Læknablaðið - 01.04.1976, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ
73
fram hjá öldruðum, en jafnframt og sam-
tímis sinnir þessi grein heilsuvernd og
þeim félagslegu þáttum, sem þýðingu hafa
fyrir sjúkdómsmyndina hverju sinni, þátt-
um, sem oft eru frábrugðnir því sem gildir
um yngri aldurskeið.
Nákvæm þekking og góður skilningur
á heilsufarsmynztri hinna ýmsu aldur-
skeiða er nauðsynlegur ásamt nánum kynn-
um af hinum lífeðlisfræðilegu breytingum,
sem aldrinum fylgja, ásamt þeim sálfræði-
legu vandamálum er oft koma upp á efri
árum. Veigamikill þáttur ellisjúkdómafræð-
innar er vernd gegn sjúkdómum, efling
heilsunnar, en sjúkdómsgreining og sjúk-
dómsmeðferð, þegar annað þrýtur. Þróun
í ellisjúkdómamálum hefur verið hægfara
og átt langan aðdraganda, en á síðustu ár-
um hafa þar á orðið verulegar breytingar,
enda ýmsir háskólar tekið upp skipulega
kennslu læknastúdenta og annarra heil-
brigðisstétta í ellisjúkdómafræðum. Meira
en 90 ár eru liðin síðan vakin var athygli
á nauðsyn aukinna rannsókna og aukinnar
þekkingar á ellisjúkdómum og langvarandi
sjúkdómum yfirleitt. Um svipað leyti var
vakin athygli á því, að barnasjúkdómar
þyrftu að fá sérstöðu innan lyflæknisfræð-
innar og barnasjúkdómar hafa fengið slíka
viðurkenningu fyrir löngu. Barnasjúkdóma-
fræði hefur verið sérstök kennslugrein við
marga háskóla um langt árabil, og nú telja
margir að síðustu 25 árin hafi orðið meiri
framfarir á sviði barnalækninga en flestra
annarra greina innan lyflæknisfræðinnar.
Fyrir löngu er röðin komin að öldrunar-
sjúkdómafræðinni, enda hafa ýmsir há-
skólar skilið sinn vitjunartíma í þessu
efni og tekið þessa grein á kennsluskrá
læknastúdenta og annarra heilbrigðisstétta.
Megintilgangi kennslu í öldrunarsjúk-
dómafræðum (geriatri) við háskóla má
skipta í 3 flokka:
1) Að kenna stúdentum í læknisfræði,
hjúkrunarfræði, félagsráðgjöf, sjúkra-
þjálfun og ýmsum öðrum heilbrigðis-
fræðum þessa grein, að auka þekk-
ingu annarra stétta, svo sem arkitekta,
verkfræðinga og einnig stjórnmála-
manna á vandamálum aldraðra og
fatlaðra í þjóðfélaginu, á heimilum og
á heilbrigðisstofnunum.
2) Að efla og bæta aðbúnað og heilsu-
Vistmenn á Hrafnistu að fara í ferðalag.
gæzlu aldraðra á þann hátt að auka
áhuga heilbrigðisstétta á þessari fræði-
grein, að auka mat á gildi hennar,
fylgjast með nýjungum í fræðigrein-
inni og nýta þær sjúklingum til líkam-
legra og andlegra heilla og þjóðfélág-
inu til fjárhagslegs gagns.
3) Að örva rannsóknir á sviði andlegra
og líkamlegra sjúkdóma aldraðra og
einnig á félagslegum og starfslegum
vandamálum þeirra.
Oft er rætt um biðlista á sjúkrahúsum
og komið fram með ábendingar til lausnar
á því vandamáli, sem venjulega er fólg-
ið í nýbyggingum sjúkrahúsa eða annarra
heilbrigðisstofnana. Verulegur hluti á bið-
listunum er aldrað fólk. Ef leysa á þennan
vanda á eðlilegan og hagkvæman hátt, er
nauðsynlegt að auka þekkingu og áhuga
lækna á því hvað hægt er að gera fyrir
þetta fólk utan sjúkrahúsa. Slík þekking
getur stuðlað að betri nýtingu sjúkrarúma
fyrir fleiri einstaklinga með auknu flæði
um sjúkrahús og aðrar heilbrigðisstofnanir
Andleg og líkamleg heilsa eru oft ná-
tengdari félagslegum aðstæðum hjá öldr-
uðu fólki en hjá ungu fólki. Almenn þekk-
ing á Sviði öldrunarsjúkdóma, líkamlegra,
andlegra og félagslegra, er ekki aðeins
nauðsynleg hverjum starfa'ndi lækni, held-