Læknablaðið - 01.04.1973, Blaðsíða 65

LÆKNABLAÐIÐ
83
TAFLA 4
Erfðafrumuskammtur við röntgenrannsóknir á börnum.
Gonad dose
mrad
Male Female
A. Low Gonad Dose Group
Head (including cervical spine) less than 10
Dental (full mouth)
Arm (including forearm and hand) ”
Bony thorax ”
Lower leg, foot ”
Chest (heart, lung) including mass
miniature radiography ”
B. Moderate Gonad Dose Group
Dorsal spine 30 30
Stomach and upper gastro-intestinal tract 75 150
Cholecystography, cholangiography 10 200
Femur, lower two-thirds 100 30
Abdomen 150 50
C. High Gonad Dose Group
Lumbar spine, lumbosacral 200 200
Pelvis 300 150
Hip and femur (upper third) 300 100
Urography 500 200
Retrograde pyelography 300 200
Urethrocystography 600 100
Lower gastro-intestinal tract 400 500
vissum þróunarstigum en öðrum. Geislun
fósturs á seinni hluta meðgöngutímans
leiðir að öllum líkindum til sams konar
vefrænna áhrifa og í fullorðnum, en senni-
lega þó með hærri áhættustuðli. bað hef-
ur verið áætlað, að 2-10 sinnum meiri
hætta sé af áhrifum geislunar á fóstur, en
á börn og fullorðna.
Sérhver tilraun til þess að áætla áhrif
geislunar vegna röntgenrannsókna á ein-
staklinga og heilar þjóðir krefst þekking-
ar á þeim geislaskömmtum, sem hinn
geislanæmi líkamsvefur fær. Auk þess eru
áhrifin á hópa og heilar þjóðir háð tíðni
röntgenrannsókna. Við samanburð á mis-
munandi hópum er mikilvægur meðal-
fjöldi röntgenrannsókna á einstakling, og
þá sérstaklega tíðni sérstakra rannsókna,
þar sem annaðhvort er um að ræða háan
geislaskammt, eða geislun viðkvæmra líf-
færa, t. d. kynfruma. Það er unnt að
minnka mjög hættuna á skaðlegum áhrif-
um geislunar með því að minnka þann
geislaskammt, sem hinn geislaði vefur
verður fyrir, með því að minnka rúmmál
líkamsvefsins, sem verður fyrir geislun,
og með því að fækka skoðunum.
Tafla 1 segir til um fjölda röntgenskoð-
ana í ýmsum löndum. Er hann talsvert
mismikill, en algengar eru 300-500 skoð-
anir á 1000 íbúa. Bæta má hér við, að
um stöðuga fjölgun röntgenrannsókna er
að ræða í flestum löndum. T. d. er árleg
aukning á Bretlandseyjum 3,5% og í
Frakklandi 6,5%. Með þessu áframhaldi
yrði tvöföldun á tíðni röntgenrannsókna á
Bretlandseyjum á næstu 20 árum, og í
Frakklandi á næstu 11 árum. Þetta gildir
einnig um flest önnur lönd og hlyti að