Bændablaðið - 15.12.2011, Blaðsíða 8

Bændablaðið | fimmtudagur 15. desember 20118
Norðlenska á Húsavík hefur, í sam-
starfi við Landgræðslu ríkisins,
grætt upp mikið af landi með líf-
rænu efni úr sláturhúsinu, bæði í
landi Húsavíkur og á Hólasandi.
Um er að ræða frumkvöðla-
starf sem lofar góðu, að sögn
Daða Lange Friðrikssonar hjá
Landgræðslunni.
Gori er safnað í tank við slátur-
húsið og oft farnar tvær ferðir á dag
með þennan kjarngóða efnivið til
uppgræðslu. Á undanförnum árum
hefur verið dreift um 500 tonnum
af slíku lífrænu efni frá fyrirtækinu,
en um 600 tonnum í sláturtíðinni í
ár. Með þessu móti má gera mikið
gagn með úrgangi sem annars hefði
þurft að urða með umtalsverðum
kostnaði eða losa í sjó fram með til-
heyrandi mengun. Í heild fellur til
mikið magn af lífrænum úrgangi í
sláturhúsum, sem nýta mætti betur
í þágu landsins. Vegna hættu á m.a.
riðusmiti þarf land sem tekið er til
uppgræðslu með úrgangi frá slátur-
húsum að vera tryggilega friðað fyrir
sauðfjárbeit.
Árangurinn af uppgræðslustarfi
Norðlenska lofar mjög góðu. Mjög
mikill uppblástur og jarðvegseyðing
hefur verið upp með Húsavíkurfjalli,
þar sem lífræni úrgangurinn hefur
verið notaður við uppgræðslu. Land
er þar að gjörbreytast eins og sjá má
á meðfylgjandi myndum, sem teknar
voru áður en verkefnið hófst og svo
aftur nú í haust.
Tilraun til uppgræðslu lands með lífrænum úrgangi úr sláturhúsi::
Græða upp land með
gor frá Norðlenska
- Hefur skilað góðum árangri og lofar góðu um stærri verkefni
Fréttir
Hér má sjá áður örfoka land rúmu ári eftir að gor var dreift á svæðið. Jólatré frá Barðaströnd
-Fyrstu trén höggvin í nytjaskógi í Moshlíð
Um síðustu helgi voru í fyrsta sinn
seld jólatré úr nytjaskóginum í
Moshlíð á Barðaströnd.
Trén, sem plantað var árið 2001,
að mestu sitkagreni og rauðgreni,
eru nú orðin allt að þriggja metra há.
Barðstrendingar og nærsveitamenn
fjölmenntu í jólaskapi og hjuggu
sjálfir jólatrén sín í vetrarblíðunni
og þáðu veitingar í gróðurhúsinu í
Moshlíð á eftir. Hægt verður að kaupa
jólatré í Moshlíð allt fram til jóla.
Nánari upplýsingar fást á Seftjörn í
síma 456-2002. eða 860-8002.
Það er sífellt að koma betur í ljós
hversu fjölþætt not má hafa af
fyrsta grisjunarviði ungra bænda-
skóga. Ein verðmætasta afurðin
úr 20 ára gömlum skógum gæti
verið veggklæðning til nota bæði
úti og inni.
Guðmundur Magnússon, trésmið-
ur á Flúðum, keypti fyrir nokkrum
árum bandsög sem er sérstaklega
hönnuð til að saga viðarskífur. Vélin
sagar 42ja sentímetra viðarbúta í
fleyglaga flísar sem raða má saman
á vegg með um 50% skörun og nýtir
viðarbúta sem geta verið allt niður
í 6 sentímetrar í þvermál. Skífurnar
eru 2 mm í annan endann og 12 mm
í hinn. Við góð skilyrði, þegar búið
er að undirbúa efnið til sögunar í
42ja sentímetra kubba, getur vélin
afkastað um 15 fermetrum af klæðn-
ingu á klst.
Ótrúlega góð nýting
Vörnin gegn fúa felst í því að efnið
er þunnt og þornar hratt t.d. eftir
rigningu ef það er notað utandyra,
þannig að fúinn hefur ekki tíma til að
koma sér fyrir í timbrinu. Nýtingin
á viðarkubbunum er ótrúleg, en úr
einum 2ja metra staur sem er um
10-12 sentímetrar að sverleika er
hægt að búa til 1 fermetra af klæðn-
ingu með 50% skörun. Guðmundur
telur að lerki henti einstaklega vel
í viðarskífur þar sem það veðrast
lítið, kjarnaviðurinn er einstaklega
litríkur og gefur lifandi áferð. Þeir
sem hafa áhuga á að eignast vegg-
flísar úr eigin skógi geta sett sig í
samband við Guðmund Magnússon
á Flúðum. /MÞÞ
Veggklæðning úr ungskógi
Hús klætt með viðarskífum úr lerki. Mynd / Guðmundur Magnússon.
Viðarskífur og afskurður úr sjö lerki-
kubbum. Mynd / Brynjar Skúlason.
-
narbúnaðinum og aftur til baka til
frekari sögunar. Mynd / Brynjar Skúlason.
Markaður með íslenskar skógarafurðir
hefur stóraukist undanfarin ár
- Starfsmenn Norðurlandsskóga nýttu haustblíðuna til grisjunar
Haustið hefur verið einkar hag-
stætt skógræktarfólki til grisjunar
og umhirðu í skógum. Starfsmenn
Norðurlandsskóga hafa unnið að
grisjun undanfarnar vikur í skóg-
um í Eyjafirði sem var gróðursett í
fyrir 15-20 árum og eru orðnir það
þéttir að nauðsynlegt er að taka
burtu slökustu einstaklingana til að
rýma fyrir betri trjánum. Á næstu
árum verður grisjun og umhirða
skóganna sífellt stærri þáttur í
starfsemi Norðurlandsskóga.
Valgerður Jónsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Norðurlandsskóga,
segir að grisjunarþörfin ráðist af
þáttum eins og þéttleika skógar,
trjátegund, landgæðum og síðast en
ekki síst markmiðum viðkomandi
ræktunar. „Þéttan skóg þarf að grisja
fyrr en gisinn skóg og fjarlægja þarf
fleiri tré úr skóginum í fyrstu grisjun.
Aukinn þéttleiki gróðursetninga
hefur þannig í för með sér aukinn
kostnað bæði við gróðursetningu og
grisjun en betri skóg þegar grisjun
hefur farið fram,“ segir hún.
Ljóselskar tegundir, svo sem
rússalerki, birki, stafafuru eða alaska-
ösp þarf að grisja meira og oftar en
skuggþolnari tegundir, eins og greni,
og eftir því sem jarðvegurinn er frjó-
samari getur hann fóstrað fleiri tré
þegar skógurinn er orðinn nokkurra
áratuga gamall.
Rétt tímasetning fyrstu grisjunar
er lykilatriði við framleiðslu timbur-
skógar
„Eftir því sem gróðursetningarnar
eru þéttari, upp að vissu marki, aukast
líkurnar á að útkoman geti orðið
góður timburskógur þar sem hægt
er að velja á milli fleiri einstaklinga
þegar fyrsta grisjun fer fram,“ segir
Valgerður. Þéttur skógur gefur einnig
fínlegri greinasetningu og þar með
minni kvisti í timbrinu og verðmætari
afurð. „Rétt tímasetning fyrstu grisj-
unar er þannig lykilatriði við fram-
leiðslu timburskógar en verðmæti
afurða sem fást við fyrstu grisjun
stendur sjaldnast undir kostnaði,“
segir hún. Þó getur fyrsta grisjun
oft skilað verðmætum í formi girð-
ingastaura, einnig er timbur úr fyrstu
grisjunum notað í framleiðslu á spæni
og sagi undir skepnur, kurl er fram-
leitt til notkunar í beð og stíga og
einnig er mikið magn timburs kurlað
og notað sem kolefnisgjafi við fram-
leiðslu í járnblendiverksmiðjunni á
Grundartanga. Ótaldir eru fjölmargir
aðrir nýtingarmöguleikar, svo sem
timburskífur til klæðningar, húshitun
og ýmiss konar smáiðnaður.
Slæmt til framtíðar litið ef
framboð af timbri minnkar
Valgerður segir að þeir skógar
sem þegar hefur verið stofnað til á
Norðurlandi muni gefa af sér umtals-
verðar timburnytjar í framtíðinni.
„Skógarauðlind Íslands er lítil enn
sem komið er en markaður með
íslenskar skógarafurðir hefur verið að
aukast mjög undanfarin ár. Framboð
af timbri úr íslenskum skógum er
langt því frá að anna eftirspurn eins
og staðan er í dag,“ segir hún.
Mjög hefur dregið úr gróður-
setningum undanfarin ár vegna
niðurskurðar á opinberu fjármagni til
skógræktar. Valgerður segir það mjög
slæmt til framtíðar litið ef framboð
af timbri minnki á einhverju árabili.
„Mikilvægt er að gróðursetningar
verði auknar aftur sem fyrst þannig
að unnt verði að tryggja öruggt fram-
boð af viðarafurðum í framtíðinni,“
segir hún. /MÞÞ
Haustið hefur verið einkar hagstætt skógræktarfólki til grisjunar og umhirðu í
skógum og hafa starfsmenn Norðurlandsskóga unnið að grisjun undanfarnar