Læknablaðið - 15.12.1985, Síða 17

LÆKNABLAÐIÐ
341
þessum tíma mátt þú gera ráð fyrir fámenn-
um, áhugasömum og gagnrýnum hópi.
Eigir þú að flytja mál þitt, þegar liðið er á
dag, er mikilvægt að tengja það, sem þú vildir
sagt hafa, því sem þegar hefur komið fram.
Búðu þig undir að geta sleppt úr erindi þínu, til
þess að komast hjá tvítekningu. Jafnframt
bætir þú inn tilvísun um það, að ákveðinn
fyrirlesari hafi þegar gert ákveðnu atriði skil.
Lestu útdrætti úr fyrri erindum gaumgæfi-
lega. Vitnaðu í þá, ef með þarf. Hlustaðu á öll
erindi, sem flutt eru á undan þínu.
Ef þú talar síðastur fyrir hádegisverð eða
siðast á deginum, er eins líklegt, að dagskrá
hafi riðlast. Allir verða þá fegnir hnitmiðaðri
framsögn og stuttu erindi.
Þegar þú tekur til máls. Byrjaðu á því að
segja frá því, sem þú hyggst tala um og á hvern
hátt erindið er upp byggt. Þú ert bæði að
kynna erindið og sjálfan þig. Þess vegna er
mikilvægt, að þú mælir þetta af munni fram
og horfir beint fram til áheyrenda/áhorfenda.
Að kynningu lokinni getur þú beðið um fyrstu
skygguna.
Sýndu allar myndirnar í einni lotu. Láttu
það ekki henda þig að sýna nokkrar skyggnur
og gera síðan hlé meðan þú lest textann áfram.
Þú tapar tíma og þetta gæti farið í taugarnar á
viðstöddum.
Farðu aldrei fram úr þeim tímamörkum,
sem þér eru sett: Ef þér eru ætlaðar tíu
mínútur, ættirðu að ganga svo frá, að þú getir
flutt það á sjö mínútum. Aldrei hefur neinum
verið legið á hálsi fyrir það, að nota ekki tíma
sinn til fulls.
Öruggasta ráðið til þess að setja áheyrendur
úr jafnvægi, er að talalengur, en dagskrá segir
til um. Þá kemur upp heldur óþægileg staða.
Fundarstjórinn gefur þér merki um, að tíminn
sé að verða útrunninn. Þú ferð að tala hraðar.
Myndir þínar birtast í takt við lestur þinn.
Fundarstjóri gefur þér merki um það að tími
þinn sé búinn. Þú eykur hraðann enn. Mynd-
irnar birtast hver af annarri, án þess að
nokkur maður geti greint efni þeirra með
vissu. Áheyrendur missa af því, hvað þú ert að
fara. Þeir bíða eftir því einu að þú þagnir, svo
að hörmungum þeirra megi linna.
Til þess að hafa betri stjórn á fundum,
hefur víða verið komið upp ljósmerkjakerfi:
Grænt ljós merkir, að þú megir hefja mál þitt.
Gult ljós er tendrað undir lokin og gefur til
kynna, að tiltekinn mínútufjöldi lifi af
ræðutímaþínum. Rautt Ijós táknar, að tíminn
sé búinn og að rafstraumur hafi verið tekinn
af magnarakerfi. Hvor uppákoman sem er,
sama afleiðing: Boðskapurinn kemst ekki til
skila.
Vertu eðlilegur í framgöngu og framsögn.
Kröftugt lófatak fá þeir oftast að launum, sem
tala hægt og skýrt og lesa ekki textann frá orði
til orðs. Ef þú lest beint úr handriti, er hætt
við, að þú lesir of hratt og röddin verði
hljómlaus. Ef augu þín eru svo í þokkabót
límd við blaðið, getur það virkað eins og þú
þorir ekki að lítaup. Áheyrendur gætu haldið,
að þetta væri af ótta þínum við að missa
þráðinn. Þeir skynja þetta sem öryggisleysi og
geta orðið uppteknari af því, en efninu sjálfu.
Horfðu framan í áheyrendur, meðan þú
flytur mál þitt. Þar sem magnarakerfi er
notað, talaðu beint í hljóðnemann og hafðu
hann í hæfilegri fjarlægð. Ef þú þarft að snúa
þér að sýningartjaldinu og frá hljóðnem-
anum, hækkaðu þá röddina eða haltu á
hljóðnemanum á meðan.
Ef þögn verður í framsögn þinni, láttu sem
ekkert sé. Engin þörf er á ræskingum eða
öðrum hljóðum til þess að fylla í þá eyðu. Ef
þú aðskilur setningar með aukahljóðum, fer
samkundan að velta því fyrir sér, hvort þú
hafir raunverulega ákveðið, hvað þú ætlar að
segja næst. Ef þú þarft að hugsa þig um,
reyndu ekki að tala á meðan. Áheyrendur
kunna að meta nokkurra sekúndna þögn.
Áfjölþjóðlegum ráðstefnum ogfundum, er
oft túlkað á önnur mál samtímis flutningi.
Hlustaðu þá eftir ómi þýðingarinnar og gerðu
hæfilegt hlé á máli þínu. Byrjaðu ekki á nýrri
setningu, fyrr en túlkurinn er þagnaður. Ef þú
þarft að flytja erindi á framandi tungu og sé
verulegur útlendingsbragur á málfari, er
aðeins hægt að gefa þér eitt ráð: Æfðu þig.
Hafðu í huga, að margar erlendar tungur eiga
sér tugi mállýska og þarlendir menn eru vanir
að hlusta eftir mismunandi hljóðum og
samböndum hljóða. Ef framburður þinn er
hins vegar þannig, að heimamenn fara að
velta þvi fyrir sér, hvort þú sért að tala þitt
eigið móðurmál eða þeirra, ættir þú að halda
þig við að skrifa greinar.
Notirðu gleraugu, skaltu forðast að vera
sífellt að taka þau af þér og tylla þeim síðan á
nefið. Þann munað geta aðeins örfáir
stjórnmálamenn leyft sér. Önnur örugg ráð til
þess að ergja áheyrendur/áhorfendur, er að