Fréttatíminn - 11.02.2011, Blaðsíða 30

g Fjórar LP plötur með Savanna
tríóinu 1964 - 1971
g Þórir Baldursson leikur
vinsæl íslenzk lög 1970
g Fimm LP plötur með Geim-
steini 1976 - 1980
g Elly Vilhjálms og Einar
Júlíusson
Lög Jenna Jóns 1979
g Klukknahljóm 1983
g Tvær LP plötur með
Gömmum
1984 og 1986
g Til eru fræ
með Rúnari Georgssyni 1986
g Eins og þá
með Savanna tríóinu 1991
g Hammond-molar 1999
g Amon Düül
Hijack LP 1974 (hljómborð)
g Donna Summer
A Love Trilogy
1976 (útsetningar)
g Giorgio Moroder
Knights in White Satin
1976 (útsetningar)
g Sailor
Checkpoint
1977 (útsetningar)
g Donna Summer
I Remember Yesterday
1977 (útsetningar, hljómborð)
g B&B (Þórir & Mats Björklund)
Boogaloo
1978
g Metropolis
The Greatest Show on Earth
1978
g Grace Jones
Muse 1979
(útsetningar og orgel)
g Melba Moora
Burn
1979 (útsetningar, hljómborð)
g The Salsoul Orchestra
Street Sense
(útsetningar, hljómborð)
g Elton John
Victim of Love
1979 (útsetningar, hljómborð)
2 hljómgrunnur Helgin 11.-13. febrúar 2011
Tíu ára var
Þórir farinn
að spila með
pabba og
félögum á
böllum, en
fyrsta „prófess-
ional“ bandið
sem Þórir
starfaði með
var Hljómsveit
Guðmundar
Ingólfssonar.
Þar var hann
byrjaður að
spila fjórtán
ára gamall.
Arfurinn settur í nýjan búning
Þórir var hættur og fluttur til Reykjavíkur um
svipað leyti og Gunni Þórðar hætti í Hljómsveit
Guðmundar Ingólfssonar og stofnaði Skugga
og síðar Hljóma. Á mölinni gekk Þórir í MR og
kynntist strákum - Birni Björnssyni og Troels
Bendtsen og fleirum – sem hann stofnaði Sav-
anna tríóið með. Amerísk þjóðlagatónlist í anda
Kingston tríósins og Clancy Brothers var í miklum
hávegum á þessum tíma og hafði mikil áhrif á
strákana. Þegar Savanna byrjaði kunni Þórir þó
ekkert á gítar - sem var mikilvægasta hljóðfærið
í þjóðlagamúsíkinni – en æfði sig bara þangað til
hann var orðinn góður.
Uppgangur Savanna var mikill eftir að Pétur
Pétursson þulur tók við umboðsmennsku fyrir
tríóið, nóg að gera við að spila undir borðhaldi
og á skemmtunum og Svavar Gests kveikti
snemma á perunni og gaf út fjórar LP plötur á
7. áratugnum. Fljótlega einbeitti tríóið sér að ís-
lenska þjóðlagaarfinum og aðlagaði gömul ís-
lensk lög að ameríska þjóðlagastílnum.
„Safn Bjarna Þorsteinssonar var fjársjóður,”
sagði Þórir í viðtali við Fréttablaðið 2009. „Við
vorum bara að leita að einhverju sem við gætum
notað sem skemmtiefni því það var aðal-bisness-
inn. Við vorum ekki að verða ríkir á plötusölu.
Uppákomur á þorrablótum og mannfögnuðum
hingað og þangað gáfu aur. Það voru okkar ær
og kýr.“
Þórir var alltaf leiðtogi Savanna tríósins, sá um
útsetningar og samdi þau frumsömdu lög sem
tríóið flutti. Aðrir nutu einnig starfskrafta hans.
Hann samdi þrjú lög á fyrstu litlu plötu Dáta og
í lok 7. áratugarins, þegar komið var los á Sav-
anna, var Þórir farinn að spila dansmúsík með
Heiðursmönnum. Þar söng María Baldursdótt-
ir, systir Þóris. Þegar hér var komið sögu hafði
Þórir fengið „algjöra dellu“ fyrir orgelum - „þetta
var mér nýr heimur og áhuginn var svo mikill að
ég tæpast svaf á næturnar,“ sagði hann í viðtali
við Benedikt Viggóson á Tímanum 1969. Hann
varð sér úti um risavaxinn, 280 kílóa Hammond
hlúnk, sem varð aðalhljóðfæri hans næstu miss-
erin. Þórir hefur alla tíð haldið tryggð við orgel
af Hammond tegund og er enn í nánu grúv-sam-
bandi við hljóðfærið.
München-sándið
Í byrjun 8. áratugarins fór Þórir – eiginlega óvart
– í útrás sem skilaði honum fyrst til Stokkhólms
og svo til München í Þýskalandi. Í Stokkhólmi
kynntist hann sænsku söngkonunni Ninu Lizell,
sem hann átti eftir að kvænast og eignast með
tvö börn. „Svo gerðist ég orgelleikari með þýsku
bandi sem spilaði meðal annars á fallegum skíða-
stöðum í Sviss,“ sagði hann 2009. „Meðan ég var
þar kom þýski söngvarinn Edo Zanki og hreifst
af orgelleiknum. Hann var að fara að gera plötu
í München og spurði mig hvort ég væri tilkippi-
legur að vera með á plötunni. Ég sló til og fór að
spila með honum. Við áttum seinna eftir að fara
á túr um alla Evrópu með Leo Sayer. Ég settist
bara að í München og byrjaði að láta vita af mér.“
Eitt leiddi af öðru og þegar fréttist að í borg-
inni væri íslenskur píanóleikari sem gæti „spilað
svolítið eins og Elton John“ fóru hjólin að snúast.
„Það var byrjað að hringja og fyrr en varði var ég
bara farinn að útsetja og pródúsera.“
Teningunum var kastað. Hinn víðfrægi diskó-
kóngur – en þá upprennandi - Giorgio Moroder
starfaði á svæðinu. Leiðir hans og Þóris - eða
Thor Baldursson, eins og hann var farinn að
kalla sig – lágu saman. „Ég vann mjög mikið fyrir
Giorgio. Á tímabili var það bara ég,“ sagði Þórir
2009. „Hann lét mig fá öll demóin, spólur þar sem
hann gaulaði laglínuna. Hann spilar voða lítið
sjálfur. Ég þurfti svo að gera demó af demóunum
og bera undir Donnu Summer og fleiri lista-
menn. München-sándið og stíllinn er alveg ein-
stakur. Þessi stíll varð eftirsóknarverður á diskó-
tímabilinu. Ég átti drjúgan þátt í að búa hann til.“
Diskóbólan springur
Donna Summer var á samningi við Casablanca
Records í Ameríku, fyrirtæki sem er þekkt í popp-
sögunni fyrir yfirgengilegt bruðl. Þórir var á sí-
felldu flandri á milli München og Los Angeles til
að smíða diskósmellina. Hann segir þetta hafa
verið æðislegan tíma, að íslenska 2007-góðærið
hafi ekki komist í hálfkvisti við diskógóðærið.
„Það var hvílíkt bruðl í gangi og dekrað við
okkur. Maður var fluttur á milli landi á fyrsta
klassa og svo var maður á íbúðarhóteli með bíl í
kjallaranum fyrir sig. Maður tók aldrei upp vesk-
ið. Þetta var bara lenskan, það var ekki það að við
værum svona kröfuharðir.“
Auk þess að vinna í mörgum af helstu smellum
Donnu, sem útsetjari og pródúser, vann Þórir á
þessum tíma með fólki eins og Elton John, Grace
Jones, Boney M, Melbu Moore, Twiggy og fjöld-
anum öllum af vongóðum diskósmástjörnum.
Þetta tímabil hefur síðar fengið á sig stjörnu-
ljóma og Þórir segir að það séu helst grúskandi
diskónördar sem séu að „moka ofan af honum
moldinni“ í dag. Aðdáendasíða um hann er starf-
andi á Facebook.
Casablanca útgáfan reyndist þó eitt stórt kúlu-
lán og þegar diskóbólan sprakk með látum kom
það niður á Þóri. „Ég var á fullu í þessu. Á end-
anum varð úr að ég flutti frá München til New
York af því ég var alltaf meira og minna að vinna
í Ameríku hvort sem var. Akkúrat þá, árið 1980,
sprakk diskóbólan. Ég var með lænaðar upp tíu
plötur sem ég var að fara að gera en það var allt
sett út af borðinu.“
Aftur heim
Eftir útrásina og rússibanareið diskósins segir
Þórir að gott hafi verið að koma heim árið 1982.
Í lok 9. áratugarins hélt hann þó aftur til New
York og var meira og minna við vinnu þar í þrjú
ár. Þá var hann búinn að kynnast seinni konu
sinni, Guðrúnu Pálsdóttur kennara.
„Þarna var ég mest í R&B -músík, rhythm and
blues, og bara þeldökkt fólk í kringum mig. Ég
bjó í þeirra hverfi og lifði og hrærðist í þeirra tón-
list. Það var óhemju yfirlega fyrir mig að vinna í
þessari tónlist. Þessir menn gátu alls ekki kastað
höndunum til verka, og ótrúlegt nostur við allt
sem spilað var. Það var mjög lærdómsríkt fyrir
mig.”
Meðal þeirra listamanna sem Þórir vann með
á þessum árum voru Walter Beasley, Audrey
Wheeler og Starpoint.
Segja má að Þórir hafi verið alkominn heim
árið 1990 og síðan þá hefur íslenskt tónlistarlíf
fengið að njóta fagmennsku hans og ástríðu til
tónlistarinnar. Þórir hefur fengist við listina á
ýmsum sviðum; kennt, spilað, útsett og stjórnað
stórhljómsveitum.
„Ég held auðvitað áfram að spila,“ sagði Þórir
í viðtalinu 2003. „Ef ný tækifæri rekur á fjörur
mínar - tækifæri sem ég ræð við, tek ég þátt í
þeim. Mér þykir svo gaman að spila. Það er engin
kvöð. Ég ætla líka að halda áfram að kenna eins
lengi og ég get, því ég hef mikla gleði af því að
kenna og kynnast nemendum mínum. Og meðan
einhverjir vilja mig sem útsetjara, held ég því
áfram líka. Ef enginn vill mig í það; – ætli ég fari
þá ekki bara að semja fyrir sjálfan mig - loksins -
ég hef gert allt of lítið af því.“
Dr. Gunni tók saman
Helstu plötur á íslenskum markaði Helstu plötur á alþjóðlegum markaði
Heiðursverðlaunahafinn 2011 Þórir Baldursson tók við heiðursverðlaunum ÍTV í vikunni. Hann settist við píanóið af því tilefni og lék af fingrum fram, meðal annars í félagi við Jakob Frímann Magnússon og Agnar Má Agnarsson.
Lj
ós
m
yn
d/
H
ar
i