Læknablaðið - 01.04.1973, Page 54

76
LÆKNABLAÐIÐ
Hannes Finnbogason
ÞRJÚ GÖMUL BRÉF
UM SLYSA-KIRURGIE FYRIR 85 ÁRUM
Davíð Scheving Thorsteinsson var lækn-
ir í 5. læknishéraði á árunum 1881-1894.
Þau ár, sem hann gegndi því embætti, náði
héraðið yfir Barðastrandarsýslur báðar, að
undanskildum Flateyjarhreppi. Hann sat
fyrst á Vatneyri við Patreksfjörð, en flutti
síðan að Brjánslæk í Vatnsfirði á Barða-
strönd. Þar hefur honum þótt betra að
vera, enda verið þar sem næst miðsvæðis
í héraðinu. í Brjánslækjartúni sjást fornar
húsatóftir, taldar vera af bæ Hrafna-Flóka.
Davíð fluttist í 4. hérað árið 1894. Það
hérað náði þá yfir Hnappadals- og Snæ-
fellsnessýslur, auk Flateyjarhrepps, en
fram til ársins 1890 fylgdi því héraði einn-
ig öll Dalasýsla. Árið 1901 flytur hann í
ísafjarðarhérað, en 1917 til Reykjavíkur,
þá 62ja ára. Hann lézt árið 1938.
Árið 1935 skrifar hann Ólafi Jóhannes-
syni, útgerðarmanni og frönskum konsúl
á Vatneyri við Patreksfjörð. Ólafur svarar
því bréfi, en Davíð skrifar síðan þakkar-
bréf fyrir greið svör.
Friðþjófur Ó. Jóhannesson, sonur Ólafs,
rak útgerð og verzlun á Vatneyri ásamt
bræðrum sínum. Hann var áhugasamur
um fornar minjar og hélt til haga mörgu,
er geymdi sögu heimabyggðar hans, enda
manna fróðastur um sögu héraðsins.
Þegar undirritaður var héraðslæknir á
Patreksfirði, gaf Friðþjófur mér afrit af
þessum bréfum, sem hér eru birt án breyt-
inga.
H. F.
BRÉF DAVÍÐS SCHEVING
20. JÚLÍ 1935
Jeg sný mér nú til þín, gamals kunningja
og vinar, með tilmælum um að útvega
mér nokkrar upplýsingar um Ólaf þann
á Lambeyri, sem jeg tók höndina af forð-
um, fyrir 48 árum, eða árið 1887. Jeg man
að þetta var 1887, árið, sem jeg flutti að
Brjánslæk, en hafði sent öll hin stærri
verkfæri mín sjóleiðis til Flateyjar, en
þaðan áttu þau að sækjast að Læk. En
shipið, sem átti að flytja þau til Flateyjar,
var þá ekki komið þangað, og jeg stóð því
uppi nærri allslaus. Jeg ber alltaf á mér
„Volonteur-Forbindetaske“, sem þá var
kölluð, með hníf, skærum, sáratöng og
þess háttar, en vantaði allt það stærra, t. d.
amputationshníf, sög o. fl. Jeg réðst þá í
að nota vel brýndan fiskihníf og grindar-
sög, og þetta gekk allt slysalítið. Johnsen
á Suðureyri var aðstoðarmaður og einhver
annar, Þórar. Thorlacius, minnir mig, en
jeg man það ekki vel. Chloroform haðfi jeg
og karbólsýru, sem þá var mikið notuð —
suða á verkfærum þekktist þá ekki.
Jeg man ekki hvað langt leið um þar
til Ólafur komst á fætur, mig minnir, að
mér væri sagt, að hann hefði farið að
bera við að róa á smáfisk þar í firðinum
eftir ca. 3 vikna tíma, eða jafnvel fyr, en
þessar sögusagnir eru æfintýrakenndar, —
og vildi jeg gjarna fá sannar fregnir af, ef
hægt væri.
SVARBRÉF
ÓLAFS JÓHANNESSONAR
Þú biður mig í bréfi þínu, dags. 20. júlí,
þ. á., um upplýsingar „um Ólaf þann á
Lambeyri, sem jeg tók höndina af forð-
um“.
Þegar jeg las þitt góða bréf, datt mér
í hug kvæði Runebergs um Fánrik Stál:
„Jo, dárom kan jag ge besked
om herrn sa vill, ty jag var med“.
Þar með er komið að efninu, því jeg
var með, ásamt Johnsen á Suðureyri.
Svæfði jeg Ólaf, samkvæmt fyrirsögn
þinni, því aldrei hafði jeg verið við
„operation“, svo þetta var í fyrsta sinn,
sem jeg var notaður sem aðstoðarmaður
til að svæfa með „Cloroform“, en síðar