Læknablaðið - 01.04.1976, Síða 34

70
LÆKNABLAÐIÐ
borið við 24% af heildarfjölda. Hér er þvi
ekki um marktækan mun að ræða.
SKIL
Niðurstöður athugana, sem gerðar voru
á Karolinska sjúkrahúsinu leiddu í ljós, að
13-25% af sjúklingum á lyflæknadeildum
gætu vistast á dagdeildum og 3% á hjúkr-
unardeildum,- Önnur rannsókn gefur til
kynna, að 14% sjúklinganna geta vistast
á hjúkrunarheimilum.3 í þessari könnun,
er hér hefur verið lýst, var ekki gert ráð
fyrir dagheimilavist.
Athugun á vistunarþörf sjúklinga á öll-
um almennum sjúkrahúsum í Noregi 1970
benti til þess, að um 6% sjúklinga gætu
vistast á hjúkrunarheimilum. Niðurstöður
könnunar á lyflæknadeildum í Noregi 1970
leiddu í Ijós, að á vissum tímum, þ. e. á
sumrin og haustin, voru allt að 50% sjúkl-
inga hjúkrunarsjúklingar.-i
Pálmi Frímannsson læknir kannaði vist-
unarrýmisþörf sjúklinga, sem legið höfðu
30 daga eða lengur á allmörgum sérdeild-
um sjúkrahúsa í Reykjavík í mars 1971.
Hann taldi, að 60 sjúklingar af 102 gætu
vistast á langlegudeildum.3
Niðurstaða þessarar atugunar er, að
tæpur þriðjungur (29,1%) sjúklinga á lyf-
læknisdeildum Borgarspítala og Land-
spítala gætu vistast á öðrum stofnunum,
t. d. hjúkrunarheimilum, sem eru ódýrari
í byggingu og rekstri. Stór hluti þessara
sjúklinga, eða 65%, eru 70 ára og eldri.
Þar af eru konur þrisvar sinnum fleiri en
karlar. Langflestir þessara sjúklinga eru
hjúkrunarsjúklingar. Oft hefur því verið
haldið fram, að þessir sjúklingar kæmu inn
á deildirnar brátt, en í Ijós kom, að álíka
stór hluti þeirra kom inn aj biðlista eins
og af heildarsjúklingahópnum. Vert er hins
vegar að vekja athygli á því, að 76% sjúkl-
inga komu inn brátt, sem hlýtur að teljast
hátt hlutfall. Það má því segja, að aðeins
4. hvert rúm nýtist fyrir þá, sem eru á
biðlista.
Um það má deila, hvort forsendur þær,
er greinahöfundar gefa sér við flokkun
samkvæmt lyklinum séu réttar. Þegar
hafður er í huga tilgangur þessarar at-
hugunar, verður hins vegar að álíta, að í
þeim tilvikum, þar sem læknir sá, er ábyrgð
ber á sjúklingnum, tilgreinir sem aðal-
ástæður vistunar: ellihrumleika, félagsleg-
ar ástæður eða flutningserfiðleika, þá sé
vistunar ekki þörf á lyfjadeild sérhæfðs
sjúkrahúss.
Hvað varðar flokkun sjúklinga eftir sjúk-
dómsgreiningu, ber að leggja á það áherslu,
að því aðeins er ekki talin þörf vistunar,
að viðkomandi sjúklingur þarfnaðist ekki
sængurlegu og nyti engrar sérhæfðrar með-
ferðar annarrar en endurhæfingar. Þessi
flokkun byggist á mati greinarhöfundar og
eflaust má deila um flokkun á einhverjum
sjúklingum, en þeir eru þó að líkindum
fáir.
Samkvæmt lyklinum flokkuðust % hlut-
ar sjúklinga samkvæmt aðgerðarlykli, en
um % hluti samkvæmt sjúkdómsgrein-
ingu. Sá hluti, sem ekki var hægt að
flokka, reyndist 1,5% og hefur því lítil
áhrif á heildarniðurstöður og því ekki
ástæða talin til þess að skýra nánar frá
þeim hóp.
í ritinu Vistunarrýmisþörf heilbrigðis-
stofnana,(i bls. 51, segir svo um samanburð
á tiltæku vistunarrými og áætlaðri þörf
samkvæmt staðli þeim, er settur er fram
í ritinu: „Meginniðurstöður samanburðar-
ins eru þvi þær, að vöntun sé á um 230
dvalarheimilisrýmum, 340-360 vistunar-
rýmum á langdvalarstofnunum, einkum
fyrir geðsjúka og geðveila og um 200 vist-
unarrými á geðsjúkrahúsum, en ekki verði
talinn heildarskortur á rýmum á sjúkra-
húsum fyrir bráða líkamssjúkdóma.
Af þeirri mynd, sem hér hefur verið
dregin, má draga þá ályktun, að skortur á
dvalarheimilisrými fyrir aldraða valdi því,
að fólk, sem dveljast mundi á dvalarheim-
ilum, ef það ætti þess kost, vistast á hjúkr-
unarheimilum.
Fyrir bragðið eiga sjúkrahús fyrir bráða
líkamssjúkdóma í erfiðleikum með að
koma langlegusjúklingum af höndum sér
á hjúkrunarheimilin. Nýtast því sjúkrahús
fyrir bráða líkamssjúkdóma verr en skyldi.
í heild má því segja, að skortur á vistunar-
rýmum í tiltölulega ódýrri þjónustu valdi
auknu álagi á dýrari þjónustustigum".
Niðurstöður þessarar athugunar renna að
nokkru leyti stoðum undir þá fullyrðingu,
sem hér er sett fram, að því er snertir lyf-
læknisdeildir. Á það skal bent, að svipaðar
athuganir á öðrum heilbrigðisstofnunum