sönglög-
um séu kirkjukórarnir, ef þeim er rétt
beitt. Til þess aS það geti orSiS, þurfa
að vera fyrir hendi islenzk lög í fögr-
um og heppilegum búningi bæ'Öi til „a
cappella“-söngs og einnig meS undirleik
eftir því sem viS á. Heppilegast er aS
fela útgáfufélagi, t. d. „Gigjunni", aS
sjá urn undirbúning og útgáfu laganna,
og ég efast ekki um a<5 valdhafarnir
myndu styrkja svo þjóSmenningarlegt
mál meS framlagi úr ríkissjóði.
Nú munu vera um 80 kirkjukórar á
landinu. Ef meðalfjöldi meÖlima í hverj-
um kór er 15, verða þeir alls um 1200;
segjum, að þeir skiptist niður á þúsund
heimili; þá gætu fljótlega frá útkomu
segjum, aS þeir skiptist niÖur á þúsund
heimilum latidsins, hvaðan þau mundu
svo útbreiSast sem eldur í sinu. — Þá
væri heldur ekki vanþörf á vandaðri og
fullkominni hljómfræði og tónlistarsögu,
því þaö er aumt ástand sera i þeim efn-
um ríkir meðal þeirra, er hafa forgöngu í
tónlistarmálum viðsvegar um landiS;
fæstir organistar og söngstjórar geta
raddsett lög fyrir kóra sína, aS ég hygg.
Og meÖferÖ og skilningur á viSfangsefn-
unum hlýtur aS batna viS aukinn lærdóm
utan nótnablaSsins.
Eg er nýbúinn aS fá sendingu frá
„Gigjunni", og er óhætt aS segja aS hún
fari vel af staS, því aS bæSi eru lögin,
sem þar birtast, falleg og raddsetning
frumleg og prentunin líka meS því bezta,
sem sést hefir hér.
Hvarvetna í hlöSum og samtölum
manna á meöal heýrir maSur óánægju
almennings yfir éinokun fárra tónlistar-
manna á útvarpi og útgáfu tónverka i
staÖ þess aS ’gefa fleirum kost á aS
sýna hæfileika sína. Eg hefi því miöur
hvorki lærdóm né vit til aS tala um þessi
mál, en ég man ekki aS hafa heyrt þess
getið, aS annar en Hallgrímur Helgason
áf íslenzkum tónskáldum hafi samið og
gefið út sónötu. Eg hefi aSeins eitt sinn
heyrt þetta verk, og þaS var í vetur, er
hann lék hana sjálfur í útvarpinu. Eg
hefi ekki annarsstaSar hjá íslenzkum tón-
skáldum orðiS var viS sterkari tök á hin-
um fleirþættu formum. Hvemig eig-
uuin viS aS vera þjóðleg i tónlistinni,
ef viS fáum aldrei aS heyra islenzk tón-
verk 5 stærsta útbreiðslutæki landsins, út-
varpinu ?
Einn vinur minn, sem eignazt hefir öll
lög Hallgrims Helgasonar, sagði viS kon-
una sína, er hún var að finna aS þvi viS
hann aS hann skyldi vera að kaupa þetta,
þau væru ekki svo skemmtileg þessi
gömlu kvæðalög: „Oh, — ég veit svo
sem aS þú spilar þetta aldrei, en ég vil
samt vera þjóðlegur." — Þetta þykja
nú siálfsagt tviræð þjóðlegheit, en nú
eru lögin til á þessu heimili, og dæturnar
læra að spila á píanó, svo aS þótt seint
verði, munu þau dinhveVntima verða
dregin fram úr nótnaskápnum.
Eg get ekki endaS þetta hréf án hess
aS þakka fvrir litla en yndislega bók.
sem ,,Gigjan“ hefir gefiS út, Svngjandi
æska. Hún er mörgum. ekki sízt okkur
harnakörlunum, kærkomin. þeear allt er
aS drukkna i jazz: en eitt háðulegasta
dæmi um baS er staðreynd sú. er allir íröl-
uðu hver í kapp viS annan. börn oe full-
orðnir: Afi minn fór á honum RauS,
Sisrga litla systir min o. fl. o. fl. undir
striSsslagaranum Lav that pistol down,
hahv. lav that oistol down: pistol packin’.
mama: lav that pistol down!! — Eg
vona, aS viS eieum eftir að eignast mörg
góS og falleg lög, gömul (endurreistj og
nv. fvrir tilstilli þessa ágæta útgáfufyrir-
tækis.
Steinarímur Sicrfússon
Patreksfírði.
Mér var óvænt og kærkomin sending
„Tónlistin", sem ég fékk um daginn. Eg
sendi hamingjuóskir minar meS bvrjun-
ina og vona framhaldið gangi vel. Eg
hefi alltaf haft mestu ánægju af söng
og hljóðfæraslætti, en líkamsgalli (bognir
þrir fingur á vinstri hendi) hefir aftraÖ
því aS ég í æsku lærSi aS spila á hljóS-