Bændablaðið - 16.05.2012, Blaðsíða 8

Bændablaðið | Miðvikudagur 16. maí 20128
Sigurður Guðjónsson, formaður
Æðarræktarfélags Skagafjarðar
(ÆS), segist hafa áhyggjur af
því að ýmsa sé farið að klæja í
gikkfingurinn við tilhugsunina
um að Ísland gerist aðili að
Evrópusambandinu. Ástæðan er
sú að æðarfugl, sem hefur verið
friðaður á Íslandi síðan um miðja
nítjándu öld, er réttdræpur í ríkj-
um Evrópusambandsins.
„Ef farið verður að leyfa
veiðar á æðarfugli eins og í
Evrópusambandinu, hvert erum við
þá komin? Þá finnst mér firringin
vera ansi langt gengin. Þetta er mesti
nytjafugl Íslendinga og á það höfum
við verið að benda. Svo virðist sem
sumir séu tilbúnir að ganga ansi
langt í að gefa eftir ýmis hlunn-
indi, eins og dúntekju, í skiptum
fyrir aðild að Evrópusambandinu.“
Refur og minkur til stórvandræða
Sigurður segir að minkar og refir
séu miklir skaðvaldar í æðarvarpi.
Mikið hafi dregið úr opinberum
stuðningi við veiðar á þessum
dýrum og alvarlegt skilningsleysi
virðist ríkja meðal ráðamanna hjá
sveitarfélögum og ríki. Í síðustu
viku var t.d. kominn refur í varp-
landið hjá Merete Rabölle á Hrauni
á Skaga. Viðvera hans olli því að
enginn fugl þorði að fara þar upp
í varpið.
„Nú er hætt að greiða mönnum
tímakaup og aksturspeninga fyrir
veiðar á ref og mink, þess í stað fá
veiðimenn kvóta fyrir ákveðnum
fjölda dýra. Það gerir það að verkum
að veiðimaður, sem þarf kannski
að aka 56 km frá Sauðárkróki út á
Hraun á Skaga og nær engu dýri,
fær ekkert upp í kostnað.“
Það er á valdi sveitarstjórna
hvernig staðið er að veiðum á ref
og mink. Þær geta síðan sótt um
framlag frá ríkinu.
Skilningsleysi er stærsti vandinn
Sigurður segir að vandinn í dag
snúist ekki síst um skilnings-
leysi ráðamanna á verkefninu.
Sveitarstjórnarfólk sé æ minna
tengt sveitum og atvinnulífi og þekki
vandann oft ekki af eigin raun.
„Þetta er stórvandamál um allt
land. Ég get nefnt sem dæmi að hér
í Skagafirði er mikið og stórt frið-
land rétt hjá Sauðárkróki sem nefnist
Borgarskógar milli Héraðsvatna frá
suðurenda Miklavatns og langleiðina
fram í sjó. Það hefur verið kjörlendi
fyrir mófugla og vaðfugla en refur
hefur gengið þar óáreittur í um þrjú
ár.“
Refurinn drepur allan fugl, engin
úrræði og hver vísar á annan
„Nú er svo komið að nær allur fugla-
söngur er þagnaður í friðlandinu,
refurinn drepur allan fugl. Sama má
segja um allt land. Hann skokkar
bara um sveitirnar alls óhræddur
við mannfólkið enda fær hann að
vera óáreittur. Ég hef gengið á milli
þeirra stofnana sem um þessi mál
eiga að fjalla til að fá menn til að taka
á málinu, en þar vísar hver á annan.“
Sigurður segir að þó refur eigi
fullan rétt á sér í landinu verði menn
að hafa skilning á því að það verði
að hemja viðgang hans. Hann sé stór
skaðvaldur fyrir allt fuglalíf landsins
og þá sé til lítils að friða hinar og
þessar fuglategundir fyrir veiðum
manna. Þetta ættu þeir sem nú vilja
ólmir ganga í Evrópusambandið að
hafa í huga, þar sem því fylgi friðun
á refnum.
Tók þátt í atvinnulífssýningu í
Skagafirði
Æðarræktarfélag Skagafjarðar kynnti
starfsemi sína á atvinnulífssýning-
unni „Skagafjörður-lífsins gæði og
gleði” sem haldin var á Sauðárkróki
dagana 27. og 28. apríl sl. Merete
Rabölle á Hrauni á Skaga og Helga
Ingimarsdóttir í Höfnum áttu veg og
vanda af þátttöku ÆS í sýningunni
ásamt Sigurði, þó fleiri hafi komið
þar að málum.
Sigurður segir að þrátt fyrir
nafnið Æðarræktarfélag Skagafjarðar
teygi félagið anga sína nokkuð inn
í Austur-Húnavatnssýslu. Reyndar
nær félagssvæðið frá Fljótum að
austan inn að ósum Héraðsvatna
beggja vegna, út Reykjaströnd, um
Hraun á Skaga og í Hafnir og inn með
vestanverðum Skaga, sem tilheyrir
reyndar Austur-Húnavatnssýslu.
Vestasti félaginn er svo skráður á
Þingeyrum. Ekki eru þó allir félags-
menn virkir æðarbændur en hafa samt
einhver tengsl við greinina. Þá segir
Sigurður að áhugafólk sé velkomið
í félagið. Það hafi upphaflega heitið
Æðarverndarfélag Norðurlands vestra
en Vestur-Húnvetningar hafi dregið
sig út úr því og þá hafi nafninu verið
breytt. Félagar eru nú um 20 talsins.
„Við vorum með 10 fermetra
bás og kynntum æðarrækt bæði í
héraði og á landsvísu, svo kynntu
þrjár konur úr félaginu framleiðslu
sína. Viðtökur fóru fram úr björtustu
vonum.“ Sigurður segist hafa átt mikið
og gott samstarf um sýninguna við
Guðbjörgu H. Jóhannesdóttur, hlunn-
indaráðgjafa Bændasamtaka Íslands,
sem m.a. hafi útvegað ýmislegt efni
til sýningarinnar.
Áhugi á að efla vinnslu á dúni
Umtalsverð dúntekja og fram-
leiðsla henni tengd er á svæði ÆS.
Má þar t.d. nefna fyrirtækið Hrauna
Æðardún í Fljótum, þar sem Björk
Pétursdóttir hefur rekið gallerý og
sýnt þar margvíslegar framleiðslu-
vörur sem æðardúnn er notaður í.
Segir Sigurður vaxandi áhuga fyrir
því að nýta dúninn meira hér heima í
margvíslegar framleiðsluvörur í stað
þess að selja hann að mestu lítt eða
ekki unninn úr landi. Með því ætti
að vera hægt að ná meiri virðisauka
í greininni, auk þess sem kringum
það skapist afleidd atvinnutækifæri.
/HKr.
Gríðarlegur fjöldi fólks mætti á
Sunnlenska sveitadaginn laugar-
daginn 5. maí á Selfossi og tókst
dagurinn í alla staði frábærlega.
Jötunn Vélar og Vélaverkstæði
Þóris eiga heiður skilinn fyrir
daginn og hversu vel var staðið
að honum.
Sú nýjung að halda Íslands-
meistarakeppni í baggakasti í kvenna-
og karlaflokki vakti hvað mesta
athygli, en fjölmargir reyndu sig í
kastinu. Það fór þannig að lokum að
Emil Ingi Haraldsson á Eyrarbakka
varð Íslandsmeistari í karlaflokki
og Jóna Þórunn Ragnarsdóttir á
Selfossi Íslandsmeistari í kvenna-
flokki . Þau eru hér á einni mynd-
inni með verðlaunin sín og hinar
myndirnar voru teknar í keppninni,
sem var æsispennandi, enda sáust
þar mörg glæsileg tilþrif. Myndirnar
tók Magnús Hlynur Hreiðarsson.
Úrslitin í keppninni voru annars
þessi:
Karlar
1. Emil Ingi Haraldsson 7,98
- Íslandsmet
2. Guðlaugur Björgvinsson 7,86
3. Haraldur Einarsson 7,73
Konur
1. Jóna Þórunn Ragnarsdóttir 4,66
- Íslandsmet
2. Silja Rún Kjartansdóttir 4,40
3. Gunnhildur Jónsdóttir 3,89
Fréttir
Í grein um Íslenska hönnun, bls..
52 í Bændablaðinu dags. 3. maí sl.
var ranglega getið um heimabæ
bátasmiðjunnar Ikan, sem sögð
var vera á Akranesi. Hið rétt er að
hún er í Borgarnesi og er beðist
velvirðingar á þessum mistökum.
Í greininni var fjallað um fyrir-
tækið Sólhúsgögn sem er að miklu
leyti þjónustuaðili og hönnunarstofa
fyrir íslenska hönnnuði. Þar sagði m.a.
„Þetta er samstarfsverkefni
Sólóhúsgagna og G.Á húsgagna,
þar sem Sólóhúsgögn framleiða
stellið, gæran kemur frá Loðskinni
á Sauðárkróki, og plastskelin, sem
unnin er úr trefjaplasti, er framleidd
af bátasmiðjunni Ikan.“
Það skal áréttað að þessi smiðja
er í frumkvöðlasetri og bátasmiðju
í Brákarey við Borgarnes.
Hér eru Þorsteinn Máni Árnason og María Sigurjónsdóttir að vinna plast-
skeljar í stólana frá Sólhúsgögnum, hjá Ikan í Borgarnesi
Leiðrétting - Bátasmiðjan Ikan:
Er staðsett í Borgarnesi
Emil og Jóna Íslandsmeistarar
í baggakasti 2012
Jóna Þórunn Ragnarsdóttir Íslandsmeistarai í baggakasti kvenna kastaði
heybagganum 4,66 metra og setti um leið Íslandsmet. Emil Ingi Haraldsson
varð Íslandsmeistari í baggakasti karla og kastaði bagganum 7,98 metra
sem einnig er Íslandsmet. Myndir /MHH
Formaður Æðarræktarfélags Skagafjarðar:
Óttast um afdrif æðarræktar ef Ísland
gengur í Evrópusambandið
- Félagið tók þátt í vel heppnaðri atvinnuvegasýningu í Skagafirði nýverið
Sigurður Guðjónsson.
-
maður ÆS, Helga Ingimarsdóttir í Höfnum, Merete Rabölle á Hrauni á Skaga
og Sólveig Olga Sigurðardóttir, dóttir formannsins, sem hafði umsjón með
tölvu- og prentmálum fyrir sýningu hópsins.
Björk Pétursdóttir rekur gallerý á Hraunum í Fljótum og Helga Ingimarsdóttir
í Höfnum selur vottaða framleiðslu undir vörumerkinu „Úr hreiðri í sæng“.
Merete Rabölle á Hrauni á Skaga í
bás ÆS á atvinnulífssýningunni á
Sauðárkróki. Hún selur dúnsængur.