Fréttatíminn - 30.03.2012, Blaðsíða 38

Er lesblinda hindrun á vegi þínum eða barnsins
þíns?
Viltu ná árangri í námi?
Viltu betri einbeitingu?
Viltu skrifa af meiri leikni?
Viltu fá ánægju af lestri?
Nýtt! Lestrarhjálpin.
Styttri námskeið ætluð 7 til 10 ára.
Nýtt! Hugarkort.
Einföld og árangursrík glósutækni, frá 9 ára.
Davis® lesblinduráðgjafar Lesblindulistar eru:
Áslaug - Hugrún - Ingibjörg - Sigrún - Sigurborg
Við höfum 8 ára frábæra reynslu af Davis® aðferðinni
Erum á kyrrlátum stað í Mosfellsbænum að Völuteigi 8.
NÁÐARGÁFAN LESBLINDA
www.lesblindulist.is
bók og læra málfræðireglur og beygingar
og skrifa gekk mér hörmulega. Ég hætti
svo bara að reyna þegar ég var komin í
menntaskóla. Ég fór bara fyrir foreldra
mína því ég hafði gefið upp alla von um að
geta látið þetta skólakerfi skilja hvað ég
gat í raun og veru. Þannig breyttist ég úr
fyrirmyndanemanda í nemanda með upp-
steyt og fýlu. Ég hætti loks í menntaskóla,
algjörlega andlega uppgefin og í raun bara
kvíðin og þunglynd eftir allt vesenið og
misskilninginn,“ segir Vala þegar hún
rifjar upp þetta tímabil.
Hún lýsir síðustu misserunum í skólan-
um áður en hún hætti sem mjög erfiðum.
Þá hafi hún í áraraðir verið búin að fá þau
viðbrögð í menntakerfinu að hún gæti
ekki lært og væri ekki nógu klár. Sjálfs-
myndin var í molum og hún hélt að skóla-
göngunni væri endanlega lokið.
„Það var svo mamma sem átti þá hug-
mynd að ég færi í greiningu vegna les-
blindu, þar sem hún hafði lesið bók um
lesblindu. Það leið samt töluverður tími
þar til ég lét verða af því, enda kostaði
greiningin sitt og það var ekki fyrr en
maðurinn minn, sem var þá kominn inn í
líf mitt, benti mér á að stéttarfélagið niður-
greiddi ferlið, að ég lét verða af því. Ég fór
í svokallaða Davis-leiðréttingu á nám-
skeiði hjá konunum í Lesblindulist og ég
fann strax breytingar. Á tveimur dögum
var skriftin mín orðin allt önnur og les-
skilningur mun betri.“
Það eru til margar aðferðir við að vinna
á lesblindu, en ein sú vinsælasta er kennd
við Ron Davis. Á 30 stunda einstaklings-
námskeiði, eða Davis®-leiðréttingu, lærir
einstaklingurinn aðferðir sem hjálpa
honum við að ná stjórn á neikvæðum
þáttum lesblindunnar með þeim jákvæðu.
Námskeiðin eru sniðin að þörfum hvers
og eins, á þeim hraða sem hentar hverjum
og einum. Vala fékk lausn sinna mála hjá
Lesblindulist í Mosfellsbæ, þar sem fimm
Davis-ráðgjafar vinna, og ber hún þeim
afar vel söguna.
Lífið gjörbreyttist
„Námskeiðið var frábært og allt
skýrt fyrir manni með mjög
greinargóðum hætti. Þetta var
eins og stilling á skynfærunum og
mér leið eins og þær væru að fara
með mig út úr langvarandi þoku.
Við fórum í gegnum hugrænar
æfingar og verklega þjálfun, þar
sem við meðal annars leiruðum, af
því að flestir lesblindir skynja hluti
í þrívídd, þannig að þeir læra mjög
vel með slíkum aðferðum. Þetta tók
ekki nema viku, en ég kom út sem
ný manneskja, þó að það tæki auð-
vitað tíma að fá mig til að fara aftur
í skóla.“
Eftir að hafa hugsað málið vel og
vandlega ákvað Vala að drífa sig af
stað aftur og skráði sig við Fjöl-
brautaskólann í Ármúla. Eftir það
varð ekki aftur snúið.
„Það breyttist bara allt. Áhuginn
kom aftur og mér fannst ég loks
geta tekið þátt í skólastarfi eins og
annað fólk. Eftir öll þessi ár skildi
ég loksins hvernig hinum hafði liðið
í skólanum. Svona var að geta kom-
ið hlutum sem maður skildi frá sér
á almennilegan máta. Ég man mjög
vel eftir því þegar ég fékk í fyrsta
skipti 9 fyrir ritgerð í skólanum.
Það gladdi mig gríðarlega og allt í
einu fannst mér eins og ég gæti allt.
Í kjölfarið kláraði ég stúdentspróf
með góðum árangri,“ segir Vala og
brosir þegar hún rifjar upp tímann
þegar hún fékk lausn sinna mála.
Sigrast á gömlum draugum í
tölfræði
„Ég skráði mig svo í nám í Háskóla
Íslands í sálfræði, sem er almennt
talið með erfiðasta náminu sem þar
er í boði. Fyrir leiðréttinguna hefði
ég aldrei lagt í það. Ég komst meira
að segja í gegnum tölfræðina, þar
sem er meira en 30% fall. Ég hef
fulla trú á sjálfri mér í námi núna
og gengur mjög vel að stjórna tíma
mínum. Ég get spáð fyrir um hvað
ég er lengi að gera hlutina og skil
tímann miklu betur. Ég er stundvís
og mér líður vel og ég hlakka til að
takast á við áframhaldandi nám,
til að fá að sýna hvað ég get,“ segir
Vala glöð í bragði.
Hún stundar líka magadans og
aðrar íþróttir af krafti og segir sam-
hæfingu hreyfinga orðna góða. Það
er af sem áður var þegar henni gekk
afar illa á því sviði. Við leiðrétt-
inguna breyttist líf hennar á fleiri
vígstöðvum, sérstaklega með tilliti
til tímaskyns og þeirra vandræða
sem hún hafði lent í þegar kom að
tímasetningum.
„Nú get ég gert aðgerðarplön,
miðað út tíma og gert margt sem
ég hefði aldrei getað áður. Nú leið-
rétti ég meira að segja manninn
minn stundum þegar hann er að
miða út tíma,“ segir Vala og hlær.
Hún segist nú orðin mjög góð í
að skipuleggja hluti, vinna reikn-
inga, bókhald og fleira. Hún segist
vera með afar sterkar skoðanir á
menntakerfinu eftir reynslu sína og
vill sjá margt breytast.
Sér skýrt og horfir björtum
augum fram á veginn
„Því miður held ég að það fari afar
margir með brotna sjálfsmynd út
úr skólakerfinu og haldi að þeir
séu vitlausir, þegar raunin er sú að
þessir einstaklingar eru með les-
blindu og geta fengið lausn sinna
mála. Mér finnst að það verði að
taka á þessu. Bæði verður að mæla
fleira en lesskilning í námi og eins
verður að greina lesblindu snemma
hjá öllum þeim sem glíma við hana.
Þeir sem eru í vandræðum og
grunar ef til vill að þeir séu með
lesblindu verða að láta athuga það.
Verkalýðsfélög niðurgreiða þetta
flest og ferlið tekur ekki marga
daga. Þetta breytti lífi mínu og fjöl-
margra annarra,“ segir Vala þegar
ég spyr hana hvort hún eigi ráð
handa þeim sem eru í vafa um hvort
þeir þjáist af lesblindu. Hún vill líka
koma því á framfæri að lesblindir
séu yfirleitt með greindarvísitölu
yfir meðallagi og röskuninni fylgi
oft einstök náðargáfa á öðru sviði.
Þeir sem glími við lesblindu verði
að fá að vita það að þeir séu ekki illa
gefnir og hafi oftast alla burði til að
skara fram úr í lífinu. Þegar ég bið
hana að taka saman í stuttu máli
breytinguna á lífi sínu eftir að hafa
verið greind og farið á leiðréttingar-
námskeið, stendur ekki á svörum.
„Mér líður eins og ég hafi komist
út úr móðu sem ég var föst í og nú
sé allt skýrt. Ég skil núna hvernig
fólk kemst áfram í lífinu og getur
gert það sem það þarf að gera, því
ég get það sjálf. Ég hefði ekki getað
lifað því lífi sem ég lifi núna ef ekki
væri fyrir leiðréttinguna sem ég
fékk. Hún gjörbreytti lífi mínu á alla
vegu.“
Lesblinda
„Skólinn einblínir á bókleg fög, hið lesna, hið talaða og hið
skrifaða orð. Allt þetta er erfitt fyrir einstakling með dyslexiu,
allt frá fyrsta degi. Í raun er einstaklingur með dyslexiu eins
og McIntosh tölva og aðrir PC tölva, það vita allir að þessi
kerfi er erfitt að samræma.“ R.D. Davis.
Orðið lesblinda eða dyslexia er oft notað sem samheiti yfir
námsörðugleika eins og lesblindu, reikniblindu og skrifblindu.
Margir þekkja það að leggja á sig mikla vinnu í námi en upp-
skera lítinn árangur. Lesblindir einstaklingar upplifa oft mikla
erfiðleika og vanlíðan í skólum og daglegu lífi. Lesblinda á
ekki bara við um börn; margir fullorðnir eru með lesblindu
þótt þeir hafi aldrei verið greindir. En ekki má gleyma að
lesblinda hefur ekki eingöngu neikvæða þætti; myndræn
hugsun er einn helsti hæfileiki lesblindunnar. Margir lista-,
athafna-, íþrótta- og vísindamenn hafa tjáð sig um lesblindu
sína og að hún hafi hjálpað þeim að ná langt. Talið er að 10
prósent þjóðarinnar, börn og fullorðnir, séu með lesblindu,
eða um 32.000 einstaklingar. Þar af má áætla að um 15
þúsund Íslendingar séu með verulega mikla lesblindu.
Eftirfarandi einkenni
eru dæmi um lesblindu:
 Að hafa sérstaklega mikið ímyndunarafl
 Að vera sérlega meðvitaður/vituð um umhverfi sitt
 Að vera mjög forvitin/n
 Að geta nýtt öll skilningarvitin í einu
 Að geta upplifað hugsun sem veruleika
 Að sleppa stöfum eða víxla við lestur
 Að finnast stafir hreyfast eða hverfa
 Að fara línuvillt
 Að eiga erfitt með stafsetningu
 Að þekkja ekki hægri og vinstri
 Umhverfið truflar
 Að eiga erfitt með að læra á klukku
 Að gera ekki mun á stórum og litlum stöfum
 Að gleyma sér í dagdraumum og fylgjast ekki með
 Að eiga erfitt með að skipuleggja sig
Mér líður eins og
ég hafi komist út
úr móðu sem ég
var föst í og nú
sé allt skýrt
Vala stundar magadans og
aðrar íþróttir af krafti og segir
samhæfingu hreyfinga orðna
góða. Ljósmynd Hari
38 viðtal Helgin 30. mars-1. apríl 2012