Læknablaðið - 15.12.1985, Síða 28
350
LÆKNABLAÐIÐ
þær kröfur, sem gerðar eru til þeirra, sem
talist geta höfundar, er rétt að skrá í greinar-
lok undir yfirskriftinniþakkir. Þar eru skráðir
samstarfsmenn og ráðgjafar (collaborators
and advisers) og þess getið, hvað hver um sig
hefur lagt af mörkum.
Til eru ýmis afbrigði af því, hvernig
höfundum er raðað.
1. Höfundar, semsettireruuppistafrófsröð,
ættu allir að hafa lagt jafn mikið af
mörkum til verksins.
2. Sá sem fyrstur er nefndur endranær, ætti
að hafa dregið þyngsta hlassið. Hinum er
þá raðað í samræmi við framlag hvers og
eins.
3. Ef tveir eru saman á grein, er hugsanlegt að
annar hafi unnið mest að undirbúningi og
hinn skrifað greinina.
4. Séu höfundar tveir, má vera að sá reyndari
taki annað sætið, vegna þess hversu miklu
það getur varðað hinn að fá nafn sitt skráð
á þennan hátt. Ef framhald verður á
samstarfi geta höfundar skipt um sæti á
næstu grein.
5. Oft er nafn forstöðumanns deildar
(stofnunar) skráð síðast á lista, þar
sem höfundar eru margir og framlag
hvers og eins svipað að vöxtum.
6. Ef birting greinar varðar viðurkenningu
að einhverju leyti, t.d. sérfræðiviðurkenn-
ingu, þarf nafn þess, sem eftir slíku leitar
að koma fremst. Dæmi eru um það, að
fyrir hafi legið yfirlýsing meðhöfunda um
það, að tiltekinn höfundur hafi unnið
mestan hluta verksins.
Þessi eru helstu afbrigðin. Ungum höfundi á
byrjun ritferils verður aðeins ráðlagt að fylgja
ábendingu Asher (1) og taka mið af orðum
Calnan og Barabas (6):
»Creative thinking should not be confused
with expert consultation. Our own rule is that
an author must have contributed something
worth while. If he has only corrected the
typescript this can be acknowledged at the end
of the Paper.« (6).
Að öðru leyti er vísað til þess sem segir
almennt um þakkir síðar í þessum kafla.
HVAR, HVAÐA TlMARIT?
Óþarfi er að eyða miklu i þá umræðu, þegar
hægt er að fá mynd 1 að láni hjá ritstjóra
breska læknablaðsins (7).
Þegar þú ert búinn að gera það upp við þig,
hvar þú hyggst leita eftir birtingu, kynntu þér
þá gaumgæfilega reglur viðkomandi tímarits.
Reglur ritstjórnar Læknablaðsins (8) er að
finna í Viðauka I.
» Why did you start,
what did you do,
what answer did you get, and
what does it mean anyway?
That is a logical orderfor a
scientific paper.
Austin Bradford Hill (9)
ÚTDRÁTTUR (Abstract)
er samanþjöppuð, nákvæm lýsing efnisins.
Þar á að koma fram í örstuttu máli tilgangur
greinarinnar, aðferðafræði, niðurstöður og
skil.
Efnisútdrátturinn á að geta staðið
sjálfstœtt, óháður greininni. Þetta fær vax-
andi þýðingu á tölvuöld, þegar slíkir textar
eru settir óbreyttir í upplýsingabanka.
Efnisútdráttar er oft krafist af þeim, sem
eiga að flytja erindi á ráðstefnum. Ráð-
stefnustjórn sendir þá út eyðublað. Á það er
fært heiti erindis, nöfn höfunda, heiti stofn-
ana. Textinn er settur innan ákveðinna marka
og er hann oft fjölfaldaður beint af þessum
eyðublöðum.
Hvort sem um er að ræða efnisútdrátt úr
grein eða erindi, á hann að fullnægja eftir-
farandi skilgreiningu (10);
»An abbreviated, accurate representation
of a document, without added interpretation
or criticism and without distinction as to who
wrote the abstract. An abstract should be as
informative as is permitted by the type and
style of the document; that is, it should
present as much aspossible of the quantitative
and/or qualitative information contained in
the document.« (10)
Til þess að auðvelda öðrum upplýsingaleit
eru notuð lykilorð. Gildir þá einu, hvort um er
að ræða tilvísun í gögn í bókasafni eða
tölvutækar upplýsingar (computerized litera-
ture retrieval system);
»A keyword is a single word or a group of
coordinated words used to characterise the
contents of a document.« (11)
Lykilorð, sem látin eru fylgja efnisút-
drætti, eiga að gefa viðbótarupplýsingar um
efnið, umfram það, sem fram kemur í titli.
Lykilorð eiga að vera einkennandi og
nákvæm. Þau eiga að vera eins fræðandi og
kostur er.