Læknablaðið - 01.06.1966, Blaðsíða 33

LÆKNABLAÐIÐ
109
aðir, og varð í þeim iiópi eitt dauðsfall. tJr tveimur saursýnum
sendum frá Sauðárkróki ræktuðust mænusóttarveirur af ætt II.
Leitað var að mótefnum gegn öllum ættum mænusóttar í blóð-
vatni eins sjúklings, sem lamaðist á Sauðárkróki, og reyndist
hann aðeins hafa mótefni gegn ætt II.
Þessar rannsóknir á mænusótt árin 1955—1956 henda því til
þess, að mænusóttarveirur af ætt I hafi valdið aðalfaraldrin-
um i Reykjavik og nágrenni (sbr. einnig I. mynd). Afmarkaður
faraldur af ætt II hafði gengið samtímis á Mið-Norðurlandi, en
á Yestfjörðum og Norðausturlandi liafi Akureyrarveiki verið á
ferðinni.
Árið 1955 var mænusótt í fyrsta sinni greind hérlendis með
ræktun og ættgreiningu veirunnar, sem henni veldur. Hvaða
tegundir mænusóttarveirna hafi valdið fyrri faröldrum, verð-
ur aðeins ráðið af líkum. 3. tafla sýnir niðurstöður mælinga á
mænusóttarmótefnum í blóðvatni nokkurra barna úr Reykja-
vík. Mælingarnar voru gerðar fyrir faraldurinn 1955. Yngri
hópurinn eru börn fædd eftir faraldurinn 1945—1947, en eldri
börnin eru fædd fyrir þann faraldur. Eins og taflan leiðir i ljós,
bafa 12 börn af 14 í eldri hópnum mótefni gegn ætt I, en enginn
i yngri hópnum hefur mótefni gegn ætt I. Af þessu má ætla, að
faraldurinn 1945—1947 hafi verið faraldur af ætt I.
I Heilbrigðisskýrslum af Norðurlandi árið 1945 er getið um
mænusóttarsjúklinga, sem hafi veikzt í faraldrinum 1935 og séu
að fá sjúkdóminn í annað skipti. Rendir þetta til þess, að önnur
tegund en sú, sem gekk 1935, hafi va'Idið faraldri á Norðurlandi
1945.
I Læknablaðinu 1952 birtist yfirlit yfir athuganir á mótefn-
um gegn ætt II á blóðsýnum, sem safnað var 1950.11’ 12 Sam-
kvæmt þeim heimildum liefur faraldurinn 1935 getað verið far-
aldur af ætt II.
Af framansögðu er ljóst, að á árunum 1904—1956 hafa orðið
hér stærri mænusóttarfaraldrar á því sem næst 10 ára fresti. Á
sama tímabili eru oftast skráðir einn til tíu sjúklingar árin milli
faraldra. Árin 1932, 1938 og 1951 geta Heilbrigðisskýrslur smærri
faraldra, um 80 sjúklingar hvert ár, en engin mænusótt er skráð
árin 1906—1913 og 1943.
Nú í haust eru liðin 11 ár frá síðasta mænusóttarfaraldri, og
mætti því, hvenær sem er, vænta nýs faraldurs, ef veikin hefði
nú sama gang og hún hefur haft hér siðustu áratugi.
Síðan 1956 hefur verið notað hér mænusóttarbóluefni, gert