Læknablaðið - 15.12.1986, Blaðsíða 57

LÆKNABLAÐIÐ
359
var meðal útfallsbrot þeirra er svarað höfðu meðferð
klínískt 60% (30-80) en hinna 46% (25-60) (p<0,05).
Samdráttur hjartavöðva á hjartadrepssvæði var einnig
betri hjá þeim sem svöruðu meðferð klínískt.
Eftir meðferð hefur sjúklingunum verið fylgt eftir í 10,5
mánuði (0,3-26) að meðaltali. Tveir sjúklinganna hafa
látist (5,7%), báðir á fyrsta sólarhring eftir meðferð.
Hvorugur var talinn hafa sýnt klínísk merki um
endurflæði í kransæð. Átta sjúklingar (24%) fengu BK
á þessu tímabili, þar af fimm í legunni eftir STK
meðferð. Hjartaöng hafa 45% sjúklinga og er ekki
munur eftir svörun við meðferðinni. Þörf fyrir
hjartabilunarmeðferð virðist og algengari meðal þeirra
sem ekki sýndu merki um enduropnun og almennt virtist
starfshæfni þeirra versna meira við áfallið (>0,05). Þeir
sem svöruðu klínískt STK-meðferð, virtust hinsvegar
hafa meiri tilhneigingu til alvarlegra takttruflana, þó sá
munur væri ekki marktækur (p>0,05). Á þessu tímabili
höfðu fjórir sjúklingar farið í kransæðavíkkun og fjórir
í kransæðaaðgerð.
Aukaverkanir við STK-meðferðina fengu átta
sjúklingar (23%). Blóðþrýstingur féll hjá fimm, en þó
ekki alvarlega, einn fékk »serum sickness«, tveir fengu
smávægilegar blæðingar frá stungustað, en einn fékk
útbreiddar blæðingar og dó skömmu síðar úr hjartarofi.
í þessari rannsókn er sýnt fram á svipaða tíðni
endurflæðis um kransæð og varðveislu á hjartavef og í
stærri rannsóknum, þar sem STK hefur verið gefinn
hratt í stórum skömmtum um bláæð við BK.
ENDURLÍFGUN EFTIR HJARTASTOPP UTAN
SJÚKRAHÚSS. Uppgjör frá lyflækningadeild F.S.A.
1980-1985
Jóhann Valtýsson, Þorkell Guðbrandsson.
Lyflækningadeild Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri.
Á sex ára tímabili (1980-1985) tókst að endurlífga 17
einstaklinga sem fengu hjartastopp utan sjúkrahúss á
Akureyri og nágrenni. Karlar voru 15 og konur tvær.
Meðalaldur var 55,7 ár (18-77 ár).
Langflestir sjúklinganna höfðu þekktan hjartasjúkdóm
og/eða áhættuþætti hjarta- og æðasjúkdóma og voru
meðhöndlaðir með hjartalyfjum þegar hjartastoppið
átti sér stað.
Sjö fengu hjartastopp utanhúss, fimm heima hjá sér,
fjórir annars staðar og tveir utan Akureyrar.
Endurlífgun tók að meðaltali 37 mínútur (1-130
mínútur). Tímalengd endurlífgunar virtist ekki skipta
máli m.t.t. árangurs. Alvarlegir fylgikvillar við
endurlífgun voru fáir (einn »flail chest« og ein
magablæðing). Átta sjúklingar þurftu meðferð í
öndunarvél (24-48 klst.). Einn fékk bráðabirgða
gangráð og hjá þremur var lagður lungnaslagæðaleggur
(Swan-Ganz catheter). Tíu sjúklingar (59%)
útskrifuðust. Fjórir létust innan eins árs frá útskrift en
tveir hafa lifað lengur en fimm ár.
Sex sjúklingar töldust hafa sem næst eðlilegt ástand við
útskrift, tveir töldust vinnufærir þó að um væga
skerðingu væri að ræða en tveir voru óvinnufærir og af
þeim var annar mikið skertur.
Af þeim sjúklingum sem tókst að endurlífga eftir
hjartastopp utan sjúkrahúss á þessu sex ára timabili
hafa óvenju margir útskrifast.
REYNSLA AF
LUNGNASLAGÆÐARÞRÆÐINGUM (SWAN
GANZ) Á GJÖRGÆSLUDEILD F.S.A. 1983-1986
Girish Hirlekar, Veigar Ólafsson, Sigurður Pétursson,
Þorkell Guðbrandsson. Gjörgæslu- og
lyflækningadeildir Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri.
Frá árslokum 1983 til ársbyrjunar 1986 voru
framkvæmdar 19 lungnaslagæðarþræðingar (Swan
Ganz) á gjörgæsludeild FSA. Tilgangur með
lungnaslagæðarþræðingu var sá að fá nánari
upplýsingar um blóðrásarástand bráðveikra
hjartasjúklinga m.t.t. meðferðarmöguleika. Flestir
sjúklinganna höfðu bráða kransæðastíflu með
lífshættulegum einkennum. Þrír sjúklingar höfðu verið
endurlífgaðir eftir hjartastopp. Tveir sjúklingar töldust
vera í hjartalosti. Um var að ræða 13 karlmenn
(meðalaldur 65 ár, aldursdreifing 48-84 ár) og sex konur
(meðalaldur 75 ár, aldursdreifing 58-84 ár). í öllum
tilfellum var æðaleggur lagður inn um vena jugularis
interna dextra. Engir fylgikvillar komu fram við
innlögn. Það voru heldur engir fylgikvillar meðan
æðaleggur var í sjúklingi nema í einu tilviki sprakk
blaðra (á endursótthreinsuðum æðalegg). Meðaltími
æðaleggs í sjúklingi var 2,5 dagar (1-4 dagar). Hjá öllum
sjúklingum var slagæðaþrýstingur mældur í arteria
radialis. Venjulegar blóðrásarmælingar
(hemodynamics) voru gerðar gegnum
lungnaslagæðarlegginn. Útfall hjartans var mælt með
thermodilutions tækni. Hjá 11 sjúklingum bötnuðu
blóðrásarmælingar greinilega. Þrír sjúklingar létust á
gjörgæsludeildinni meðan þeir höfðu
lungnaslagæðarlegg í sér. Dánarorsök þeirra var
infarctus myocardii (ruptura cordis). Tveir sjúklingar
létust síðar í legunni, annar á gjörgæsludeild og hinn á
lyflækningadeild. Af þeirri reynslu sem við höfum
fengið við lungnaslagæðarþræðingar við þær aðstæður
sem búið er við á gjörgæsludeild FSA, virðist
lungnaslagæðarþræðing hættulítil rannsókn, sem getur
gefið mikilvægar upplýsingar um ástand bráðveikra
hjartasjúklinga. Nákvæmar mælingar á
blóðrásarástandi slíkra sjúklinga, sem hér var um
fjallað geta auðveldað ákvarðanatöku um markvissa
meðferð.
KLOFAGÚLPUR Á MEGINÆÐ. Tíu sjúkratilfelli frá
Landakotsspítala 1973-1985
Július Valsson, Ásgeir Jónsson. Lyflækningadeild
Landakosts.
Á árunum 1973-1985 greindust 10 sjúklingar með
klofagúlp á meginæð (aneurysma dissicans aortae) á
Landakotsspítala í Reykjavík, átta karlar og tvær
konur. Meðalaldur við greiningu var 52,5 ár. Aldursbil
var 25-69 ár. Átta sjúklingar höfðu áhættuþætti
sjúkdómsins. Sjö voru með háþrýsting og tveir með
Marfan sjúkdóm. Hjá öðrum þeirra átti klofagúlpurinn
upptök í fallmeginæð, sem er sjaldgæft hjá sjúklingum
með Marfan sjúkdóm. Hjá þeim er algengast að
upptökin séu í rismeginæð.
Sjúkdómurinn var greindur með röntgenmynd af
brjóstholi í þremur tilvikum, með æðamyndatöku af
meginæð í sex tilvikum og í einu tilviki við krufningu.
Tveir sjúklingar gengust undir skurðaðgerð á meginæð í
Bandaríkjunum en hinir fengu lyfjameðferð eingöngu.