Fréttatíminn - 25.10.2013, Blaðsíða 28

Ú
r
ljó
ði
nu
F
ja
llg
an
ga
e

ir
Tó
m
as
G
uð
m
un
ds
so
n
ÞARNA FÓR ÉG
SJÁIÐ TINDINN!
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
1
3
-2
2
0
6
Heilbrigðiskerfi
á Heljarþröm
hluti4. stiga flokkunarkerfi tryggir að veikasta
fólkið fái þjónustu fyrst. Þeir sem eru
minna veikir geta þurft að bíða lengur.
Bráðamóttakan er ein þeirra deilda sem
gert er ráð fyrir á nýjum spítala. Árið 2010
var ráðist í talsverða endurnýjun á hús-
næði bráðamóttökunnar í Fossvogi þegar
bráðamóttakan á Hringbraut og bráðamót-
takan í Fossvogi sameinuðust. Guðlaug
Rakel Guðjónsdóttir, framkvæmdastjóri
bráðsviðs, segir að þjónusta við sjúklinga
hafi batnað við sameininguna en hún hafi
einnig haft í för með sér talsverða hag-
ræðingu. „Þegar sameiningin átti sér stað
var litið svo á að hún væri einungis fyrsta
skrefið í áttina að frekari sameiningu sem
myndi eiga sér stað í nýjum spítala. Nú
er hins vegar ljóst að nýr spítali verður
ekki að veruleika innan þess tíma sem við
væntum á allra næstu árum og við því þarf
að bregðast,“ segir Guðlaug Rakel.
Húsnæðiskostur bráðadeildar er úr sér
genginn þrátt fyrir að endurbæturnar sem
gerðar voru fyrir þremur árum hafi bætt
nokkuð úr skák. Vandamálið er stærra en
svo að hægt sé að laga það með smá endur-
bótum – algjörrar umbyltingar er þörf og
í hana verður ekki ráðist í núverandi hús-
næði, ekki síst þegar fyrirætlanir eru uppi
um að byggja nýjan spítala á næstu árum.
Ragna Gústafsdóttir hjúkrunardeildar-
stjóri fer yfir vankantana: „Það þarf að
útbúa fleiri einbýli með salernum á bráða-
móttökunni þannig getum tryggt meira
öryggi sjúklinga í því húsnæði sem við
erum. Það eru allt of fá einbýli til þess að
við getum með góðu móti komið í veg fyrir
smithættu. Hér deila sjúklingar herbergj-
um og baðherbergjum,“ bendir hún á. Á
stærstu stofunni liggja allt að níu sjúk-
lingar. „Það er algjörlega óásættanlegt.
Við þurfum að taka sjúkrasögu sjúklinga
sem fela oft í sér viðkvæmar upplýsingar
þótt við reynum að komast hjá því að hafa
viðkvæma sjúklinga, svo sem fólk sem
hefur gert sjálfsvígstilraunir, í herbergi
með öðrum þótt það sé ekki alltaf hægt að
koma í veg fyrir það,“ segir hún.
Bráðaherbergi deildarinnar er allt of
lítið og rúmar vart þau tæki og starfs-
fólk sem þarf til að sinna einum sjúklingi
í alvarlegum tilfellum. Að auki er deildin
vanbúin tækjum þótt hún sé ekki eins
tækjaþurftarfrek og margar aðrar deildir
spítalans.
Krabbameinssjúklingar
þurfa betri aðstöðu
Bráðamóttakan sér einnig um að taka á
móti krabbameinssjúklingum sem veikjast
vegna þess að þeir eru með bælt ónæmis-
kerfi vegna krabbameinslyfjagjafar. „Að-
Hjalti Már Björnsson lærði bráðalækningar
í Virginíu í Bandaríkjunum en flutti til Ís-
lands fyrir um tveimur árum. Þegar hann er
spurður hvers vegna hann hafi komið heim
segir hann ástæðuna sambland af vinnu eig-
inkonu sinnar og fjölskylduaðstæðum. „Það
voru sannarlega ekki launin eða vinnuað-
stæðurnar sem freistuðu mín,“ segir hann og
hlær. „Það er hins vegar dálítið áhugavert að
fá að taka þátt í því að byggja upp heilbrigðis-
kerfið á Íslandi. Það er mun auðveldara að
hafa áhrif hér en út í hinum stóra heimi enda
landið lítið með stuttum boðleiðum. Það er
auðvelt að fá fólk með sér til að byggja upp og
breyta,“ segir hann.
Hjalti hefur áhyggjur af þeirri þróun sem
orðið hefur í íslensku heilbrigðiskerfi á
undanförnum árum. „Það hefur alltaf verið
þannig að íslenskir læknar hafa farið út í sér-
nám og komið heim með einhverjar nýjungar
með sér. Það hefur hins vegar breyst eftir
hrunið því nú koma sárafáir heim. Það er því
ákveðin hætta á að stöðnun verið í heilbrigð-
iskerfinu í jafn einangruðu útkjálkalandi og
Ísland er,“ segir Hjalti. Hann segir að það sé
samt sem áður áberandi hversu áhugasamt
og öflugt starfsfólkið sé í íslensku heilbrigð-
iskerfi enda hafi það brennandi áhuga á að
veita góða þjónustu.
„Aðbúnaður og tækjakostur er hins vegar
langt að baki því sem gerist að jafnaði í
Bandaríkjunum, ekki aðeins á okkar deild
heldur er á öðrum deildum sem hefur mikil
áhrif á störf okkar. Það er til að mynda mjög
áberandi hvað röntgendeildin á Landspítal-
anum hefur verið svelt af tækjabúnaði, en það
hefur umtalsverð áhrif á þær rannsóknir sem
við þurfum að gera og háir okkur mikið,“
segir Hjalti.
Húsnæðið óhentugt fyrir bráðastarfsemi
„Húsnæðið er að auki mjög óhentugt fyrir
bráðastarfsemi. Verst er að sjúklingar eru
ekki einir á stofum, við þurfum að biðja fólk
að segja sjúkrasögu sína bak við tjald þar
sem aðrir geta heyrt sem er mjög óþægilegt
fyrir sjúklinga. Annað er að deildin er mjög
þröng og hólfaskipt og því erfitt að hafa
yfirsýn yfir sjúklingana. Ákjósanlegt væri að
hjúkrunarfræðingar væru með sjónlínu inn
á stofu þegar þeir eru að vinna gagnavinnu í
tölvu. Einnig eru hér mjög langir gangar sem
umtalsverður tími fer í að ganga. Við höfum
mælt að á hverri átta tíma vakt ver hjúkr-
unarfræðingur heilli klukkustund í að ganga
á milli staða. Það er tími sem fer þá ekki í að
sinna sjúklingum,“ segir Hjalti.
Hann bendir á að það skipti líka mjög
miklu máli að verið sé að reka bráðaþjón-
ustu á nokkrum stöðum á Landspítalanum.
„Auk bráðamóttökunnar hér í Fossvogi er
bráðamóttaka fyrir hjartasjúklinga, hjarta-
gáttin, á Hringbraut og svo er bráðamóttaka
geðdeildar á þriðja staðnum, síðan er það
bráðamóttaka barna og kvennadeildin. Það
væri mikið hagræði að hafa það allt á einum
stað. Þegar við þurfum samvinnu við lækna
á öðrum deildum sem eru ekki í sama húsi
verða boðleiðirnar einfaldlega lengri og
hætta á að samskiptin verði ekki eins örugg,“
segir Hjalti.
Góður starfsandi á deildinni
Aðspurður segir Hjalti andann á bráðadeild-
inni mjög góðan. „Fólk er mjög samhent í að
reyna að veita sjúklingunum góða þjónustu.
En það er mjög mikil þreyta komin í allt
starfsfólk í heilbrigðiskerfinu, á okkar deild
eins og öðrum. Fólk sýndi því skilning að
það kreppti að eftir hrun og fann að það var
nauðsynlegt að allir sneru saman bökum og
tækju á sig aukið álag. Núna er hins vegar
komið ákveðið vonleysi í fólk þegar það sér
ekki fram á betri tíð miðað við núverandi
stefnu stjórnvalda. Þess vegna eru margir í
hlutastarfi annars staðar og flestir af yngri
sérfræðingunum vinna hluta af árinu er-
lendis til að hífa upp tekjurnar. Það gerir það
hins vegar erfiðara að manna deildina þegar
læknar neyðast til að taka sér launalaust frí
til þess að fara utan og vinna. Vandræði við
mönnun eykur álagið á þá sem eftir eru,“
segir hann. Hjalti segir að bráðadeildin
búi að því að á henni starfa allmargir mjög
reyndir læknar, margir komnir yfir sextugt.
„Margir þeirra myndu gjarnan vilja draga úr
vaktaálagi en það er ekki hægt vegna mann-
eklu,“ bendir hann á.
Sett hefur verið upp tveggja ára
kennsluprógramm í bráðalækningum sem
núna er fullmannað í. „Þetta er tveggja ára
grunnur að sérnámi en síðan hvetjum við
læknana okkar til að ljúka sérnáminu erlend-
is. Þannig bæta þeir við sig þekkingu,“ segir
Hjalti. Hann vonast til þess að með þessu
megi tryggja að nægilegur fjöldi bráðalækna
verði til að þjóna Íslendingum í framtíðinni.
„Svo er hins vegar annað mál hvort þeir hafi
yfirleitt áhuga á að starfa á Íslandi í framtíð-
inni ef áfram verður svona mikill munur á að-
stöðu og launum. Það er áríðandi að bregðast
við því fljótt,“ segir Hjalti.
Hjalti Már Björnsson bráðalæknir
Hætta á stöðnun í heilbrigðiskerfinu
28 fréttaskýring Helgin 25.-27. október 2013