blaðið - 17.08.2006, Blaðsíða 26

26
FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 2006 blaöiö
heilsa
heilsa@bladid.n
Heitur vefurÁ vefnum hot.is
er hægt að fylgjast með mata-
ræði og þjálfun auk þess sem
hægt er að sjá næringarinni-
hald matvæla.
Heilsa og
þjálfun
Það getur verið erfitt að
fylgjast með mataræði sínu
og næringarinnihaldi þess í
annríki hversdagsins. Þrátt
fyrir það vilja flestir borða
hollt og hreyfa sig. Á vefnum
www.hot.is er auðvelt að
fylgjast með mataræði og
þjálfun en nafnið stendur fyrir
heilsu og þjálfun. Vefurinn er
aðallega hugsaður fyrir fólk
sem stundar líkamsrækt og
vill geta fylgst með mataræði
sínu og árangri. Á vefnum
getur fólk skráð hvað það
borðar yfir daginn og þá má
strax sjá næringarinnihald
fæðunnar og orkuskiptingu.
Einnig geta þeir sem stunda
æfingar skráð þær og fylgst
með árangri samhliða því sem
borðað er yfir daginn. Þar er
líka hægt að skrá inn ýmsar
tölulegar upplýsingar eins og
þyngd, fituprósentu og hin
ýmsu mál. Notkun á vefnum er
ókeypis og það þarf einungis
að skrá sig á www.hot.is.
/ mjybv v
lok júní gekk í gildi reglugerð
um íblöndun vítamína hér
á landi en vítamínbæting
matvæla hefur verið tölvert
frjálslyndari á íslandi en á
Norðurlöndum. Á næstu tólf mán-
uðum verða allir framíeiðendur
eða innflytjendur að sækja um leyfi
fyrir þær vörur sem blandað er í
vítamínum og á að markaðssetja
á íslandi. Að öðrum kosti verða
vörurnar teknar úr umferð. Reglu-
gerð þessari er ætlað að koma í veg
fyrir ofneyslu vítamína.
Að sögn Brynhildar Briem, fag-
stjóraámatvælasviðiUmhverfisstofn-
unar, má búast við að það fái ekki
allir leyfi en við ákvarðanatökuna
verða notuð ákveðin módel.
.Notkun vítamínbættra matvæla
hefur verið frjálslyndari hér á landi
af því okkur hefur skort reglugerð
um vítamínbætingu matvæla. Það
var byrjað að semja reglugerðina ár-
ið 1992 og hún gekk loks í gildi í júní
síðastliðnum. Allir sem flytja inn
eða framleiða vítamínbætt matvæli
þurfa að sækja um leyfi. Það þarf
að hafa stjórn á þessu til að vernda
neytendur fyrir því að borða of mik-
ið af vítamínum."
Nýtt í takmarkaðan tíma
Þessi nýja reglugerð verður þó
væntanlega ekki lengi í gildi þar sem
verið er að semja samræmda reglu-
gerð í Evrópu um íblöndun bætiefna
í matvæli. Að sögn Brynhildar mun
ísland taka þá reglugerð upp þegar
hún lítur dagsins ljós en fram að
þeim tíma verður íslenska reglugerð-
in nýtt. „Þegar sótt er um leyfi fyrir
Frjálslyndari reglur Brynhildur
Briem, fagstjóri á matvæiasviði
Umhverfisstofnunar: „Reglur um
vítamínbætingu matvæla hafa verið
frjálslyndari hérá landi af því okkur
hefur skort reglugerðina."
vöru er magn vítamínanna sett í
ákveðna formúlu þar sem niðurstað-
an er borin saman við skaðlausa há-
marksskammta. í þessari formúlu er
gengið út frá hvað megi vera mikið
af vítamínum í hverjum 100 hitaein-
ingum í vöru. Ef formúlan kemur
jákvætt út þá er íblöndunin leyfð,
annars ekki. Vitanlega borðar fólk
mismikið magn af vörunni en það er
talið að formúlan, sem er ættuð frá
Dönum, sé þannig úr garði gerð að
það sé verið að sporna við því að hinn
almenni neytandi valdi sér skaða.“
Vörur gerðar upptækar
Brynhildur segir að vörurnar séu
alltaf skoðaðar út frá viðkvæmasta
hópnum sem gæti mögulega neytt
vörunnar. „Sumar vörur eru ætlaðar
öllum almenningi og það má taka
morgunkorn sem dæmi. Við skoð-
um alltaf viðkvæmasta hópinn og ef
við værum að prófa morgunkorn þá
myndum við skoða börnin. Ef þetta
væri vara sem ætti að merkja á þá
leið að hún væri ekki ætluð börnum
þá myndum við ekki hafa barnavið-
miðin inni í heldur eingöngu viðmið
fullorðinna," segir Brynhildur og
bætir við að enginn hafi sótt um leyfi
eftir að nýja reglugerðin gekk í gildi
enda eru eyðublöð ekki tilbúin vegna
sumarleyfa. „Við munum halda fund
í haust til að kynna reglugerðina. Þá
geta framleiðendur sjálfir sett sín-
ar vörur inn í þessa formúlu og séð
hvort þeir muni fá leyfið eða ekki. f
framhaldi af þessari reglugerð ber öll-
um á markaðnum að sækja um leyfi
innan árs. Eftir það munu heilbrigð-
isfulltrúar gera upptækar allar vörur
sem eru blandaðar vítamínum en
láðst hefur að sækja um leyfi fyrir.“
svanhvit@bladid.net
„í þessari formúlu er gengið út frá hvað
megi vera mikið af vítamínum í hverjum
100 hitaeiningum í vöru. Ef f ormúlan kem-
ur jákvætt út þá fæst leyfið, annars ekki
nÍBHÉÉKBBÉ

Vítamínbættar matvörur Matvörur sem
innihalda of mikið af vítamínum gætu verið
teknar af markaði fljótlega þar sem ný reglu-
gerð gekk nýyerið í gildi hér á landi.
Bandarískir unglingar:
Bannað að fara í sólarbekki
Aukin hætta á krabbameini Bandarískir ung-
llngar mega ekki nota sólarbekki vegna þess að
þeir auka hættuna á húökrabbameini.
Hressandi
hristingur
Hér kemur uppskrift að ynd-
islegum hristingi án mjólkur-
afurða.
1 bolli af vanillusojamjólk
14 bolli eplasafi
1 bolli bláber, krækiber eða
niðurskorin jarðaber
1 þroskaður banani
1 bolli mulinn ís
Blandið saman í blandara
þar til hristingurinn er tilbúinn.
Njótið vel!
Því hefur löngum verið haldið
fram að sólarbekkir geti verið skað-
legir okkur en umræður um að
banna notkun þeirra hafa ekki farið
hátt. Sú er ekki raunin í Bandaríkjun-
um og sólarbekkjanotkun unglinga
er bönnuð í allnokkrum sýslum þar.
Ef Rockland County er tekið sem
dæmi mega börn undir 16 ára aldri
ekki nota sólarbekki. Börn sem eru
16 og 17 ára mega einungis nota sólar-
bekki ef þau eru með skriflegt leyfi
frá foreldrum. Þessi nýju lög hafa
vakið upp deilur í Bandaríkjunum
og margir telja þau fásinnu.
Verndun unglinga
Þeir sem eru fylgjandi lögunum
tala um að rannsóknum sem tengja
notkun sólarbekkja við húðkrabba-
mein sé sífellt að fjölga. Það ætti því
að vernda unglinga þar sem þeir
myndu fúslega taka áhættuna. Þeir
sem eru andvígir segja að jafnvel þótt
það geti verið hættulegt að nota sólar-
bekki sé ekki æskilegt að búa til enn
fleiri Iög sem eiga að stjórna hegðun
unglinga og ólíklegt sé að þau virki.
Best væri því að leyfa foreldrum og
börnum að ákveða þetta sín á milli.
Viðvörunarskilti
Siðfræðingar og konur sem hafa
notað sólarbekki virðast vera sam-
mála um að þótt sólarbekkir séu ekki
stórhættulegir unglingum þá séu þeir
ekki skaðlausir. En þegar leitað er að
úrlausnum telja flestir að besta mála-
miðlunin sé að setja upp viðvörunar-
skilti á sólbaðsstofum. Einnig ætti að
hvetja foreldra og kennara til að ræða
um hættuna sem getur fýlgt sólbekkja-
notkun. Kostur skiltanna er talinn
vera sá að þá sé fólki leyft að taka sjálf-
stæðar en upplýstar ákvarðanir. Deil-
unum í Bandaríkjunum er því hvergi
nærri lokið en eftir stendur að margar
sýslur hafa þegar sett lög sem lúta að
sólarbekkjanotkun unglinga.