Læknablaðið - 01.04.1965, Page 32

58
LÆKNABLAÐIÐ
en gæta verður þess, að kalk-
tekja þess, sem prófaður er, sé
GOO mg á dag eða minni. ■—
4) Alk.fasi ofan 4.0 Bo-
dansky-eininga, eða 10 King—
Armstrong-eininga, sést oft, og
þá yfirleitt samfara sýnilegum
beinbreytingum á röntgen.
5) Kalkþolspróf er svo fram-
kvæmt. Sjúklingi er haldið á
ákveðnu, kalk- og fosfórsnauðu
mataræði þrjá til fjóra daga og
fosfórútskilnaður í sólarhrings-
þvagi ákvarðaður. Finimta dag-
inn er svo gefin 4-klst. infusion,
sem inniheldur 10 ml af 10%
Ca-gluconati og fosfórútskilnað-
ur prófdagsins og hins næsta
á eftir ákvarðaður. Próf þetta
byggist á því, að snögg hækk-
un kalkþéttni Idóðs dregur úr
útskilnaði kölkungahormóns
hjá öllum nema þeim, sem hafa
autonom ofútskilnað kölkunga-
hormóns, en af því leiðir lækk-
un fosfórútskilnaðar meira en
13% prófdaginn og aukning
þvagmagns fosfórs dagsins á
eftir umfram 10%.
6 Fosfór-skerðingarpróf
grundvallast á því að liafa
fæðu sjúklingsins í 4—7 daga
sem fosfórrýrasta (minna en
300 mg á dag) og jafn-
framt gefa A1 (OI4)3, sem
hindrar upptöku fosfórs í görn-
um, með það fvrir augum að
afhjúpa tvíræð gildi blóðs- og
þvagkalks, þegar grunur er um
byperparalhyreoidismus. Eink-
um er mikið lagt upp úr því,
að engir aðrir en slikir sjúkling-
ar auki þvagútskilnað kalks
fram yfir 230 mg á sólarhring.
7) Cortison í 150 mg
skömmtum í 10 daga, eða 300
mg í 5 daga, er talið „normali-
sera“ hækkað kalk í blóði af
öllum öðrum uppruna en ofút-
skilnaði kölkungahonnóns, og
er því prófi þessu oft beitt, þeg-
ar vafi leikur á um orsök slíkr-
ar kalkofþéttni blóðs.
8) Hydroxyproline er ein
þeirra amínósýrna, sem collagen
beina er byggt úr. Dtskilnaður
er aukinn í hyperparathyreoidis-
mus, thyreotoxicosis, acrome-
galy og Pagets sjúkdómi, en
ekki i nephrolithiasis almennt.
Eðlilegur útskilnaður amínó-
sýru þessarar er samkvæmt að-
ferð Prockops allt að 40 mg á
sólarhring, en í hyperparathy-
reoidismus er þetla magn tvö-
til þrefaldað að minnsta kosti.
Vonir eru tengdar, að ákvörð-
un HPr geti hjálpað i vafalil-
fellum; ennbá er þetta próf þó
aðeins á valdi fullkomnustu
rannsóknarstofnana.
9) Með notkun Ca45 (geisla-
virkt) er hægt að sýna fram á
aukið niðurrif og uppbyggingu
beina í öllum hyperparathy-
reoid sjúklingum.
10) „Radioimmune-assey“ á
endogen kölkungahormón virð-
ist í dag vera hin ákjósanleg-
asta leið til þess að sanna eða
afsanna grun um hyperparathy-
reoidismus. Enn þá er aðferð