Læknablaðið - 01.02.1974, Blaðsíða 50

26
LÆKNABLAÐIÐ
skoðunar í grundvallaratriðum? Varla get-
ur nokkur aðili gefið endanleg svör við
spurningum þessum nú þegar, en eftirfar-
andi atriðum er hér með komið á fram-
færi.
Það hlýtur að vera hagsmunamál Akur-
eyringa og reyndar allra Norðlendinga að
geðheilbrigðisþjónusta innan fjórðungsins
komist á laggirnar hið fyrsta. Varla þarf
að deila um svo einfalda staðreynd. En
þegar ýmislegt annað innan heilbrigðis-
þjónustunnar kallar að um leið, mörg brýn
verkeíni bíða úrlausnar, verður vandi að
velja úr og raða niður í framkvæmdaröð.
Þar reynir á yfirstjórn heilbrigðismála í
landinu. Þaðan kemur endanleg ákvörðun,
er sker úr í vafaatriðum.
A þessu ári hefur Læknafélag íslands
sett fram tillögur til úrbóta í heilbrigðis-
vandamálum dreifbýlisins, bent sérstak-
lega á læknaskortinn, sem hvarvetna blas-
ir við, og nauðsyn þess að flýta sem mest
fyrir tilkomu heilsugæzlustöðva. Þetta má
hiklaust telja skynsamlega stefnu, en dreií-
býlisfólk á einfaldlega betra skilið að
mínu áliti: Með myndarlegu átaki á Akur-
eyri væri unnt að lyfta allri heilbrigðis-
þjónustu í þessum fjórðungi á mun hærra
stig, gera staðinn eftirsóknarverðan í aug-
um heilsugæzlustarfsfólks og sporna við
vaxandi einokun Faxaflóaþéttbýlisins á ný-
liðun í öllum stéttum heilbrigðisþjónust-
unnar. Þetta gæti orðið liður í víðtækari
áætlun um að stöðva fólksílóttann til höf-
uðborgarsvæðisins í verki — ekki orði.
Sé alvara á bak við þá hugmynd að
koma upp heilbrigðisþjónustu á Akureyri,
er jafnazt gæti á við þá, er bezt býðst í
Reykjavík, eða því sem næst, er nauðsyn-
legt fyrir alla hlutaðeigandi að hafa eitt
hugfast frá upphafi: Bezta hugsanlega heil-
brigðisþjónusta kemst því aðeins á, að jafnt
sé hugsað fyrir öllum þörfum heilsugæzl-
unnar utan veggja stofnana sem innan.
Þess vegna þarf að fara saman heildar-
endurskoðun á allri læknisþjónustu
(praksis) í Akureyrarbæ og uppbygging
þeirrar sjúkrahúsþjónustu, sem heilbrigð-
isyfirvöld telja hentugasta.
Einnig væri athugandi fyrir læknadeild
H.í. og læknasamtökin að vera með í spil-
inu og rannsaka aðstæður á Akureyri með
tilliti til kennslu heilsugæzlustétta og
mætti kamnski læra eitthvað af reynslu
Norðmanna í Tromsö. Háskóli, heilbrigðis-
málaráðherra, læknasamtökin og Akur-
eyrarbær fá hér með beina áskorun um að
hafa frumkvæði, kalla saman til undirbún-
ingsráðstefnu, taka síðan markvissa stefnu
og fylgja henni eftir af fuilum krafti. Við
höfum ekki efni á að vanrækja til lengdar
þjóðfélagsleg umbóta- og nauðsynjaverk
innan heilbrigðisþjónustunnar og enn síður
að gefa þeirri þróun lausan tauminn, er
stefnir að vaxandi framúrstefnu ýmissa
þátta heilbrigðisþjónustunnar á Seltjarn-
arnesi og næsta nágrenni.
Það verður að teljast aðkallandi að koma
upp geðdeild F.S.A. hið fyrsta, og vil ég í
því sambandi vísa til tillagna Tómasar
Helgasonar.
Nauðsynlegt er, að einnig verði breyting-
ar á Kristneshæli, sem miða að því að
veita þá geðheilbrigðisþjónustu, sem sjúkl-
ingar þar þurfa og eiga rétt á. Nú eru þar
83 sjúklingar af ýmsu tagi: hjúkrunar-
sjúklingar, gamalmenni, sjúklingar í end-
urhæfingu eftir meðferð og aðgerðir á
F.S.A., geðsjúklingar og berklasjúkt fólk,
en allir aðrir sjúklingar með bráða sjúk-
dóma eru sendir beinustu leið á F.S.A.,
þar sem aðstaða öll og þjónusta er sniðin
fyrst og fremst fyrir þennan þátt heilsu-
gæzlunnar. Núverandi verkaskipting er
skiljanleg vegna hlutverks hælisins fyrr
á árum, en íjarstæðukennt væri að reikna
með henni í framtíðinni, þegar berkla-
vandamálið verður orðið hverfandi lítið
samanborið við mörg önnur, sem kalla á
læknishjálp, hjúkrun, sjúkrarúm og bætt-
ar aðstæður til heilsugæzlu.
Heilsuhælið í Kristnesi er að rnörgu leyti
kjörið til að bæta úr brýnni þörf á sjúkra-
húsaðstöðu fyrir ýmsa hópa vanræktra í
nútíma þjóðfélagi, t. d. taugaveiklað fólk,
vanheilt, vanmegnugt, lífsþreytt eða útslit-
ið, fólk með geðræna kvilla eða geðsjúk-
dóma, er bjargar sér að einhverju leyti
sjálft, en þarfnast þó vistunar á heilbrigð-
isstofnun tíma og tíma til að verða fær-
ara um að standa á eigin fótum. Kristnes-
hæli gæti vel gegnt þessu hlutverki, en til
þess þarf starfsfólkið sérstaka menntun og
þjálfun, sem ekki er fyrir hendi eins og er,
en gæti orðið fljótlega, t. d. eftir annarri
leið af þessum tveimur: