Fréttatíminn


Fréttatíminn - 07.12.2012, Page 61

Fréttatíminn - 07.12.2012, Page 61
Vatnskannan komin á borðið Þ Það orð fer af Skagfirðingum að þeir séu skemmtilegir og taki tilveruna mátulega alvarlega. Þessu góða orðspori viðheldur Björn Jóhann Björnsson, Skagfirðingur og blaðamaður á Morgunblaðinu. Hann gaf út Skagfirskar skemmtisögur fyrir jólin í fyrra. Skemmtisögurnar fengu ekki aðeins góðar viðtökur í Skagafirði heldur um land allt og vermdu metsölulista bókaverslana. Björn Jóhann safnaði því fleiri skagfirskum sögum fyrir þessi jól. Þær eru komnar út á bók, Skagfirskar skemmtisögur 2 – Meira fjör. Líklegt er að þær hljóti ekki síðri við­ tökur. Björn Jóhann er góður félagi og skemmti­ legur. Það þekkir pistilskrifarinn enda vorum við saman í skipsrúmi Jónasar Kristjánssonar á DV á sínum tíma. Jónas á tengingu í Skagafjörðinn, alnafni afa síns, hins kunna læknis á Sauðárkróki til margra ára en Jónas læknir stofnaði síðan Náttúrulækningahælið í Hveragerði. Hann sigldi vestur um haf og kynnti sér nýjungar í læknisfræði, meðal annars næringarfræði. Sú ferð er talin marka upphaf náttúrulækn­ ingastefnunnar hér á landi. Jónas Kristjáns­ son ritstjóri hefur áratugum saman skrifað um mat og matarmenningu, meðal annars barist gegn óhóflegri sykurneyslu – og sækir það ekki í sjöunda lið því Jónas, afi hans, hóf á sinni tíð baráttu fyrir breyttu mataræði Skagfirðinga, að því er fram kemur í bók Björns Jóhanns. Einnig varð Jónasi lækni „tíðrætt um meltingarkvilla eins og harðlífi og áttu menn helst að hafa hægðir þrisvar á dag,“ eins og segir í bók­ inni. „Ekki leist öllum Skagfirðingum vel á þessar nýju kenningar,“ segir enn fremur, „og til varð þessi vísa hjá Gísla Magnússyni í Eyhildarholti: Jónas læknir ætti í eigin barm að líta. Ætl’ann sjálfur yndi því alltaf að vera að skíta?“ Skagfirskir alþýðumenn voru höfðingja­ djarfir, ef marka má bók Björns Jóhanns. Þar segir frá samskiptum Guðmundar Oddssonar, sem lengi bjó á Sauðárkróki, og Jónasar læknis. Guðmundur, sem kallaður var Gvend­ ur snemmbæri, var eitt sinn að skipa upp fiski úr bát sínum þegar lækninn bar að. „Þú hefur aflað vel, Guð­ mundur minn,“ sagði læknirinn. Ekki stóð á svari hjá Gvendi: „Ekki held ég að þér þyki þetta nú mikið, sem tekur mörg hundruð krón­ ur fyrir að rista eina kerlingu á kviðinn.“ Fleiri Skagfirð­ ingar hafa þénað vel en Jónas lækn­ ir. Í bókinni segir af skipverjum togar­ ans Drangeyjar SK sem komu í land á Krókn­ um eftir góðan túr og vænan hásetahlut. „Ekkert fljótfengið vín reyndist til staðar, og lítið til af brugguðu, og því var ákveðið að panta flugvél frá Ísa­ firði til að fljúga með þá skipsfélaga frá Króknum til Siglufjarðar, sem var næsta ríkisverslun í þá daga. Þar var völlur á mönnum, vel keypt af vín­ inu á Sigló og síðan tekið á loft á ný. Upp­ götvaðist þá skýjum ofar, þegar menn tóku vodkaflöskurnar úr kössunum, að gleymst hafði að kaupa blandið. En menn dóu ekki ráðalausir: Förum í Grímsey! Þangað var síðan flogið til að redda gos­ inu en þegar vélin lenti var komið kvöld. Þurfti því að opna verslunina til að bjarga skipverjunum skagfirsku um blandið!“ Ef lagfæra þarf það sem betur má fara eru engir til þess betri en Skagfirðingar. Björn Jóhann segir þannig af Erlingi Erni Péturssyni sem lengi rak verslunina Tinda­ stól á Sauðárkróki, eftir að hafa tekið við rekstrinum af foreldrum sínum. Þegar hann lét af verslunarrekstrinum og flutti suður á mölina, eins og margir aðrir, innritaði hann sig í ensku í öldungadeild MH og gaf eftirfarandi skýringu á skólavistinni: „Ég er að vísu ágætlega að mér í ensku en mér fannst ég þurfa að bæta svolitlu við mig. Ég er nefnilega ekki alveg ánægður með þýðingar Helga Hálfdanarsonar á Shake­ speare!“ Kristmundur Bjarnason á Sjávarborg stundaði hins vegar þýðingar í raun og veru og þýddi meðal annars nokkrar af Ævin­ týrabókunum eftir Enid Blyton. Kristmundi mun hins vegar, að því er fram kemur í skagfirsku skemmtisögunum, hafa leiðst að þýða „kerlinguna“ eins og Blyton hét á heimilinu á Sjávarborg. Þegar tilkynnt var í hádegisfréttum um andlát rithöfundarins á Kristmundur að hafa rekið upp fagnaðaróp í eldhúsinu: „Hún skrifar þá ekki fleiri bækur, fjanda­ kornið!“ „Kristmundur vissi hins vegar ekki þá að Enid Blyton hafði gefið út á sjöunda hundr­ að bóka, langflestar óþýddar!“ Hvort Skagfirðingar eru heilagri en aðr­ ir skal ósagt látið en svo mætti þó álykta af frásögn af Hólahátíð. Þar var „um árið mættur fjöldi presta og kirkjan yfirfull af fólki víða að af Norðurlandi. Einn af prest­ unum, líkast til úr Skagafirði, segir þá við annan: Fátt er hér af guðsbörnum – flestir Akureyringar.“ Sagt hefur verið um skagfirska karla að þeir séu söng­ gleði­ og kvennamenn. Rétt þykir því að ljúka þessum skagfirska pistli með stuttri sögu hins þvottekta Skag­ firðings, Björns Jóhanns Björnssonar „af ónefndum karli á Sauðárkróki sem var þeirrar undarlegu náttúru gæddur að það leið alltaf yfir hann þegar hann hafði mök við konuna sína. Hún varð því að skvetta á hann vatni svo hann rankaði við sér. Á kjaftastæðinu svonefnda við bryggjuna var karlinn stundum heldur glaðhlakkalegur, glotti við tönn og sagði: Jæja piltar. Vatnskannan er komin á borð­ ið í kvöld!“ Jónas Haraldsson jonas@ frettatiminn.is HELGARPISTILL Te ik ni ng /H ar i Á R N A S Y N IR util if. is MEINDL GÖNGUSKÓR GÆÐI Í GEGN ÚRVALIÐ ER Í ÚTILÍF. Í Réttindagátt getur þú séð greiðslur þínar vegna heilbrigðisþjónustu. Með því að skrá bankareikning og netfang tryggir þú að allar endurgreiðslur verði lagðar inná reikning þinn og þér jafnframt sendur tölvupóstur. SJÚKRATRYGGINGAR ÍSLANDS LAUGAVEGI 114 150 REYKJAVÍK WWW.SJUKRA.IS Kannaðu málið í Réttindagátt á sjukra.is. Átt þú inni endurgreiðslu vegna heilbrigðisþjónustu? www.sjukra.is Hjálpaðu okkur að tryggja rétt þinn. Mötuneyti HB Granda hf Reykjavík auglýsir eftir starfmanni Starð felst í aðstoð í eldhúsi og viðkomandi þarf að geta leyst matráð af í fríum. Nánari upplýsingar gefur Arnbjörn í síma 550-1059 eða með tölvupósti á matsalur@hbgrandi.is Helgin 7.-9. desember 2012 viðhorf 55
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112

x

Fréttatíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttatíminn
https://timarit.is/publication/944

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.