Fréttablaðið - 02.06.2012, Qupperneq 22

22 2. júní 2012 LAUGARDAGUR
Stórstígar breytingar eru á starf-semi sjúkrahúsa frá ári til árs.
Miklar framfarir hafa undanfar-
ið orðið í rannsóknum og meðferð
sjúklinga, sem margar hverjar fela
í sér nýjar tæknilausnir. Þær þjóð-
ir sem vilja bjóða sjúklingum góða
þjónustu standa því frammi fyrir
áskorunum um að reisa nýjar bygg-
ingar sem hæfa nútímalegri sjúkra-
hússtarfsemi. Nýbygging Land-
spítala við Hringbraut snýst um
að íslensk sjúkrahúsþjónusta haldi
takti við þróun þekkingar og tækni.
Nútíma bráðasjúkrahús byggir
á ungri fræðigrein, gagnreyndri
þekkingu á hönnun sjúkrahúsa,
enda staðfest að sterk tengsl eru
milli hönnunar þeirra og meðferð-
arárangurs.
Í mörgum atriðum er Landspítali
orðinn eftirbátur miðað við önnur
lönd og eru nokkur atriði talin hér
upp og tæpt á lausnum eins og gert
er ráð fyrir í nýbyggingaráformum
spítalans.
Í fyrsta lagi má nefna kröfur
um öryggi og aðbúnað sjúklinga og
starfsfólks. Á nýjum spítala er gert
ráð fyrir að sýkingavarnir batni
mjög. Sjúklingar munu dveljast á
einbýlum með sérsalernum. Þetta er
sérlega mikilvægt enda eykst hætta
á sýkingum þegar margir sjúkling-
ar deila salerni. Einbýlin uppfylla
enn fremur lögbundnar skyldur
spítalans um að friðhelgi einkalífs
sjúklinga sé virt.
Stórauknar kröfur eru gerðar
til loftræstingar frá því sem nú
er. Til þess að loftræsting spítal-
ans uppfylli þessar kröfur verða í
nýja spítalanum fyrirferðarmiklir
loftstokkar sem ómögulegt væri að
koma fyrir í núverandi húsnæði þar
sem lofthæð er hvergi nægjanleg til
að mæta ýtrustu kröfum.
Í hönnun nýja spítalans er gert
ráð fyrir að starfsstöðvum starfs-
fólks á legudeildum verði dreift
þannig að starfsmenn vinni nær
sjúklingunum. Þetta gefur starfs-
mönnum á legudeildum mun betri
yfirsýn en nú er. Almennt verður
mun rýmra um sjúklinga, aðstand-
endur og starfsmenn.
Flutningsleiðir á nýjum spítala
verða svo stuttar og greiðar sem
verða má og gildir þá einu hvort
um ræðir flutning sjúklinga, starfs-
manna eða vöru.
Rannsóknir hafa leitt í ljós mik-
ilvægi birtu og lýsingar í húsnæði
og þetta skiptir sérlega miklu máli
á sjúkrahúsum. Hönnun nýs spítala
gerir ráð fyrir að dagsbirta nái vel
í öll rými sem sjúklingar eða starfs-
menn dvelja í.
Einnig eru stífar kröfur gerðar í
nýjum spítala um aðstöðu til verk-
legrar og fræðilegrar kennslu og
þjálfunar starfsfólks.
Stöðug aðlögun húsnæðis nauð-
synleg
Við hönnun nýs spítala er sérstak-
lega hugað að hagkvæmni og sveigj-
anleika húsnæðis, enda krefst hraði
breytinga í starfseminni stöðugrar
aðlögunar húsnæðisins. Byggðar
verða svonefndar súlubyggingar
sem auðvelda aðlögun húsnæðis að
nýjum þörfum. Lofthæð í bygging-
unum verður meiri en tíðkast hefur
og með því móti verður komið fyrir
lögnum sem ný tækni gerir kröfur
um. Ýmis nútíma flutningstækni
verður nýtt í nýbyggingum, t.d. við
flutning á matvælum og lyfjum, sem
eykur hraða og öryggi.
Þá má nefna ýmsar nýjungar
í meðferð og tækni sem verða að
veruleika með nýjum spítala. Þar á
meðal er svonefndur jáeindaskanni
(PET/CT) sem stóreykur mögu-
leika til greiningar á einkennum og
meðferð ýmissa sjúkdóma, einkum
krabbameina. Einnig verður aðstaða
á spítalanum fyrir kjarnarannsókn-
arstofu sem byggir mjög á sjálf-
virkni. Þannig eykst hraði og öryggi
algengra blóðrannsókna.
Mikilvægt er að hafa í huga að
mörg tæki eru þyngri en svo að
þeim verði komið fyrir í eldri bygg-
ingum án sérstakra ráðstafana.
Sumum, líkt og jáeindaskannanum,
er með engu móti hægt að koma
fyrir í eldra húsnæði.
Gríðarlega miklu skiptir við upp-
byggingu spítalans að fyrsti áfangi
hans standi sjálfstætt og verði
kjarni þess sem koma skal í nánustu
og lengri framtíð. Allt skal hugsað
sem ein samtengd heild og er brýnt
að eldri byggingar takmarki ekki
þessar lausnir. Í þessu liggur meg-
inhugsun þeirrar frumhönnunar
sem nú er að verða lokið. Eiginleg
viðbygging við eldra húsnæði eins
og stungið hefur verið upp á að gert
verði við Hringbraut eða í Fossvogi
er útilokuð af þessum sökum einum.
Margar aðrar ástæður útiloka slíka
lausn svo sem lóðarrými, truflun á
starfsemi meðan á byggingu stend-
ur, aðkoma að spítalanum og fleiri
þættir.
Vel hefur verið vandað til frum-
hönnunar nýs Landspítala við
Hringbraut. Tilkoma nýbygginga
þar er til marks um metnað til að
standa jafnfætis þjóðum sem við
berum okkur saman við og að geta
boðið nútíma sjúkrahúsþjónustu á
Íslandi. Að auki er slíkt umhverfi
forsenda þess að við getum keppt
um gott og vel menntað starfs-
fólk. Nú þegar gætir verulegrar
tregðu fólks sem lokið hefur sínu
framhaldsnámi erlendis að snúa
heim aftur í það starfsumhverfi
sem boðið er upp á og margir hafa
horfið frá landinu undanfarið. Án
besta starfsfólksins verður risið á
háskólaspítalanum ekki hátt.
Engan tíma má missa
Stóru árgangarnir sem fæddust á
árabilinu 1945 til 1970 eru nú að
komast á þann aldur sem mesta þörf
hefur fyrir þjónustu sjúkrahúsa. Sú
alda er nú þegar að rísa og hvolfist
yfir okkur af fullum þunga innan
fárra ára. Þeirri eftirspurn verð-
ur ekki mætt án þess að aðbúnað-
ur meginsjúkrahúss landsins verði
stórbættur og færður að nútíman-
um.
Nú þegar gætir
verulegrar tregðu
fólks sem lokið hefur sínu
framhaldsnámi erlendis
að snúa heim aftur í það
starfsumhverfi sem...
Grein Rósu G. Erlingsdóttur um aðferðir Ólafs Ragnars
Grímssonar í kosningabaráttu
sinni hefur vakið mikla og verð-
skuldaða athygli, enda bendir
hún á þætti í hans kosningabar-
áttu sem mörgum þykir blasa við
en ekki má svo auðveldlega ræða.
Það er aldrei auðvelt, og svo sann-
arlega ekki vinsælt, að benda á
kvenfyrirlitningu í okkar samfé-
lagi enda vilja margir miklu held-
ur stinga hausnum í sandinn. Það
þarf til hugrekki og rökfestu að
ræða opinberlega samfélagsmein
af þessu tagi.
Jakobínu Ingunni Ólafsdótt-
ur er mikið niðri fyrir er hún
skrifar pistil sem birtur er í
Fréttablaðinu 31. maí undir
fyrirsögninni „Fordómar úr
Kvennahreyfingu Samfylking-
arinnar“. Ástæða skrifanna er
umrædd grein Rósu þar sem
Rósa líkir orðræðu Ólafs Ragn-
ars Grímssonar við þá sem átti
sér stað þegar Vigdís Finnboga-
dóttir bauð sig fram til forseta-
embættisins. Rósa bendir á að
Ólafur noti kvenlægar lýsing-
ar, kalli Þóru skrautdúkku og
gefi í skyn að hans helsti áskor-
andi um forsetaembættið verði
þögull og þægur forseti. Ólaf-
ur grípi til sömu örþrifaráða og
gert var til að koma höggi á Vig-
dísi Finnbogadóttur þegar hún
var í framboði fyrir rúmum 30
árum. Þá birtist hver greinin á
fætur annarri sem fól í sér for-
dómafullar yfirlýsingar gegn
persónu og kyni Vigdísar. Rósa
bendir einnig á að Íslendingar
hafi oft og lengi tekist á um stór
mál og verið sundraðir í afstöðu
sinni og spyr, hvort sundurlynd-
ið sé meira eða minna í dag og
hvort við þurfum Ólaf Ragnar til
að kljá út um stór mál.
Í fyrsta lagi virðist Jakobína
ekki átta sig á því að hér skrifar
stjórnmálafræðingurinn Rósa G.
Erlingsdóttir grein um forseta-
kosningarnar. Forsetakosning-
arnar eru ekki flokksbundnar.
Greinin er ekki sett fram í nafni
Kvennahreyfingar Samfylkingar-
innar. Með því að halda því fram
tekur Jakobína undir kenningu
Egils Helgasonar að skrif Rósu
séu örvæntingarfull tilraun úr
herbúðum Þóru. Að stjórnarkonu
úr Kvennahreyfingu Samfylking-
arinnar hafi verið teflt fram til að
halda því fram að Ólafur Ragn-
ar sé karlremba. Þetta er rangt.
Egill Helgason hefur sjálfur gert
margar örvæntingarfullar til-
raunir til að gera Þóru að for-
setaframbjóðanda Samfylkingar-
innar en hvorki gengur né rekur,
enda sýna skoðanakannanir að
Þóra á bæði stuðningsmenn innan
og utan Samfylkingarinnar.
Ég blandaði mér í umræður á
bloggsíðu Egils um þetta og gerði
tilraun til að benda á þennan mis-
skilning Egils. Hann á ekkert
með það að afskrifa skrif Rósu
þó hún sé meðlimur í Samfylk-
ingunni. Benti honum góðfús-
lega á að hann gæti kannski sýnt
greinarhöfundi þá virðingu að
fjalla um innihaldið en afskrifa
ekki höfund sökum flokkatengsla.
Kosningar til forseta Íslands eiga
ekki að vera flokkspólitískar og
óheppilegt ef álitsgjafar vilja ríg-
halda í þann ósið að spyrða emb-
ættið við stjórnmálaöflin í land-
inu. Skilaboð mín virðast þó ekki
ná í gegn.
Í öðru lagi þykir mér grein Jak-
obínu bera vott um fordóma henn-
ar sjálfrar þegar hún lýkur orðum
sínum á því að hún vilji „ekki sjá
konu í embætti forseta Íslands
sem er teflt fram af körlum sem
hyggja á að nýta sér kynjaða vit-
und kvenna til þess að koma ann-
arri konu í forsetaembættið sem
hlýðir kalli valdhafanna“. Þetta
er undarlegur málflutningur og
gerir lítið úr forsetaframbjóðand-
anum Þóru Arnórsdóttur og henn-
ar skoðunum.
Að lokum, fyrir hönd Kvenna-
hreyfingar Samfylkingarinnar,
óska ég öllum frambjóðendum
til forsetaembættisins góðs
gengis og hvet til málefnalegr-
ar umræðu. Þá hvet ég til þess
að frambjóðendur falli ekki í þá
freistni að nýta sér kynjaðar stað-
almyndir til að reka kosningabar-
áttu sína og hafni allri kvenfyrir-
litningu í orðum sínum.
Fordómar hvers? Nútímalegt sjúkra-
hús – hvað þarf til?Forsetaframboðið
Hrafnhildur
Ragnarsdóttir
formaður
Kvennahreyfingar
Samfylkingarinnar
Nýr Landspítali
Jóhannes
Gunnarsson
læknir
Gyða Baldursdóttir
hjúkrunarfræðingur
Krásir - matur úr héraði veitir einstaklingum og litlum fyrirtækjum á landsbyggðinni styrki
til nýjunga í svæðisbundinni matargerð og matartengdrar upplifunar fyrir ferðamenn.
Styrkir geta að hámarki numið 50% af kostnaði við verkefnið. Ekki eru veittir styrkir til fjárfest-
inga í s.s. tækjum og búnaði.
Áhersla er lögð á að valin verkefni:
og menningar á viðkomandi svæði
að sala hefst
Nánari upplýsingar www.nmi.is.
Senda má beiðni um upplýsingar og aðstoð á netfangið tinnabjork@nmi.is eða
sigurdurs@nmi.is.
| | N e t f a n g : n m i @ n m i . i s | w w w . n m i . i s
Fræðslu- og þróunarverkefni í svæðisbundinni matargerð:
Ertu með hugmynd að nýjungum
í svæðisbundinni matargerð eða
matartengdri upplifun?
Umsóknir óskast fyrir 11. júní 2012