Læknablaðið - 15.12.1985, Síða 26

348
LÆKNABLAÐIÐ
vikið á ný, þegar rætt er um einstaka hluta
hverrar greinar.
Víkjum þó fyrst að eftirfarandi spurningu:
HVERS VEGNA SKRIFA LÆKNAR?
Á þér standa mörg spjót. Þú ert að safna þér í
sérfræðiviðurkenningu og verður því að
skrifa stíl. Auk þess verðurðu að gera þig
gjaldgengan á vinnumarkaðnum: »Vísinda-
störf: Eru metin af skráðum gögnum.« (3).
Frami þinn á deildinni getur verið undir þvi
kominn, að þú gangir frá einum eða tveimur
pappírum á næstu mánuðum. Hér gildir
nefnilega í auknum mæli, það sem menn hafa
lengi haft fyrir satt í útlöndum: Kunngera eða
hverfa.
En það eru aðrar og brýnni ástæður fyrir
því, að læknar þurfa og eiga að skrifa
vísindagreinar:
í hvert sinn sem læknir ákveður meðferð,
hvort það nú er að láta breyta mataræði, ávísa
lyfi eða að gera skurðaðgerð, er hann að gera
tilraun. Árangurinn ber að skrá. Áður en því
verður slegið föstu, að breyting til hins betra
eða verra sé tengd viðkomandi meðferð, þarf
að ganga úr skugga um það,
hvort meðferðinni hafi verið beitt nægilega
oft hjá sambærilegum einstaklingum,
hvort niðurstaðan sé tengd eðlilegum gangi
sjúkdómsins eða
hvort til hafi komið ytri þættir tengdir
meðferðinni.
Læknar eru þannig daglega í starfi sínu að
vega og meta meðferð einstaklinga með
hliðsjón af tiltækum upplýsingum. í sam-
ræmi við fengnar niðurstöður er meðferð
breytt, ef þörf er eða hún er lögð til hliðar, hafi
hún reynst illa. Stöðugt og samfellt uppgjör er
þannig eðlilegur hluti læknisstarfsins. Þetta
leiðir síðan eðlilega til þess, að þegar upplýs-
ingarnar fara að verða flóknari og meiri að
vöxtum, þarf formlegri vinnubrögð. Við
erum komnir inn á svið rannsóknanna.
Hér hæfir að vísa til Helsinki-yfirlýsingar
Alþjóðafélags lækna (4), sem hér er birt í
fyrsta sinn í íslenzkri þýðingu (Viðauki II).
Öllum rannsóknum er ætlað að verða
kveikja nýrrar þekkingar. Hvort það tekst er
að sjálfsögðu ekki hægt að segja um fyrir-
fram. Þess vegna er það ekki sjálfgefið, að þó
að fjármunum og tíma hafi verið varið til
könnunar, að niðurstöðurnar eigi erindi í
tímarit. Sumt efni kemur að notum innanhúss
og á ekki erindi á næstu bæi.
Hafðu að Ieiðarljósi, að tilgangurinn með
útgáfu verka þinna á fyrst og fremst að vera
sá, að auka við þekkingu annarra og að koma
á framfæri niðurstöðum athugana þinna.
Þetta er sá mælikvarði, sem ritstjórn
bregður fyrst á grein þína:
Á efnið erindi til lesenda blaðsins?
VIÐHORF RITSTJÓRA
Algengustu orsakir þess að greinum er hafnað
eru þessar:
• Greinin er of löng miðað við þær upplýs-
ingar, sem hún flytur.
• Efnið er ófrumlegt eða að því hafa þegar
verið gerð skil á sama vettvangi.
• Röksemdir og niðurstöður eru vafasamar.
• Greinin er illa skrifuð eða erfið aflestrar.
Ein algengasta byrjendaskyssan er að setja
saman langan inngang með 40-60 tilvitn-
unum. Aftan við þetta kemur síðan kálfur
með efnivið og aðferðum, niðurstöðum og
umræðu. Við nánari eftirgrennslan kemur í
ljós, að þarna eru í raun tvær greinar á
ferðinni. Annars vegar löng yfirlitsgrein.
Hins vegar stutt grein með eigin athugunum
höfundar.
Þetta gerist vegna þess, að höfundar hafa
ekki spurt sig fyrstu spurningarinnar: HVAÐ
er það, sem þeir ætla að skrifa um? Þeir eru
búnir að viða að sér miklum efnivið og finnst
þeir endilega þurfa að deila þeim fróðleik með
öðrum og setja hann því í heilu lagi í
innganginn.
Yfirlitsgrein ættir þú aldrei að byrja á,
nema þú hafir tryggt þér, að ritstjórn hafi
áhuga á að birta slíkt. Öllu heldur: Ritstjórn á
lang oftast frumkvæðið að því, að yfirlits-
greinar eru ritaðar.
Afturskyggnar rannsóknir hafa ýmsa ann-
marka. Einar sér gefa þær oft sáralítið af sér,
vegna þess að upplýsingaforðinn er ávallt
ófullkominn. Ástæðan er sú, að þú ert háður
upplýsingum, sem aðrir hafa safnað í alt
öðrum tilgangi. Fræðslugildið verður í sam-
ræmi við efniviðinn.
Þyki ritstjórn þunnur þrettándinn færð þú
handritið endursent með kærri kveðju og
síðan ekki söguna meir. Viljir þú komast hjá
slíkri meðferð, fylgdu þá eftirfarandi ráðum.