Læknablaðið - 01.06.1966, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ
131
miðbunuþvagsýna, þegar 100 þús. sýklar pr. ml. eru skoðuð sem
skil miili þvagmengunar og raunverulegrar þvagsmiíunar.
Hvað er þá sjúkdómsmyndandi (significant) sýklatalning í
þvagi? Allir telja öruggt, að ífarandi þvagfærasýking sé eða geli
orðið, ef tala sýklanna er 100 þús. pr. ml. eða meiri. Hins vegar
Iíta margir svo á, að sýklatala með smitnæmum sýklum, sem ligg-
ur á milli 20 og 100 þús. pr. ml., gefi líka ástæðu til að beita
sýkladrepandi meðferð, þar sem betra sé að meðhöndla of marga
með meinlausa mengun þvags, heldur en að sleppa hinum, sem
væga sýkingu kunna að hafa, en slíkt er nærri óhjákvæmlegt, ef
talan 100 þús. er notuð til aðskilnaðar.
Alltaf ber að líta á pyelonepbritis sem alvarlegan sjúkdóm.
cnda leiðir hann óáreittur eða þar, sem réttri meðferð er ekki beitt,
fyrr eða síðar til varanlegrar nýnaskemmda og minnkaðrar nýrna-
starfsemi. Vægt blóðleysi, langvarandi þreyta, slappleiki, megurð
ásamt almennri vanlíðan eru tíðir fylgifiskar pyelonepbritis chron-
ica, að ekki sé talað um illkynja háþrýsting, sem margir telja, að
eigi rót sína að rekja til þessa sjúkdóms.
Sígildir textar um pyelonephritis greina hann i tvö stig, bráð-
an og langvinnan (acuta et chronica), en mér virðist nær sanni
að telja hann oftast langvinnan. Þótt svo hittist á, að læknir kom-
ist í tæri við sjúkling með sérkenni hins svokallaða bráða forms,
þ. e. híta, verk í regio costovertebralis, sem auk þess hefur tíð og
sár þvaglát og gröft í þvagi, er ógerlegt að sanna, að hér séu sýklar
í fyi-sta sinni á ferð í þvagfærunum, og því er jafnlíldegt, að um
pyelonephritis acuta in chronico sé að ræða. Skoðun þessi grund-
vallast á því, að þvagfærasýking getur verið gersamlega einkenna-
laus eins og margskjalfest er við fjölda krufninga, þar sem fundizt
hefur pyelonephritis í öðru eða báðum nýrum og ræktun frá
blöðruþvagi og nýrnavef sýnt sjúkdómsmyndandi sýklatölu, án
þess að saga sjúklingsins greindi frá nokkru því, sem bent gæti
til fyrri þvagfærasýkinga. Það væri því miklu réttara að mínu
áliti að skipta pyelonephritis i tvo flokka eftir því, hvort bólgunni
er samfara óhindrað rennsli þvags eða ekki, j). e. a. s. í pyeloneph-
ritis obstructiva eða non-obstructiva. Shk skipting hefur hagnýtt
gildi m. t. t. meðferðar sjúkdómsins, þar sem reynslan sýnir, að
tiltölulega auðvelt er að lækna hann í fyrra tilvikinu, ef réttum
aðferðum er beitt, eu illgerlegt eða ókleift í því síðara, nema því
aðeins að þvagrennslishindruninni sé rutt úr vegi.
Við greiningu sjúkdómsins her því að hafa tvenns konar mynd
í huga: