Læknablaðið - 15.12.1986, Blaðsíða 67

LÆKNABLAÐIÐ
367
Heimtur:
Búscta Boðaðir Karlar Mældir Boöaðar Konur Mældar
Reykjavík........................................ 100% 73,5% 63,9% 100% 74,8% 71,3%
Árnessýsla....................................... 100% 65,6% 59,5% 100% 73,1% 56,9%
Fengnar voru nokkrar grunnupplýsingar hjá hverjum einstaklingi og síðan gerð blóðhagsrannsókn (Coulter
S-plus) og mælt S-járn, S-jánrbindigeta og S-ferritin.
Niöurstöður:
Reykjavík
Árnesssýsla
Munur
2.5 % X 97.5% 2.5 % X 97.5% (p < 0.05)
Karlar:
Hemoglobin g/L 133 151.0 169 134 151.9 170 Nei
RBKx 10'VL 4.15 4.87 5.56 4.28 4.94 5.56 Já
MCV fl 84.5 92.2 101.8 84.1 91.1 97.9 Já
Járn pmól/1 8 18.1 32 7 18.1 31 Nei
Járnbindigeta pmól/1 39 55.1 75 39 53.8 72 Já
Ferritin pg/1 21 171 600 31 227 760 Já
Konur:
Hemoglobin g/I 112 134.3 154 120 137.2 157 Já
RBKx 10I2/L 3.67 4.35 4.96 3.78 4.44 5.10 Já
MCV fl 81.5 91.8 101.0 84.0 91.4 99.7 Nei
Járn pmól 6 16.7 32 7 17.8 33 Já
Járnbindigeta pmól/1 39 56.5 81 39 56.5 78 Nei
Ferritin pg/1 9 83.1 378 13 100 520 Já
Athuguð var fylgni framangreindra mælinga við aldur.
ferritin reyndist hækka með vaxandi aldri hjá körlum en
hemoglobin lækka. Ferritin virðist aðeins lækka hjá
konum fyrir tíðahvörf með hækkandi aldri en rís síðan
hratt eftir tíðarhvörf. Hemoglobin var um g/1 hærra
eftir tíðahvörf.
BLÓÐHAGUR OG JÁRNBÚSKAPUR HJÁ
VÖLDUM HÓPUM ÍSLENDINGA. II. Algengi
járnskorts og járnofhleðslu.
Jón Jóhannes Jónsson, Bjarni Þjóðleifsson, Vigfús
Þorsteinsson, Guðmundur M. Jóhannesson, Nikulás
Sigfússon, Sigmundur Magnússon. Rannsókna- og
lyflækningadeildir Landspítalans, Rannsóknastöð
Hjartaverndar.
Kannað var algengi járnskorts í rannsókninni, sem lýst
var í fyrra erindi. Stuðst við skilmerki, sem oft eru
notuð í athugunum af þessu tagi:
Eingöngu
Hvorugt Járn- mettun <16% Ferritin < 20 ug/I cr < 10 ug/1 9 Bæði
Karlar: Reykjavík (479): Hb. < 130g/l... . . 1.0% 0.4% 0% 0.4%
Hb. > 130g/l ... .. 93.5% 3.1% 1.3% 0.2%
Árnessýsla (446): Hb. < 130g/l... .. 0.9% 0% 0% 0%
Hb. >130g/l ... .. 95.5% 3.4% 0.2% 0%
Konur: Reykjavík (535): Hb. < 120g/l ... .. 4.1% 1.3% 0.2% 1.3%
Hb. > 120g/l... .. 83.6% 8.4% 0.9% 0.2%
Árnessýsla (427): Hb. < 120g/l ... .. 1.2% 0.7% 0% 0%
Hb. > 120g/l... .. 92.0% 5.9% 0% 0.2%
Rannsakaðir voru sérstaklega þeir einstaklingar, sem
höfðu gildi er bentu til járnofhleðslu. Notuð voru
eftirfarandi mörk: Járnmettun >50% og ferritin >600
pg/1 eða járnmettun > 60% og ferritin > 380 hjá
körlum og >220 hjá konum. Þessir einstaklingar voru
endurmældir og innkallaðir til skoðunar ef þeir
uppfylltu aftur ofangreind skilyrði.
Fjöldi
Einu sinni yfír Endurtekið yfír
Yfirlit mörkum mörkum
Reykjavík:
Karlar ............ 6(1.25%) 3(0.63%)
Konur ............. 4 (0.75%) 2 (0.37%)
Árnessýsla:
Karlar ............ 5(1.12%) 2(0.45%)
Konur ............. 1 (0.23%) 0 (0%)
Leitað var eftir þekktum orsökum fyrir járnofhleðslu og
tekin lifrarsýni til vefræns mats. Fjórir einstaklinganna
reyndust hafa óskýrða járnofhleðsíu. Þar af voru tveir,
sem gengist höfðu undir magaaðgerð löngu fyrir
athugun.
1 fyrirlestri verður einnig skýrt frá svipuðum
athugunum, sem gerðar hafa verið á fólki á yngri
miðjum aldri. Jafnframt verða kynnt aðgreiningarföll
til greiningar á járnskorti.