Læknablaðið - 01.04.1973, Blaðsíða 48

70
LÆKNABLAÐIÐ
arar við þær. Deildirnar eru í beinu
símasambandi (hot line) við þessa rit-
ara, en allar beiðnir eru símaðar til
þeirra. Ritari færir strax umbeðnar
upplýsingar á endastöðina, en staðfest-
ing prentast samtímis á ritvél, sem er
við hlið símtólsins á vaktherbergi deild-
arinnar.
Kostir við ofangreinda aðferð eru:
— þjálfun hjúkrunarliðs í meðferð
endastöðva er ekki nauðsynleg.
— meira öryggi fyrir sjúkrahúsið (ef
ein stöð bilar eru fleiri í gangi til að
taka við pöntunum).
— ódýrari tækjakostur.
3. Staðsetning tölvu:
— í sjúkrahúsinu sjálfu (aðallega stór-
ir háskólaspítalar).10 31
— í einu sjúkrahúsi af mörgum, sem
nota kerfið sameiginlega (mjög al-
gengt fyrir sjúkrahús, er hafa færri
en 500 rúm).3 16 22 31
— í skýrsluvélamiðstöð, sem rekin er á
sjálfstæðum grundvelli og sérhæfir
sig í sjúkrahúsmálum (nær ein-
göngu í Bandaríkjunum).
2. Þróunarleiðir til fullkominna sjúkra-
húsakerfa
Því er almennt haldið fram, að umrædd
kerfi séu rándýr og hafi engan tilveru-
rétt, nema í mjög stórum sjúkrahúsum.
Þróun þessara mála hefur þó sýnt, að á
undanförnum árum hafa laun hækkað á
meðan kostnaður rafeindatækja hefur
minnkað. Slík þróun knýr okkur til að
finna leiðir til vinnusparnaðar og gerir
notkun rafeindatækni hagkvæmari fyrir
æ minni sjúkrahús.
Þrátt fyrir hlutfallslega lækkandi kostn-
að við slík kerfi, er útilokað að setja þau
á laggirnar í einum áfanga, þótt allt væri
tiltækt, fjármunir, tæknimenntað stai'fs-
fólk og áhugi. Breyting á vinnutilhögun
yrði of mikil til þess að unnt væri að
tryggja örugga kerfissetningu. í öðru lagi
er nauðsynlegt, að læknar, hjúkrunarlið
og tölvusérfræðingar þekki vel hver til
annars starfa, áður en skilgreining á hlut-
verki og uppbvggingu þróaðra kerfa geti
átt sér stað. Hægt er þó að undirbúa til-
komu þróaðra sjúkrahúskerfa með ýmsu
móti.
Eðlilegast er að virkja fyrst þá þætti
sjúkrahúsreksturs, sem hægt er að vinna
í runuvinnslu (þ. e. vinnsla margra ein-
inga í einu og ekki frá endastöð) og forð-
ast að samtvinna verkefnin um of. Er
gögnum þá safnað saman í tölvudeild
sjúkrahússins eða við hraðgenga endastöð
þess (ef tölvan er ekki staðsett í sjúkra-
húsinu).0 16 22 Úr þeim eru nauðsynleg
vinnugögn, svör, athugasemdir og skýrsl-
ur unnar með reglulegu millibili yf-
ir daginn og þeim dreift með sendiboða
til viðkomandi deilda. Slík þróun gerir
starfsfólki sjúkrahúsa kleift að njóta góðs
af möguleikum tölvutækni án þess að
vinnubrögð breytist um of í einni svipan.
í 3. kafla verður skýrt frá tölvunotkun
við 3 verkefnaflokka, sem teknir eru til
dæmis úr tugum verkefna, sem sjúkra-
hús vinna nú orðið með tölvum. Þessi
verkefni gætu talist grundvallarverkeíni
og gera ekki kröfu til samsteyptrar kerfis-
setningar, sbr. 1. kafla:
1. Starfsemi rannsóknadeilda.
2. Matardreifing og máltíðaáætlanir.
3. Sjúkrasögur (journal) og véltaka
þeirra.
3. Beiting tölvutækni við einstök sjúkra-
húsverkefni10 24
A. Upplýsingameðhöndlun
rannsóknadeitda
Þar eð upplýsingamagn það, sem fer í
gegnum rannsóknastofur daglega, er mjög
mikið og eðli upplýsinganna vel fallið til
kerfissetningar, hafa rannsóknastofur ver-
ið með fyrstu deildum sjúkrahúsa til að
færa sér í nyt tölvutækni allt frá tímum
fyrstu tölvukynslóðar. Nú á tímum er
gagnavinnsla á rannsóknastofum orðin
fastur liður í starfsemi fiestra stærri
sjúkrahúsa og stöðlun þessara kerfa er
komin vel á veg.
Markmið þessara kerfa er m. a.:
— að útbúa öll nauðsynleg vinnugögn,
sem meinatæknar þurfa til að fram-
kvæma rannsóknir og til að færa
niðurstöður þeirra á öruggan hátt á
gögn viðkomandi sjúklings.
— að miðla (prenta) niðurstöðum til
lækna í glöggu yfirlitsformi með vís-
bendingum um óeðlilegar niðurstöð-
ur.