Læknablaðið - 01.04.1976, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ
67
Guðjón Magnússon og Ólafur Ólafsson
NÝTING SJÚKRAROMA Á TVEIMUR LYFLÆKNA-
DEILDUM í REYKJAVÍK
Á vegum landlæknisembættisins fór
fram athugun á vistunarþörf sjúklinga a
lyflæknisdeildum Landspítalans og Borgar-
spítalans í ágúst og nóvember 1973.
Tilgangur könnunarinnar var að athuga
hvort og þá að hve miklu leyti vistunar-
rými þessara deilda væri nýtt af sjúkl-
ingum, sem ekki þyrftu sérhæfðrar með-
ferðar með og gætu því vistast annars
staðar. í umræðum um heilbrigðismál síð-
ustu misseri hefur m. a. verið bent á, að
hluti vistunarrýma sérhæfðra deilda væri
nýtt af sjúklingum, sem fremur ættu
heima á t. d. hjúkrunar- eða endurhæf-
ingarheimilum og öðrum líkum stofnun-
um. Niðurstöður könnunar, sem gerð var
fyrir nokkru á öllum deildum Landspítal-
ans nema fæðingardeild og barnadeild var,
að 13,7% sjúklinga þyrftu ekki að vistast
þar. Við þá könnun var tekið mið af
„ástandi sjúklings á tilteknum degi með
tilliti til þess, hvort hann gæti eða ætti
fremur að dveljast annars staðar en á spít-
alanum".1
I þessari könnun, er hér verður lýst,
var beitt sams konar aðgerðarkönnun, en
þá er aðallega stuðst við þá meðferð, sem
sjúklingur fær og vistunarþörf dæmd eftir
því. Þessi könnun var gerð í náinni sam-
vinnu við yfirlækna deildanna og aðra
lækna þar. Ekki var talin þörf fyrir vistun
á deildum, ef aðalástæða vistunar var
talin vera eftirfarandi: Ellihrumleiki,
flutningserfiðleikar eða félagslegar orsak-
ir. Nokkra sjúklinga (1/3) var ekki
hægt að flokka eftir aðgerðarlykli, og var
þá tekið tillit til sjúkdómsgreiningar og
meðferðar. Ef sjúklingur þarfnaðist ekki
sérhæfðrar meðferðar og álitið var, að
hægt væri að veita endurhæfingu á góðu
hjúkrunar- eða endurhæfingarheimili, var
ekki talin þörf á vistun á sérhæfðri deild.
I. FORVINNA
Til að samræma niðurstöður og auð-
velda úrvinnslu var ákveðið að beita að-
gerðarlykli við athugunina. Aðgerðarlyk-
illinn er sýndur á bls. 68. Spurningablað-
inu eða lyklinum má skipta í fjóra hluta.
1. Ástæður, sem að mati lækna deild-
anna og greinarhöfunda bentu til, að
ekki væri þörf vistunar.
2. Ástæður, sem að mati lækna deild-
anna og greinarhöfunda bentu til, að
vistunar væri þörf.
3. Ástæður, sem ekki var af ráðið, hvort
vistunar væri þörf.
4. Hvort sjúklingur hefði verið innlagð-
ur brátt eða af biðlista.
II. FRAMKVÆMD
Annar greinarhöfunda (G. M.) gekk á
deildirnar, skráði nöfn, aldur og heimilis-
föng innliggjandi sjúklinga þann dag, er
athugunin var framkvæmd. Ræddi síðan
við lækna, er ábyrgð báru á einstökum
sjúklingum. Var læknum fengið í hendur
blað með lyklinum, en á því blaði var þó
að sjálfsögðu ekki mat greinarhöfunda á
tilgreindum ástæðum, eins og sýnt er á
bls. 68. Var hver læknir beðinn um eftir-
taldar upplýsingar.
1. Kom sjúklingur inn brátt eða af bið-
lista?
2. Hverjar af tilgreindum ástæðum fyrir
vistun, 3-24, telur þú ástæðu fyrir vist-
un sjúklings nú?
3. Hver er aðalsjúkdómsgreining sjúkl-
ingsins?
Til að minnka áhrif sveiflna, t. d. vegna
sumarleyfa, vaktaviku o. fl., var athugun-
in tvítekin, Fór fyrri hlutinn fram í lok
ágúst og tók 4 daga, en síðari hlutinn fór
fram í lok nóvember og tók 2 daga.