Heimilisritið - 01.11.1951, Blaðsíða 6

frá Munkaþverá, bjó Þórunn,
dóttir Jóns biskups Arasonar.
Eins og alkunnugt er, gerðust
þau miklu tíðindi suður í Skál-
liolti haustið 1550, að Jón bisk-
up var af lífi tekinn án dóms
og laga, ásamt sonum sínum
tveimur, Ara lögmanni og' Birni
presti. Ari lögmaður átti dóttur,
þrettán vetra gamla, Helgu að
nafni. Að föður sínum látnum
fór Helga að Grund til Þórunn-
ar, föðursystur sinnar, og var
þar hjá henni við mikið dálæti.
Helga stóð til mikilla efna, og
var þar að auki hin fríðasta mær,
enda þótti hún nú, sakir ættern-
is, auðs og atgerfis, einn hinn
bezti kvenkostur á tslandi.
Það var því engan veginn
undrunarefni, þótt hinn ungi,
skáldlega sinnaði höfðingjason-
ur liti heimasætuna á Grund
hýru auga, enda leið ekki á
löngu þar til á því tók að bera.
Var Helga naumast fullvaxta
fyrr en dáleikar miklir urðu
með henni og Páli. Orti Páll til
hennar ástarkvæði, fleiri en eitt,
og eru nokkur brot varðveitt,
þótt fleira muni glatað. Eru
kvæði þessi skáldleg og víð'a
fallega að orði kveðið, enda
leynir sér ekki ástarhrifning hins
unga manns, sem að baki liggur.
Þetta er úr einu kvæði Páls til
Helgu:
Eg leit í einum garði
yfrið fagurt blóm,
hvar engan mann þess varði;
og svo þangað kóm.
Einatt á mig starði
auðs fyrir fagran róm
sú lystug liljan fróm.
Hún er svo hýr að líta,
sem hermi eg ungri frá,
rétt sem rósin hvíta
eð'a renni blóð í snjá.
Enga yfrið nýta
eg með augum sá
aðra vænni en þá.
Hóf Páll síðan bónorð til
Helgu, en þótt undarlegt megi
virðast, þar sem hún sjálf var
ráðahagsins fús, varð allmikil
tregða á að hann fengi hennar.
Giftingarmaður Helgu og for-
sjármaður var Þorleifur á
Möðruvöllum, móðurfað'ir henn-
ar. Hann vildi ekki veita sam-
þykki sitt til þess, að hún gift-
ist hinu unga skáldi. Kom fyrir
ekki þótt séra Sigurður á Grenj-
aðarstöðum, föðurbróðir hennar
og Þórunn á Grund, fóstra henn-
ar, væru þess fýsandi. Þorleifur
sat við sinn keip. Er ekki gott
að segja hvað valdið hefur. Jafn-
ræði var fullkomið milli Páls og
Helgu, hvort sem litið' var til
ættar eða auðs. Er talið einna
líklegast, að óvinátta eða kryt-
4
HEIMILISRITIÐ