Læknablaðið - 01.06.1960, Page 58

76
LÆKNABLAÐI!)
og síðan hvörn vetur upp það-
an“ (35. bls.). Og síðar segir:
„Etats-ráð Búchvald var Bjarna
allt af liðveittur . . . léði lionum
bækur, lánaði peninga, útveg-
aði lík til uppskurðar og fleira
slíkt, en lengi var það þó mið-
ur enn Bjarni hafði verðleik til“
(50. bls.). Buchwald liefur vafa-
laust verið Bjarna liðveittur,
því að hann var einkakennari
Bjarna og bar að fylgjast með
honum. En ég tel vafasamt, að
hann hafi fengið að taka lík
heim til sin, þ. e. á regens, til
líkskurðar, því að ég lief hvergi
séð þess getið, að Hafnarstúd-
entar hafi gert líkskurð á stúd-
entagörðunum, óg eru þó til
allrækilegar lýsingar á lífinu í
Borchs kollegii, en þar má ætla,
að það helzt hefði verið gert.
Hitt mun vera rétt, að Bjarni
bafi eklci gert sinn fyrsta lík-
skurð fyrr en 1748, því að fyrir
þann tíma auglýsir Bucliwald
alltaf i kennsluskránum „data
occasione Anatomiam“ og þau
tækifæri munu sjaldan hafa gef-
izt. En eftir að Heuermann er
orðinn prosektor hjá Bucli-
wald, má lesa eftirfarandi í Ber-
lingske Tidende 16. nóv. 1750:
„paa begge teatre baade det me-
dicinske og chirurgiske paa nær-
værende tid er den störste lejlig-
hed til övelse for de studerende,
saa som hvert teater har paa
kort tid faaet tvende cadavere“
(Norrie 1934, 20. bls.).
Bjarni hefur eflaust gert lík-
skurðina á Tlieatrum anatomi-
cum háskólans „det medicin-
ske“ undir liandleiðslu Heuer-
manns. Þó má vel vera, að eftir
1758, þegar hann var farinn frá
Buchwald, hafi Bjarni verið
einn um líkskurðina, en hann
liefur gert þá á Tlieatrum ana-
tomicum.
Bjarni liefur eitthvað gert að
krufningum, þegar lieim kom,
en nú mun aðeins varðveitt lýs-
ing á einni þeirra, sem er tekin
upp í Sögu sullaveikinnar eftir
Guðmund Magnússon eftir
bréfabók Bjarna Pálssonar. Lýs-
ingin er skýr og sýnir, að Bjarni
liefur haft talsverða leikni í
krufningum.
Annarrar krufningar er getið
i ævisögu Bjarna (64. bls.), sem
liann gerði á Guðmundi syni sín-
um, er lézt tæplega mánaðar-
gamall. Sá Bjarni „engin spor
í honum til gallblöðru“ og á þá
að hafa sagt: „Hvörnig átti
sképnan að lifa ?“ Þessi lýsing
er of ófullkomin, til þess að
liægt sé að leggja mikið upp
úr henni, en réttara hefði verið
að geta gallganganna.
Yfirsetukvennafræði er ein
þeirra fræða, sem ævisagan tel-
ur, að Bjarni liafi numið af
Buchwald, og nefnir ekki þar til
aðra kennara. Hann var frá 1741
í ljósmæðranefndinni, sem
gegndi því hlutverki að yfir-
heyra ljósmæður í Höfn og
fylgjast með störfum þeirra.
Hins vegar verður ekki séð af