Dagfari - 01.10.2009, Blaðsíða 32

DAGFARI

ÓÖRYGGISBANDALAGIÐ
RAUNVERULEGT ÖRYGGI
Abraham Maslow hét
maður nokkur sem
lifði og hrærðist um
miðja nítjándu öld.
Hann er sennilega kunnastur fyrir
að hafa sett fram kenningu um
hinn svokallaða “þarfapýramída”
sem flestir framhaldsskólane-
mar sem hafa getað haldið sér
vakandi í gegnum grunnáfanga í
félagsfræði ættu að kannast við.
I afar stuttu máli byggist kenning
Maslows um þarfapýramídann (e.
hierarchy of needs) á skiptingu
í fimm þrep. A hverju þrepi er
tiltekin þörf sem að hefur áhrif
á hegðun fólks. Neðsta þrep
pýramídans er byggt á þeim grun-
nþörfum sem manneskja þarf til
að lifa af, s.s. súrefni, vatni, fæðu,
skjóli o.sv.frv. Þessar þarfir koma
fram strax við fæðingu, nýfætt
barn leitar fyrst eftir fæðu og
umönnun. Þegar það er fengið
leitar manneskjan eftir öryggi.
A næstu þrepum leitar mann-
eskjan eftir væntumþykju ann-
arra, virðingu bæði annarra og
sjálfs sín, og í efsta þrepinu leitast
hún við að sjálfbirtast — að verða
besta manneskja sem hún getur
orðið. Þegar við gemm ekki upp-
fyllt þessar þarfir, þá finnum við
til skorts. Sú tilfinning er sterkari
eftir því sem að neðar dregur
í pýramídanum — sem segir sig
sjálft, enda er erfitt fýrir man-
neskju sem hvergi á höfði sínu að
halla eða ekkert að borða að finna
til öryggis eða einbeita sér að því
að sjálfbirtast.
EFTIR STEINUNNI RÖGNVALDSDÓTTUR
Hungur, fátækt og heimilisleysi
eru raunverulegar ógnir sem
standa í vegi fyrir að manneskjan
geti fundið fyrir öryggi. En það
eru til öðruvísi ógnir sem koma í
veg fyrir að þörfinni fyrir öryggi
sé fullnægt jafnvel þó að grunn-
þörfum manneskjunnar sé mætt.
Heimili er t.d. lítils virði fyrir
manneskju sem verður fyrir of-
beldi inná því. Og þörfinni fyrir
vænmmþykju annarra er illa mætt
þegar að manneskjan sem á að
veita þér væntumþykju er sú sem
að rænir þig örygginu með því að
beita þig ofbeldi.
Heimilisofbeldi er samkvæmt
rannsóknumávegumEvrópuráðs-
ins aðalorsök dauða og fadana
'//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////^^^^
32