Læknablaðið - 01.03.1947, Blaðsíða 10

36
Læknablaðið
us recti. Útferð á cancer, i*yll-
inæð eða proctitis. Ivláði við
endaþarminn á pruritus ani eða
parasita. Bólgur með verkjum
á fistulu með retentio, ígerð
eða dermoidcystur. Undir viss-
um aðstæðum getur hægða-
tregða bent á cancer og niður-
gangur á colitis eða proctitis.
Sjúkrasagan getur auðvitað að-
eins verið bending um sjúk-
dómsgreininguna, en hún verð-
ur alltaf, nema þá lielzt við
pruritus ani, að byggjast á
hinni objectivu skoðun.
Við rannsákn er sjúklingur-
'inn annaðhvort látinn krjúpa
í hné-olnbogastöðu á rann-
sóknarborðinu, eða liggja i
vinstri hliðarlegu, og er þá höf-
uð og bolur beygður fram á
við og beygt í mjöðmum og
hnjám, þannig, að hann ligg-
ur í kút með rassinn úti á borð-
röndinni. Þægilegra er, að
skjóta undir hann litlum púða
eða samanbrotnu handklæði.
Analregionin er nú skoðuð og
palperuð. Til smurnings er
handhægt að nota:
Tragant. pulv...........g. 7
Glycerin ............... g. 60
Sol. hydrarg. chlor. cor-
rosiv. . .. :........ lc/((
ad g. 300
Þetta er þykkur vökvi, sem
auðvelt er að þurrka af.
Af því sem búast má við að
finna við þessa rannsóknarað-
ferð, má fyrst nefna pruritus
ani. 1 ranninni er ekki hægf
að neita pruritus, þótt ekkert
finnist við rannsókn, því að
pruritus er ekki morbus sui
generis, aðeins einkennaheiti,
sem ekki segir annað en að
sjúklingurinn hafi langvarandi
kláða við anus. Venjulega sjásl
og finnast ])ó breytingar. Húð-
in er þykk, oft eins og leðm-,
hrjúf, og bundin við dýpri
partana vegna bandvefsbreyt-
inga i subcutis. Oftast eru klór,
rispur og sprungur. Venjuleg-
ur hörundslitur er horfinn, húð
in er gráhvít, gráblá, stundum
rauð ef infection er, eða hún
liefir exematiserazt, sem oft
vill verða.
Þá sést ytri gyllinæð. Það er
ástæðulaust að lýsa henni nán-
ar, nema því sérstaka ástandi,
þegar trombosis hefir orðið.
Sjúklingurinn verður hennar
þá var vegna skyndilegra
verkja við anus, og það eru
einmitt verkirnir, sem reka
hann til læknis. Það sem með-
al annars greinir tromboser-
aða gvllinæð frá igerð er ])að,
að igerðin er lengur að mvnd-
ast, að gyllinæðin er alveg inn
við anus og' að litur hennar er
dökkbláleitur. Ef tromboseruð
gyllinæð hefir inficerazt, in-
fektionin breiðst út og mvndað
ígerð, er vitaskuld erfitt að
dæma um upprunann. Igerð
getur verið hvar sem vera skal
í analregioninni. Ef ígerð eða
bólga kemur livað eftir annað
neðst yl'ir spjaldbeininu, er lík-