Dagfari - 01.11.2007, Blaðsíða 31

til þess ráðs að banna nýjum meðlim-
um að skrifa um Paul.
Stjórnmálaskýrendur virðast á einu
máliumaðþaðsé íyrst og fremst tvennt
sem skýri vinsældir Paul: Fanatísk
vörn hans fyrir stjórnarskrárvörðum
réttindum Bandaríkjamanna, sem lýs-
ir sér meðal annars í andstöðu hans
við njósnum og annarri útþenslu
lögregluvalds sem réttlætt hefur verið
með „stríðinu gegn hryðjuverkum“, og
andstaða hans við stríðið í írak. Marg-
ir telja hann því fulltrúa hugmynda
sem hafa ekki átt mjög upp á pall-
borðið innan Repúblíkanaflokksins
að undanförnu: Iiægrimanna sem
viðurkenna ekki að stríð gegn hryðju-
verkum réttlæti að borgaralegum
gildum sé varpað fyrir róða, eða eru
þreyttir á þeim tvískinnungi að grenja
yfir útgjöldum til velferðarmála, sama
hversu smávægileg þau eru, en horfa
framhjá stjórnlausum vexti fjárveit-
inga til „varnarmála".
Flokkurinn lærir ekki
Repúblíkanaflokkurinn virðist hins
vegar staðráðinn í að draga engan
lærdóm af velgengni Paul. Þess sjást
til dæmis engin merki að leiðtogar
flokksins eða málsvarar líti svo á að
stuðningur Paul bendi til þess að
Repúblíkanar eigi að endurskoða af-
stöðu sína til stríðsins í írak. Þess í
stað hafa stjórnmálaskýrendur og
hugmyndafræðingar flokksins skýrt
stuðning við Paul út frá hefðbundinni
popúlískri andúð á „Washington-
stjórnmálum“ eða þeir hafa afskrifað
stuðningsmenn hans sem öfgakennda
rugludalla sem flokknum sé hollast að
hrista af sér.
Ef ekki verður breyting þar á, og
Repúb 1 íkan af 1 okkn um tekst að bíta
af sér hægrimenn sem eru andsnúnir
ríkisvaldi og afskiptum ríkisins af
einstaklingum, ekki bara í formi vel-
ferðarþjónustu, heldur líka þegar
kemur að einka-
lífi borgaranna og
innanríkismálum
annarra þjóða, er
hætt við að flokk-
urinn muni eiga
erfiðara með að
vinna kosningar í
framtíðinni.
Magnús Sveinn
Helgason
FRIÐARVERÐLAUN NÓBELS
WANGARI
MAATHAI
Friðarverðlaunin 2004
Wangari Muta Maathai fæddist í Kenýa
árið 1940. Hún hlaut doktorsgráðu
fyrst kvenna úr sínum heimshluta, en
hún er sérfræðingur á sviði lífvísinda.
Um miðjan áttunda áratuginn gerðist
hún upphafskona mikils skógræktar-
átaks, þar sem afrískar konur tóku
saman höndum um að búa til græn
belti í grennd við þorp og bæi til að
bæta lífsgæði íbúanna. Áætlað er að
hreyfing þessi hafi plantað meira en
30 milljónum trjáa í Afríku.
Auk ræktunarstarfsins hefur Maathai
verið ötul baráttukona gegn rányrkju
og eyðingu skóglendis, auk þess að
beita sér í baráttunni fyrir niðurfell-
ingu skulda fátækustu ríkj a heims. Árið
2002 var hún kjörin á þing í heima-
landi sínu með fáheyrðum stuðningi
eða 98% atkvæða. Wangari Maathai
er eini Afríkubúinn frá svæðinu milli
Suður-Afríku og Egyptalands sem
hlotið hefur Friðarverðlaun Nóbels.
Mynd: Fredrick Onyango
SHIRIN
EBADI
Friðarverðlaunin 2003
Shirin Ebadi fæddist í norðvesturhluta
Irans árið 1947, en ólst upp í Teheran.
Hún lauk lagaprófi og hóf störf sem
dómari. Eftir írönsku byltinguna voru
settar skorður við störfum kvenna inn-
an dómskerfisins og sneri Ebadi sér
þá að fræðimennsku og almennum
lögmannsstörfum. Á þeim vettvangi
hefur hún sérstaklega beitt sér i mál-
efnum kvenna og barna, meðal annars
í baráttu gegn heimilisofbeldi.
Þegar fréttir bárust af því að Shirin
Ebadi hefði hlotið Friðai'verðlaunin
varð mikill fögnuður meðal almenn-
ings í íran, en hluti ráðamanna reyndi
að gera lítið úr málinu. Sömuleiðis
voru viðbrögð stjórnvalda í Bandaríkj-
unum blendin, enda hefur Ebadi ekki
síður verið gagnrýnin á framferði
Bandaríkjastjórnar í Miðausturlönd-
um. Reynt var að koma í veg fyrir út-
gáfu æviminninga hennar vestan hafs,
en þeirri ákvörðun var hrundið fyrir
dómstólum. Shirin Ebadi er heiðurs-
doktor við fjölda háskóla, þar á meðal
Háskólann á Akureyri.
Rætt við Ebadi í myndinni Rumble in Mumbai
31
Dagfari • nóvember 2007