Bændablaðið - 11.04.2006, Page 7

Það er mikill sannleikur í þessari
vísu Kristjáns Bersa Ólafssonar
Þegar mælska er borin á borð
bestu hjartans vinum
reynast löngum ósögð orð
áhrifameiri hinum.
Kapphlaup
Björn Ingólfsson sendi þetta á Leir-
inn:
Í fréttatíma NFS í kvöld var talað
um hugsanlegt Kötluhlaup.
Fréttamaðurinn fullyrti að þegar
flóðið skylli yfir mundu mannvirki
eiga fótum sínum fjör að launa.
Fjárhús eiga fótum sínum
fjör að launa,
hlaupa yfir stokka og steina
stjörf af ótta munu reyna.
Í upphafi var orðið
Jón Ingvar Jónsson orti þegar Lúð-
vík Bergvinsson sagði við Blöndal
þingforseta: „Herra forseti ég er
með orðið“:
Það ber hér margt á borðið,
menn bralla margt og dúlla,
Í uppafi var orðið
og orðið var hjá Lúlla.
Starfslokasamningur
Hjálmar Freysteinsson orti um
mest umtalaða starfslokasamning
allra tíma á Ísland og sagði:
Stefndi fram til stórvirkja
sterkum andbyr mætti,
árslaun hundrað öryrkja
uppskar þegar ´ún hætti.
Skeggjaði kratinn
Séra Hjálmar Jónsson spyr hvort
það hafi ekki verið Böðvar Guð-
mundsson sem orti forðum daga?
Skeggjaði kratinn
skattlagði matinn.
Allur fór til andskotans
efnahagsbatinn.
Öllu fer aftur
Magnús Ólafsson, á Sveinsstöðum
í Húnaþingi, var eitt sinn á fundi
forsætisráðherra á Sauðárkróki .
Þar var formaður kjördæmasam-
bands framsóknarmanna, Sigurður
Árnason, sem er skagfirðingur, að
vola út af því að skagfirðingum
hefði fækkað og þuldi langa tölu
um það. Þá kvað Magnús:
Öllu hérna aftur fer
eigi margt til varna
Í Skagafirði enginn er
eftir til að barna
Kvæðakver Kiljans
Kristján Bersi Ólafsson sendi eftir-
farandi á Leirinn: Kvæðakver Hall-
dórs Kiljans, kom út alþingishátíð-
arárið 1930. Á þeirri bók var um-
broti svo háttað að textinn var mjög
dreifður og mynduðust stórar eyður
á mörgum síðunum. Þetta þótti ný-
stárleg uppsetning og ekki laust við
að hún hneykslaði suma sem
höfðu alist upp við það að líta á
pappír sem verðmæti er fara skyldi
sparlega með. En um bókina orti
Ingveldur Einarsdóttir (1878-1958)
vinnukona á Reykjum í Mosfells-
sveit:
Þitt hef ég lesið, Kiljan, kver.
Um kvæðin lítt ég hirði.
En eyðurnar ég þakka þér.
Þær eru einhvers virði.
Stefnumótun
Hreiðar Karlsson segir að stefnu-
mótunin sé alltaf erfið!
Úr því verður eilíft skak,
aldrei neinu miðar.
Ef þú sækir aftur á bak
eða þá til hliðar.
Mælt af
munni fram
Umsjón:
Sigurdór Sigurdórsson
7Þriðjudagur 11. apríl 2006
Á bænum Kúskerpi í Blönduhlíð
stendur nýbyggt og glæsilegt fjós
nánast fullbúið. Raunar vantar að-
eins mjaltaþjóninn til þess að fjósið
verði tekið í notkun. Á bænum er
félagsbú og hefur verið rekið sem
hlutafélag undanfarin þrjú ár. Að
búrekstrinum standa tvenn hjón.
María Jóhannsdóttir og Einar Hall-
dórsson tóku við búinu á jörðinni
1983 og árið 1999 komu Halldór
sonur þeirra og konan hans Kolbrún
Erla Grétarsdóttir inn í búskapinn.
Það hafði staðið til um tíma að tíð-
indamaður blaðsins liti til fólksins á
Kúskerpi og spyrði þau um búskap-
inn. Þegar að því kom virtust allir
bændurnir sammála um að María
ætti að fræða blaðamann um bú-
skapinn, enda stjórnar hún fjármál-
unum“, sagði bóndi hennar og
brosti við.
,,Ég er fædd og uppalin hér,
næstyngst af fimm systkinum. For-
eldrar okkar voru Jóhann Lúðvíks-
son og Sigurlína Magnúsdóttir.
Pabbi var í mörg ár verkstjóri hjá
Vegagerðinni og var því að heiman
öll sumur og jafnvel framundir ára-
mót. Búskapurinn hvíldi því mest á
mömmu og svo okkur systkinunum
meðan við vorum heima.
Ég fór að heiman eins og venja
er með ungt fólk og við Einar fór-
um að búa á Akureyri. Keyptum
okkur íbúð í raðhúsi og þar fæddust
tvö eldri börnin, en svo bættust við
önnur tvö eftir að við komum í
sveitina. Árið 1983 býðst okkur að
taka við búskapnum hér heima. Þá
er staðan sú að yngri bróðir minn
sem hafði verið mömmu og pabba
stoð og stytta við búskapinn vildi
fara til náms og hafði ekki áhuga
fyrir að verða bóndi hér. Það var
niðurstaða okkar Einars að fara í
búskapinn. Við vissum nokkuð vel
hvað við vorum að fara útí því hann
er líka úr sveit, fæddur og uppalinn
á bænum Mannskaðahóli á Höfða-
strönd. En þetta var ekki stórt í
sniðum þegar við komum. Hundrað
ær, ellefu kýr og mjólkurkvótinn 22
þúsund lítrar og byggingarnar
gamlar. Það var því alveg ljóst að
við hefðum næg verkefni við að
byggja upp jörðina á næstu árum“
Hafa nánast
tífaldað mjólkurkvótann
,,Við byrjuðum á að byggja okkur
íbúðarhús fyrsta sumarið. Keyptum
timburhús frá Siglufirði, byrjuðum
á því í maí og fluttum í það í októb-
er. Fljótlega var fénu fækkað að
réttinum breytt í mjólk og svo var
keyptur mjólkurkvóti af og til á
næstu 20 árum. Árið 1992 var
byggt fjós sem rúmaði 20 kýr og
nokkuð af geldneytum. Þetta var
bara hefðbundið fjós með haughúsi
undir og rörmjaltakerfi. Jafnhliða
því að kaupa meiri mjólkurrétt höf-
um við svo verið að breyta fjósinu,
setjum bása þar sem kálfastíurnar
voru þannig að nú eru í því 40
mjólkandi kýr. Við byggðum fjósið
með breiðum fóðurgangi þannig að
hægt er að keyra heyinu inn á minni
dráttarvél. Við fórum strax í rúllu-
heyskap þegar við byrjuðum og
keyptum upphaflega vélar í félagi
við nágranna okkar. En eftir að um-
fang heyskaparins jókst eigum við
vélarnar ein og er nú komin sam-
stæða sem bæði rúllar og pakkar.
Það er svo árið 1999 sem næsta jörð
hér utan við, Úlfsstaðir er til sölu.
Þar var ágætt íbúðarhús og þokka-
legt fjós og talsvert land en enginn
kvóti. Þá voru Halldór og Kolbrún
tilbúin að koma í búskapinn með
okkur. Það varð því niðurstaðan að
við keyptum jörðina. Þarna höfum
við síðan verið með kálfauppeldi,
haft þá þar fyrstu 5-6 mánuðina. En
Halldór og Kolbrún eiga íbúðarhús-
ið alveg sér. Mér finnst það gott
skipulag ef fjölskyldurnar geta unn-
ið saman. Þetta krefst þess raunar
að samkomulag sé gott og áhugi
fyrir því sem verið að gera því ekki
koma peningarnir sjálfkrafa“.
,,Svo fyrir þremur árum kaupum
við eina jörð enn. Það eru Sólheim-
ar sem eru svolítið utar í sveitinni.
Það er sama fyrirkomulag og með
Úlfsstaði. Dóttir okkar Sigurlína og
tengdasonur Gunnar Helgi keyptu
íbúðarhúsið og hafa búið í því síðan
en jörðin og önnur úthús eru eign
búsins. Kaupin á Sólheimum gerðu
okkur kleyft að vera með mikið að
nautgripum í uppeldi því þar er fjós
sem sérstaklega var byggt með slík-
an búskap í huga. Þegar þarna var
komið sögu hafði búreksturinn vax-
ið heilmikið af umfangi. Gripirnir í
allt farnir að nálgast tvö hundruð á
þremur bæjum. Þá tókum við þá
ákvörðun að gera búið að hlutafé-
lagi sem heitir Kúskerpi ehf. Okkur
fannst í raun það vera besta fyrir-
komulagið að hver fengi sín laun af
búrekstrinum. Við Kolbrún vinnum
alfarið að búskapnum, sjáum t.d.
nánast alveg um mjaltirnar og erum
á föstum launum. Bændurnir eru
hinsvegar báðir í vinnu með bú-
skapnum. Halldór er frjótæknir í
héraðinu og vinnur það sem verk-
taki hjá Leiðbeiningamiðstöðinni
ehf. en Einar er með vélaútgerð
sem samanstendur af traktors-
gröfu,vörubíl og jarðýtu og er oft
kallaður til í smærri verk hér í ná-
grenninu“.
Svo ráðist þið í fjósbyggingu í sumar?
,,Já, eftir þessi jarðakaup voru
allar forsendur fyrir að stækka búið
verulega breyttar. Greiðslumarkið
var komið í 215 þúsund lítra og
nóg land. Við erum með um 100
hektara af túnum og svo um 25
hektara undir korni árlega. Okkur
líkar mjög vel að hafa kornið og
gefum mikið af því bæði mjólkur-
kúm og svo geldneytum síðustu tvo
mánuðina fyrir slátrun.
En gamla fjósið var einfaldlega
alltof lítið og gaf enga möguleika
til breytinga sem við sættum okkur
við. Því var niðurstaðan sú að
byggja nýtt frá grunni, en alveg við
það gamla og þau eru tengd saman
með byggingu. Það var byrjað að
grafa fyrir byggingunni 15 sept-
ember og fyrsta steypa var fimm
dögum síðar. Húsið er stálgrinda-
hús 30 x16 metrar að stærð keypt
frá Landstólpa eins og allar innrétt-
ingar í því. Það eru 71 legubásar í
því. Síðan kemur Lely mjaltaþjónn
fljótlega. En skýringin á að við
höfum ekki tekið fjósið í notkun er
sú að við ákváðum að fá nýja út-
færslu af mjaltaþjóni og erum nú
að bíða eftir að hann komi til lands-
ins. Byggingin sjálf er nánast tilbú-
in og við erum ánægð með hana,
ekki síst að kostnaðurinn verður
ekki meiri en við áætluðum í upp-
hafi eða um 40 milljónir kr. Aðal
verktaki við bygginguna var Tré-
smiðjan Ýr á Sauðákróki og svo
hafa ýmsir iðnaðarmenn úr hérað-
inu komið að þessu. Heimafólkið
hefur að sjálfsögðu unnið heilmik-
ið við bygginguna. Það er mikið
tilhlökkunarefni að taka þessa
byggingu í notkun. Við erum að
sjálfsögðu búin að undirbúa þetta,
eigum mikið af kvígum sem bera á
næstu mánuðum þannig að kýrnar
verða fljótlega komnar yfir sextíu.
Svo má einnig geta þess að við höf-
um tekið þátt í verkefninu Norður-
landsskógum undanfarin 12 ár.
Erum með hluta af heimajörðinni
þar sem við erum að rækta, einkum
lerki. Það eru komnar niður um
100 þúsund plöntur og þetta dafnar
bara ágætlega. En krakkarnir okkar
hafa verið mjög dugleg að hjálpa til
við að setja niður plöntur og raun-
inni allt er lítur að þessu. Við höf-
um verið ákaflega heppin með
krakkana. Þrjú af þeim hafa mikinn
áhuga fyrir búskapnum og sveita-
lífinu. Þau hafa öll hjálpað okkur
frá því þau höfðu getu og þroska
til. Þegar fjölskyldan er samhent
verður gaman að fást við búskap-
inn og vinnan við hann verður bara
skemmtileg. Það er alveg nauðsyn-
legt því menn verða ekki ríkir af
því að stunda búskap en þegar
maður hafur gaman af því sem ver-
ið er að fást við líður manni vel“
sagði María Jóhannsdóttir að lok-
um. /ÖÞ.
Það verður að vera brenn-
andi áhugi fyrir búskapnum
segir María Jóhannsdóttir á Kúskerpi í Blönduhlíð.
Hálmurinn sem ekki náðist í haust var rúllaður í veðurblíðu síðast í
febrúar
Þau sem standa að Kúskerpi ehf. í nýja fjósinu á dögunum. frá vinstri Einar, María, Kolbrún sem heldur á yngstu
dótturinni Halldóru Árný, og Halldór.