Bændablaðið - 10.03.2011, Blaðsíða 2

2 Bændablaðið | fimmtudagur 10. mars 2011
Fréttir
Fræðaþing landbún-
aðarins 10.-11. mars
Fræðaþing landbúnaðarins 2011
verður haldið dagana 10. - 11.
mars á Hótel Sögu. Þingið er
samvinnuverkefni 9 stofnana sem
tengjast landbúnaði með einum
eða öðrum hætti.
Að þessu sinni verður eldgosið í
Eyjafjallajökli m.a. í brennidepli en
í málstofu um það verður m.a. rætt
um áhrif þess á samfélag, búskap,
dýralíf og gróður. Viðamikil dag-
skrá verður um hrossarækt og
hestamennsku og horft verður til
framtíðar varðandi skógrækt hér á
landi. Hefðbundnar málstofur um
búfjárrækt, jarðrækt, nýtingu afurða,
aðbúnað og eftirlit verða á sínum
stað. Þá verða vatnalífi og fiskrækt
gerð skil í víðu samhengi.
Dagskrá Fræðaþings land-
búnaðarins er að finna á vef
Bændasamtakanna, bondi.is. Þar
verður einnig að finna upptökur af
þinginu.
Yfirgnæfandi meirihluti íslenskra bænda
mjög andvígur aðild að Evrópusambandinu
Einungis 3,8% bænda segjast mjög fylgjandi aðild Íslands að sambandinu
Samkvæmt nýrri reglugerð, sem
gefin var út þann 24. febrúar sl.,
munu viðskipti með greiðslumark
mjólkur á lögbýlum framvegis eiga
sér stað á uppboðum sem haldin
verða 1. apríl og 1. nóvember ár
hvert. Kemur hún í stað fyrri
reglugerðar, frá 10. maí á síðasta
ári, þar sem dagsetningar uppboð-
anna voru 1. júní og 1. desember.
Á vef Matvælastofnunar (MAST)
eru helstu breytingar frá eldri reglu-
gerð kynntar og eru þær eftirfarandi:
 Seljenda er einungis heilmilt
að bjóða til sölu á markaði
það magn greiðslumarks sem
hann hefur ekki nýtt innan
verðlagsársins fyrir innlegg
í afurðastöð.
 Við aðilaskipti greiðslu-
marks í kjölfar viðskipta
á uppboðsmarkaði í apríl
skal seljandi endurgreiða
A-greiðslur vegna yfirstand-
andi verðlagsárs sem svara
til þess magns sem selt er.
 MAST er nú heimilt að stað-
festa aðilaskipti að greiðslu-
marki mjólkur, án þess að
viðskiptin hafi farið fram á
uppboðsmarkaði. Heimild
þessi á við þegar aðilaskiptin
fara fram milli aðila innan
sama lögbýlis.
Jafnvægisverð á kvótamarkaði
Greiðslumark mjólkur er ákveðið
magn mjólkur mælt í lítrum sem
ákveðið er fyrir hvert lögbýli og
veitir rétt til beingreiðslu úr ríkis-
sjóði. Kaup og sala á greiðslumarki
mjólkur eru því viðskipti með fram-
leiðslurétt. Með nýrri reglugerð 10.
maí 2010 var komið á nýju fyrir-
komulagi með þessi viðskipti, að
danskri fyrirmynd, sem var m.a.
ætlað að nýta sem best fjárhagslegan
stuðning við greinina til að stuðla að
lækkun á vöruverði til neytenda og
þróun greinarinnar í þá átt að nauð-
synleg kynslóðaskipti geti orðið í
hópi mjólkurframleiðenda og unnt
sé að nýta framleiðsluaðstöðuna með
eðlilegum hætti. Bændur sem hafa
hug á að selja frá sér eða afla sér
frekara greiðslumarks gera skrifleg
tilboð þar sem fram kemur ósk við-
komandi um verð og magn. Öll við-
skipti á tilteknum kvótamarkaði fara
fram á því verði sem hefur myndast,
en það er kallað jafnvægisverð. Það
myndast þannig að öll sölutilboð eru
sett á framboðslínu eftir hækkandi
verði og kauptilboð á eftirspurnarlínu
eftir lækkandi verði. Þar sem línurnar
skerast liggur jafnvægisverðið.
Frekari upplýsingar um tilboðs-
markað með greiðslumark mjólkur
er að finna á vef MAST (http://
www.mast.is/upplysingar/baendur/
greidslumarkmjolkur) og hina nýju
reglugerð má finna á vef stjórnartíð-
inda (http://stjornartidindi.is/Advert.
aspx?ID=e7402ce2-c5d9-4685-
a346-0bd44930bbee). /smh
Ný reglugerð um viðskipti með greiðslumark mjólkur
– uppboð verða nú haldin 1. apríl og 1. nóvember
Í skoðanakönnun sem Félags-
vísindastofnun Háskóla Íslands
gerði fyrir Bændasamtökin kemur
fram að yfir 90% þeirra bænda
sem afstöðu tóku eru andvígir aðild
Íslands að Evrópusambandinu.
Einungis 3,8% eru mjög fylgjandi
aðild og 2,7% eru frekar fylgjandi
aðild. Þá taka 3,1% svarenda ekki
afstöðu til spurningarinnar.
Mjög góð svörun
Haraldur Benediktsson, formaður
Bændasamtaka Íslands, kynnti helstu
niðurstöður þessarar könnunar við
setningu Búnaðarþings 2011 síðast-
liðinn sunnudag.
Í könnuninni var tekið 800
manna tilviljunarúrtak úr lista
Bændasamtakanna yfir félagsmenn
sína. Eftir yfirferð á þessum lista
var nettóúrtakið 629 bændur. Þar
af svöruðu 511 spurningunni og
var nettó svarhlutfallið því 81,2%
sem telst mjög góð svörun að mati
Félagsvísindastofnunar.
Könnunin upplýsir svo sem ekki
nein ný tíðindi um afstöðu bænda
gagnvart Evrópusambandinu en
staðfestir þá tilfinningu sem bændur
hafa haft um andstöðu stéttarinnar
við aðild.
Afgerandi stór hluti bænda
tekur harða afstöðu gegn aðild að
Evrópusambandinu og sögðust
75,9% bænda eru mjög andvíg aðild
og 14,4% frekar andvíg. Þá voru
3,8% mjög fylgjandi og 2,7% frekar
fylgjandi aðild. Þeir sem sögðust
hvorki fylgjandi né andvígir aðild
voru 3,1% svarenda í könnuninni.
Föstudaginn 25. febrúar sl. var
undirritað samkomulag milli
Garðyrkjufélags Íslands og
Landbúnaðarháskóla Íslands
um prófun á ræktun á norð-
lægum yrkjum af ávaxtatrjám
við íslenskar aðstæður.
160 þátttakendur
Um 160 félagar í Garðyrkjufélaginu
hafa nú ákveðið að taka þátt í verk-
efninu og munu prófa yrki af epla-
trjám, perutrjám, plómum og kirsu-
berjum við breytileg skilyrði um allt
land. Landbúnaðarháskólinn hefur
faglega umsjón með framkvæmd
prófana, veitir ráðgjöf um ræktunina
og tekur við upplýsingum um árang-
urinn hjá ræktendum. Stefnt er að
því að prófanir fari fram sem víðast
á landinu, hjá aðilum sem líklegir
eru til að annast ræktunina af alúð.
Yfir 130 yrki verða prófuð og
eru þau flest ættuð frá Finnlandi,
Rússlandi og Eystrasaltslöndunum
og byggja mörg á gamalli hefð kyn-
bóta í þessum löndum.
Á vegum Garðyrkjufélagsins
hefur nú verið stofnaður sérstakur
klúbbur um ávaxtarækt. Allir sem
eru félagar í Garðyrkjufélagi Íslands
geta gerst meðlimir í ávaxtaræktar-
klúbbnum. Frekari upplýsingar er að
finna á www.gardurinn.is.
Um 160 þátt-
takendur prófa yfir
130 ávaxtayrki
Ómarkviss vinnubrögð MAST í díoxínmálinu
–

   
  
 

Haft var eftir talsmanni Matvæla-
stofnunar (MAST) í fréttum
Ríkisútvarpsins 7. febrúar sl. að
vísbendingar væru um, að u.þ.b.
sex og hálft tonn af lambakjöti væri
díoxínmengað miðað við niðurstöð-
ur sýnatöku sem birtar voru þann 4.
febrúar. Af þeim hafi um fimm tonn
farið á erlendan markað. Skömmu
síðar var upplýst að um 2,2 tonn hafi
farið til Bretlands og 2,7 til Spánar.
Í kjölfarið birtust fréttir um málið í
erlendum fjölmiðlum.
Niðurstöður mælinganna sem
birtust þann 4. febrúar, á díoxíni og
díoxínlíkum efnum í búfjárafurðum og
fóðri, leiddu í ljós að af 12 sýnum af
kjötafurðum frá bændum í Skutulsfirði
hafi 2 verið eðlileg, átta sýni hafi
sýnt verulega hækkun en þó undir
hámarksviðmiðunum og tvö sýni verið
yfir þeim viðmiðum.
Nauðsynlegt að endurskoða
verkferla MAST
Sigurður Eyþórsson, framkvæmda-
stjóri Landssamtaka sauðfjárbænda,
segir að í Skutulsfirði séu tvö sauð-
fjárbú, Efri-Engidalur og Kirkjuból.
Þá séu þar þrír smáframleiðendur sem
mest slátra heima fyrir sig og sína.
„Tekin voru sýni úr lambakjöti bæði
frá Efri-Engidal og Kirkjubóli. Bæði
sýnin voru langt undir viðmiðunar-
mörkum. Eitt sýni af ærkjöti frá Efri-
Engidal var hins vegar yfir mörkum
og eitt lambakjötssýni frá einum smá-
framleiðendanna, af heimaslátruðu.
Þrátt fyrir þetta voru öll 384 lömbin
grunuð (sex og hálft tonn), ef svo má
segja, þó aldrei hafi verið staðfest að
neitt af þeim hafi verið mengað. Þessi
yfirlýsing frá MAST var því afar óljós
og villandi. Sumir miðlar sögðu frá
henni á þann hátt að díoxínmengað
kjöt frá Íslandi væri á markaði. Ekki
kom fram hvaða kjöttegund væri um
að ræða, hvenær það var framleitt,
hvar það var lagt inn, hversu mikið
magn var um að ræða, né á hvaða
markaði það fór. Þetta olli eðlilega
áhyggjum og ruglingi meðal kaup-
enda og við vissum til þess að ýmsir
höfðu samband við sína birgja hér
vegna þess.
MAST brást aftur við í framhaldi
af þessu og gaf út aðra tilkynningu
sem skýrði málið mikið. Þá varð
raunverulegt umfang málsins ljóst og
eftir það var það eingöngu bundið við
þessi tvö lönd sem kjötið var flutt til
(Bretland og Spán) og þá sem höfðu
keypt kjöt með ákveðinni pökkunar-
dagsetningu af KS, þar sem allt
kjötið var lagt inn.“
Sigurður segir að ekki sé ljóst
hvort þetta hafi nein langtímaáhrif á
útflutning greinarinnar en ekkert bendi
til þess eins og sakir standa. „Mál sem
þessi geta þó auðveldlega stórskaðað
okkar erlendu markaði. Við teljum
nauðsynlegt að endurskoða verkferla
MAST í tilvikum sem þessum, því
vinnubrögð stofnunarinnar voru í
meira lagi ómarkviss.“ /smh
Sæmundur Guðmundsson, eplabóndi.
Mynd | smh
Haraldur Benediktsson.