Fréttablaðið - 17.03.2012, Qupperneq 18

18 17. mars 2012 LAUGARDAGUR
Þjóðarsátt um nýjan gjaldmiðil
Stærsti vandi atvinnulífs og heimila í landinu um þessar
mundir er veikburða króna. Ekkert
hefur valdið jafn miklum búsifjum
á síðari árum og gríðarlegt fall
krónunnar samfara hruni bank-
anna haustið 2008. Þótt gengis-
skuldir heimilanna minnki hratt
hefur fall krónunnar og hækkun
verðlags í kjölfarið rýrt kaupmátt
svo mjög að tvísýnt er um greiðslu-
getu stórra hópa af íbúðalánum.
Helmingur skulda fyrirtækja
í landinu er í erlendum gjald-
miðlum. Fyrirtæki, sem aðeins
hafa tekjur í íslenskum krónum,
eru illa í stakk búin til að mæta
frekara gengissigi.
Hvort tveggja, gengisvandi
heimila og fyrirtækja, er sífellt
viðfangsefni stjórnvalda og
stofnana sem verja dýrmætum
tíma, kunnáttu og fé í að leysa við-
fangsefni sem beint eða óbeint má
rekja til ótryggs gjaldmiðils og
yfirvofandi verðbólguskota.
Þótt krónan hafi vissulega
hjálpað útflutningsgreinum okkar
og ferðaþjónustu eftir hrunið
gengur ekki til lengdar að búa við
örmynt sem kostar samfélagið,
heimilin, fyrirtækin og hið opin-
bera ofurvexti og sveiflukenndari
og lakari lífskjör en ella væri.
Verðum að marka stefnu
Síðastliðinn mánudag þurfti
Alþingi að glíma við þennan inn-
byggða vanda; veikburða íslenska
krónu. Þá brá svo við að ágæt
samstaða náðist í þinginu um að
herða enn gjaldeyrishöftin vegna
vaxandi útstreymis á gjaldeyri
og aukinnar hættu á gengissigi
krónunnar. En gjaldeyrishöft eru
eins og lyfjameðferð við erfiðum
sjúkdómseinkennum. Hvort sem
mönnum líkar betur eða verr er
raunveruleg lækning fólgin í rót-
tækum uppskurði. Gjaldeyrishöft,
verðtrygging og önnur hjálpar-
tæki krónunnar tala sínu máli og
sýna svart á hvítu hvers konar
stuðnings umhverfi þarf sífellt að
búa henni með ærinni fyrirhöfn.
Stærsta verkefnið fram undan
er að undirbúa upptöku nýs gjald-
miðils og losa um höftin sem sam-
ofin eru krónunni. Skýr stefnu-
mótun um framtíðar skipan í
gjald miðils málum er því eitt
af brýnustu verkefnum stjórn-
málanna á næstu misserum.
Enginn stjórnmálaflokkur getur
lokað augunum fyrir því að haldið
er uppi fölsku gengi krónunnar
og ef engin væru gjaldeyris-
höftin þyrfti ekki að spyrja um
af leiðingarnar: Aukna verðbólgu,
rýrari kaupmátt og aukna skuld-
setningu heimila og fyrirtækja.
Þótt Samfylkingin sé eini
flokkurinn sem talað hefur skýrt í
þessum efnum og hvatt til aðildar
að Evrópusambandinu og upptöku
evru hafa stjórnmálamenn úr
nær öllum flokkum stigið fram og
viður kennt mikilvægi þess að ráða
fram úr gjaldmiðils vandanum.
Umræða um einhliða upptöku
annarra gjaldmiðla ber þessu
glöggt vitni. Veigamikil rök hníga
að því að besti kosturinn sé þó eftir
sem áður að taka upp evru samfara
aðild að Evrópu sam bandinu, ekki
síst vegna þess að langstærstur
hluti viðskipta okkar er við lönd
innan evrusvæðisins, eða 42 pró-
sent þeirra. Til saman burðar
eru viðskipti okkar í Kanada-
dollurum innan við 2 prósent. Með
sama hætti eru viðskiptin 10 pró-
sent í Bandaríkja dölum sem og
í breskum pundum og dönskum
krónum. Loks er á það að líta að
í ályktun Alþingis um aðildarvið-
ræður við ESB er ekki gert ráð
fyrir að íslensk stjórnvöld beiti sér
fyrir upptöku annarra gjaldmiðla
meðan viðræður standa yfir.
Setjumst við samningaborðið
Hreinskiptin og opin umræða um
nýjan gjaldmiðil er þjóðarnauðsyn
og mikilvægt er að ræða og meta
þá kosti sem í stöðunni kunna að
vera. Þetta á líka við um Samfylk-
inguna sem verður líka að vera
opin fyrir umræðu um kosti og
galla annarra gjaldmiðla ef svo
illa færi að aðildarumsókn að ESB
yrði felld í þjóðaratkvæðagreiðslu.
Að mínu viti kemur enda ekki til
álita að búa við óbreytt ástand til
framtíðar. Því skora ég á forystu-
menn allra stjórnmálaflokka að
koma með opnum huga að þessu
verkefni. Við þurfum þjóðarsátt
um lausn á gjaldmiðilsvandanum.
Ríkisstjórnin ætlar ekki að
láta sitt eftir liggja í þessu efni.
Á vegum efnahags- og viðskipta-
ráðherra hefur nú verið skipuð
samráðsnefnd allra flokka og
aðila vinnumarkaðarins um
mótun gengis- og peningamála-
stefnu. Nefndinni er ætlað að
skila greinar gerð til ráðherra
fyrir lok maímánaðar. Viðfangs-
efni hennar eru að fara yfir helstu
kosti þjóðarinnar í gjaldeyris- og
peninga málum, hvort heldur sem
þeir felast í því að halda krónunni
eða taka upp aðra mynt.
Jafnframt vinnur Seðlabanki
Íslands að viðamikilli skýrslu
um leiðir í gjaldmiðilsmálum
þjóðarinnar og er þess vænst
að hún komi út með vorinu eða
snemma sumars.
Með opnum huga
Ýmislegt bendir til þess að meiri
ró sé að færast yfir evru svæðið
og góðar fréttir eru teknar að
berast af mörkuðum beggja vegna
Atlants ála eftir kreppuástand
undanfarinna ára. Lánveitingar
til heimila í löndum Evrópusam-
bandsins hafa aukist á þessu ári.
Þótt of snemmt sé að slá því föstu
að tekist hafi að koma böndum á
skuldakreppuna í evrulöndunum er
þó ýmislegt sem bendir í þá áttina.
Batnandi ytri skilyrði koma
íslensku þjóðinni til góða. En
ávaxtanna af fórnum sínum
undan farin ár myndi hún njóta í
enn ríkari mæli ef hún þyrfti ekki
að glíma við gjaldmiðilsvanda
sem samofinn er efnahagslegum
óstöðug leika. Stjórnvöld geta ekki
lengur skotið sér undan því að ræða
í fullri alvöru og með opnum huga
um stærsta vanda þjóðarinnar;
gjaldmiðil sem nauðsynlegt er að
hafa í gjaldeyrishöftum. Hags-
munir samfélagsins alls eru í húfi.
Enginn stjórn-
málaflokkur
getur lokað augunum
fyrir því að haldið er uppi
fölsku gengi krónunnar...
Nicotinell er
samstarfsaðili
Krabbameinsfélagsins
Gegn krabbameini í körlum
Í mars renna 100 kr. af hverjum
seldum pakka af Nicotinell beint
til átaksins Mottumars.
Mundu að það eru bláu pakkarnir
frá Nicotinell sem styrkja gott
málefni.
100 KRÓNUR
Lesa skal vandlega leiðbeiningar á umbúðum og fylgiseðli.
Nicotinell lyfjatyggigúmmí inniheldur 2 mg eða 4 mg nikótín (nikótínpólacrillín). Nicotinell lyfjatyggigúmmí er notað til að draga úr nikótínþörf og fráhvarfseinkennum nikótíns hjá einstaklingum sem eru háðir nikótíni.
Þannig getur það auðveldað reykingafólki sem vill hætta að reykja að hætta eða að draga úr reykingum. Ekki má nota fleiri en 25 stk. 2 mg lyfjatyggigúmmí eða meira en 15 stk. 4 mg lyfjatyggigúmmí á sólarhring.
Ef þú ert með ofnæmi fyrir nikótíni eða einhverju öðrum innihaldsefnum eða reykir ekki má ekki nota Nicotinell lyfjatyggigúmmí. Ráðfærðu þig við lækninn eða lyfjafræðing ef þú hefur nýlega fengið hjartabilun
eða hjartastopp - ert með hjartasjúkdóma, of háan blóðþrýsting, sykursýki, ofvirkan skjaldkirtil, ofvirkar nýrnahettur, alvarlega skerta nýrna- og/eða lifrarstarfsemi eða magasár. Ef þú ert barnshafandi eða með
barn á brjósti máttu einungis nota lyfið í samráði við lækni. Lyfið er ekki ætlað börnum yngri en 18 ára nema í samráði við lækni. Geymið þar sem börn hvorki ná til né sjá.
Markaðsleyfishafi: Novartis Healthcare. Umboð á Íslandi: Artasan ehf., Suðurhraun 12a, 210 Garðabæ.
Fjármál
Jóhanna
Sigurðardóttir
forsætisráðherra