Bændablaðið - 15.12.2011, Blaðsíða 48

49Bændablaðið | fimmtudagur 15. desember 2011
Íslensk hönnun
Nýverið komu á markað snagar úr
áli með íslenskum húsdýrum eftir
Ólaf Þór Erlendsson, iðnhönnuð
og innanhússarkitekt og Sylvíu
Kristjánsdóttur, grafískan hönn-
uð, sem saman mynda hönnunar-
teymið Hár úr hala. Innblástur
sóttu þau í kvæðið Hani, krummi,
hundur, svín, sem þau myndgera
á skemmtilegan máta með snög-
unum.
Upphaf:
„Sylvía er mágkona mín og þar
sem við komum úr tveimur áttum
að sama geira þróaðist þetta sam-
starf. Ég er menntaður iðnhönnuður
og innanhússarkitekt og Sylvía er
grafískur hönnuður. Ég vandist því
í námi mínu úti í Kaupmannahöfn
að samtengja geira og fá skemmti-
lega útkomu, sem er í raun það
sem við gerum. Snagarnir eru það
fyrsta sem við látum verða af að
gera en við kynntum prótótýpur
á Hönnunarmars, sem fóru síðan
í sölu í október síðastliðnum,“
útskýrir Ólafur.
Efniviður:
„Snagarnir eru úr áli, sem er létt
og skemmtilegt í vinnslu. Við erum
með fíngerðan skurð á vörunni
sem við látum vinna fyrir okkur í
Bretlandi en að öðru leyti er varan
alfarið unnin hér heima. Við erum
með nokkrar tegundir, ýmist með
tveimur hönkum eða fleiri og eins
í nokkrum litum,“ segir Sylvía.
Innblástur:
„Þetta er gömul hugmynd sem er
hefur komið upp hjá okkur aftur
og aftur í nokkurn tíma. Við erum
að leika okkur með ljóðið Hani,
krummi, hundur, svín, sem er
skemmtilega myndrænt. Við notum
ljóðið og öll dýrin en látum eigend-
unum eftir að gera hljóðin sjálf. Hér
leitum við til baka í sveitaróman-
tíkina, sem er nærri manni og meira
áberandi eftir hrunið,“ segir Ólafur
og Sylvía bætir við:
„Það var líka hugsun hjá okkur
að gera nytjahlut sem getur fylgt
fólki, jafnvel í gegnum kynslóðir.
Við viljum að snagarnir verði klass-
ískir eins og kvæðið. Við erum
mjög ánægð með það að snagarnir
virðast höfða til flestra aldurshópa,
því það er mjög breiður aldurshópur
sem hefur lýst ánægju sinni með
vöruna og það finnst okkur mikil
viðurkenning.“
/ehg
Hani, krummi, hundur, svín…
Á dögunum var greint frá
því að Ólafur Stefánsson,
einn fremsti handbolta-
maður Íslendinga, væri
í samstarfi við vini og
kunningja úr leikja-
bransanum að gefa út
fjölskylduborðspilið
Ævintýralandið. Kalla
þau það „alvöru þykj-
ustuleik“ því í leiknum
leysa börnin úr alvöru
aðstæðum í ímyndunar-
heimi og búa sig þannig
undir lífið undir hand-
leiðslu og í samvinnu við
foreldra, systkini, kenn-
ara eða eldri systkini.
Spilið er fjölskylduspil
og geta börn á ýmsum
aldri, eða allt frá þriggja
ára til tólf, spilað með
foreldrum sínum á jafn-
réttisgrundvelli. Það ýtir undir
samvinnu og sköpun en það rímar
einmitt einstaklega vel við hug-
myndir Ólafs um uppeldi og kennslu.
„Ævintýralandið hefur hjálpað mér
að fá innsýn í hugarheim barnsins
og hrífast með í þeim krafti sem þar
býr,“ segir Ólafur. „Óvænt tilsvör
og hugsanatengingar koma mér sem
foreldri sífellt á óvart og hjálpa mér
að kynnast barninu, getu þess og
styrkleikum betur.“
Ólafur Stefánsson er stofnaðili
Pælingar ehf. sem gefur spilið út
ásamt þeim Reyni Harðarsyni,
stofnanda CCP, Maríu Huld
Pétursdóttur leikjahönnuði og Rúnari
Þór Þórarinssyni leikjahönnuði og
framkvæmdastjóra Pælingar. Til
liðs við Pælingu gengu svo graf-
ísku hönnuðirnir Sverrir Ásgeirsson,
Hallvarður Jónsson og Vilhjálmur
Ingi Vilhjálmsson og listamennirnir
Kári Gunnarsson og Björn Börkur
Eiríksson sem unnið hafa
um árabil hjá CCP. Brian
Pilkington lagði einnig hönd
á plóg og gerði meðal annars
málverkið sem prýðir kass-
ann.
Höfundar Ævintýra-
landsins segjast hafa haft
það að leiðarljósi við gerð
spilsins að hámarka gæði
alls sem spilinu fylgdi. „Við
vildum að teikningar og
myndskreytingar væru lista-
verk út af fyrir sig og hönn-
unin eins mikið augnayndi
og unnt væri“ segir Rúnar.
„Markmiðið er að virkja
huga fólks og öll list, sama af
hvaða tagi sem hún er, hefur
einmitt það sama markmið.“
María Huld segir
Ævintýralandinu ætlað að
vera einskonar mótvægi
við þá mötun sem er svo algeng í
skemmtiefni fyrir börn í dag. „Fyrr
á öldum geymdust sögur í munnlegri
geymd, gengu mann fram af manni
og kynslóð fram af kynslóð. Fólk lifði
sig inn í sögur góðra sagnamanna
jafnt í myrkum frumskógum Suður-
Ameríku sem á baðstofuloftum hér á
hjara veraldar. Frásagnarlistin tengir
okkur öll og Ævintýralandið sækir í
þennan arf kynslóðanna, þeirri næstu
til hagsbóta.“
Hugurinn virkjaður í Ævintýralandinu
Bókabásinn
Sesselja Helgadóttir í Skógum í
Þorskafirði (Setta í Skógum), sem
margir muna eftir, er ein af átta
konum sem sagt er frá (eða rætt
við) í bókinni Vestfirskar konur
í blíðu og stríðu, 2. bindi, sem
nýkomin er út hjá Vestfirska for-
laginu og Finnbogi Hermannsson
fyrrverandi útvarpsmaður í
Hnífsdal skráði. Hér á eftir fer
útdráttur úr grein Finnboga um
Settu.
Sesselja fæddist að Seljalandi
í Gufudalssveit árið 1875, dóttir
hjónanna Kristjönu Þórðardóttur og
Helga Björnssonar bónda og hrepp-
stjóra í Berufirði í Reykhólasveit.
Hún var elst fjögurra systkina og
var í foreldrahúsum fram undir
tvítugt. Eftir að Helgi faðir hennar
lést eftir margra ára heilsuleysi árið
1895 fluttu þær mæðgur í Hvallátur
á Breiðafirði þar sem bjuggu
hjónin Ólína Jónsdóttir og Ólafur
Bergsveinsson. Sesselja og Ólína
voru systkinadætur.
Þarna í Breiðafirðinum dvöldu
þær mæðgur í fjórtán ár. Fluttu þá
upp á land og vann Sesselja á ýmsum
stöðum fyrir kindafóðrum en hún
hafði alltaf í huga að koma sér upp
fjárstofni og byrja að búa á ein-
hverju kotinu. Komið er fram á árið
1927 þegar þær mæðgur flytja að
Skógum í Þorskafirði sem nafn þjóð-
skáldsins Matthíasar hefur haldið á
lofti og alltaf síðan hefur verið ljómi
yfir bæjarnafninu. Kristján bóndi á
Kollabúðum hafði hálfa Skógana
en vorið eftir hefst búskaparsaga
Sesselju í Skógum í Þorskafirði.
Þar með fékk hún sjálfstæðisþrá
sinni fullnægt,
að vera sinn
eigin húsbóndi
með sinn eigin
fjárstofn. Um
veturinn deyr
móðir hennar
og varð Sesselja
þar með einbúi
í Skógum og
var það í tæpan
aldarfjórðung.
Sesselja bjó í Skógum árið um
kring nánast alveg fram til 1951.
Eftir það nytjaði hún jörðina en átti
vetursetu á ýmsum bæjum í hreppn-
um. Hafði hún kindur sínar með sér
og fóðraði þær á eigin heyi.
Árið 1971 var síðasta sumar
Sesselju Helgadóttur í Skógum
en nokkrum árum áður var hún
flutt til mágkonu sinnar Jóhönnu
Magnúsdóttur og barna hennar á
Skáldsstöðum í Reykhólasveit.
Sesselja varð hundrað ára og
hálfu betur. Hún lést á Sankti
Franciskusspítalanum í Stykkishólmi
sumarið 1976.
Setta í Skógum gerði tvær reisur
til Reykjavíkur um ævina svo vitað
væri. Árið 1957 frétti Magnús
Bjarnfreðsson ritstjóri vikublaðsins
Fálkans af komu Sesselju og var hún
þá komin á níræðisaldur. Magnús
átti við hana viðtal og merkileg ljós-
mynd var tekin af gömlu konunni þar
sem hún hampaði 200 ára gamalli
Vídalínspostillu. Kona nokkur í
Reykjavík hafði falað postilluna af
henni og hún hugðist láta hana og
veitti kaupanda sjálfdæmi um verðið.
Ætlaði svo að gefa andvirðið til
byggingar Hallgrímskirkju því hún
hafði löngum styrkt kristileg mál,
svo sem kristniboðið í Konsó, ætti
hún eitthvað aflögu.
Erindi Sesselju Helgadóttur til
Reykjavíkur í þetta sinn var að fá sér
gleraugu. Hálfníræð manneskja hlaut
að þurfa gleraugu! Augnlæknar höf-
uðborgarinnar fundu hins vegar akk-
úrat ekkert að sjóninni hjá Sesselju
og fór hún eins gleraugnalaus vestur
og hún kom suður.
Aftur fór Sesselja suður þegar
Sjónvarpið var nýbyrjað að senda
út og hefur það verið árið 1966
eða litlu síðar. Svanfríður Guðrún
Gísladóttir frænka hennar sem búsett
er í Súðavík var þá í Reykjavík og
hitti Sesselju. Minnist hún þess þegar
Setta sá sjónvarp í fyrsta skipti í húsi
í Reykjavík, var spurul og mjög
spennt að fylgjast með, manneskjan
um nírætt. Sesselja var vel til fara og
við þetta tækifæri var hún í ljómandi
fallegum ermalöngum kjól og vel til
höfð, segir frænka hennar.
Meðfylgjandi myndir af Settu og
kotinu hennar voru teknar árið 1951
eða fyrir réttum sextíu árum, þegar
hún hætti að búa í Skógum árið um
kring.
Vestfirskar konur í blíðu og stríðu, 2. bindi:
Setta í Skógum fór suður
en fékk ekki gleraugu
Ólafur Þór Erlendsson og Syl-
vía Kristjánsdóttir sóttu innb-
lástur í gamla sveitarómantík
þegar þau hönnuðu snaga með
íslenskum húsdýrum.
Borum eftir heitu og köldu vatni um allt land
Liprir í samningum og hagstætt verð.
Bændur - Sumarhúsaeigendur
Upplýsingar gefur Guðni í síma 864-3313
og í netfangi: bjarnastadirehf@gmail.com